Ayakkabıda ithalat vergisi iki katına çıktı, sıra yan endüstride

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

İthal eserlerin yüzde 60’ları aştığı ayakkabıda kesimden yükselen ‘ithalata karşı müdafaa talebi’ sesleri, karşılık buldu. 5 Eylül’de yürürlüğe giren yeni düzenleme ile bitmiş eser ithalatında vergi, emsal bedelin iki katına çıkarıldı.

Böylece kelam konusu tarihten itibaren Türkiye’ye getirilecek ithal ayakkabılarda ödenecek vergi eser fiyatının iki katı olacak. Uygulama yalnızca bitmiş eserleri kapsarken ayakkabı yan sanayi eserleri ithalatı için geçerli olmayacak. Yıllık 550 milyon çift üretim kapasitesiyle dünyanın altıncı büyük üreticisi olan Türkiye ayakkabı sanayi, iç pazarda hissesi yüzde 60’ı aşan ithal eserlere karşı gayret ediyordu.

Artan hammadde, navlun üzere maliyetlerle ‘karsızlığa rağmen’ hem içerde hem de dışarda pazarını müdafaaya çalışan kesim, haziran ayından itibaren dış ticaret açığı vermeye başladı. Kapasite kullanım oranlarının yüzde 40’lara kadar düştüğü bölümde, düzenlemeyle birlikte ibrenin müspete dönmesi bekleniyor.

Yan endüstride de ithalat artıyor

Yeni gümrük vergisi uygulamasını DÜNYA’ya pahalandıran Ayakkabı Yan Sanayicileri Derneği (AYSAD) Lideri Sait Salıcı, bitmiş eser ithalatında verginin emsal bedelin iki katına çıkarılmasının kesimi rahatlatacağını belirtti. Kesim olarak uzun vakittir bunu talep ettiklerini lisana getiren Salıcı, “Öncesinde ayakkabının emsal bedeli 10 dolarsa ödenen vergi de 10 dolardı. Lakin artık fiyat 10 dolarsa 20 dolar vergi ödenecek.

Yani emsal bedelin iki katı oldu. Artık 6 Eylül’de eser gelecekse emsal bedelin iki katını ödeyecek” dedi. Birinci 6 ayda ithalatın yüzde 130 oranında arttığını kaydeden Salıcı, bu nedenle de dalın dış ticaret açığı vermeye başladığını söyledi. Salıcı, uygulamanın yeni dönemde olumlu yansımalarını beklediklerini aktardı.

Şu anda taban, deri üzere yan sanayi gereçlerinde de ithalatın artmaya başladığına işaret eden Lider Salıcı, “Ancak orada 3 yıllık ortalamalara bakıldığında çok fazla müdahale edilecek bir tablo görülmedi. Bakanlık biraz beklememizi istedi. Temennimiz yan sanayi eserlerinin de yurt dışından gelmemesi. Onu engellemeye çalışıyoruz” diye konuştu.

“Sektörler sihirli değnek bekliyor”

Öte yandan ticari kredilere erişim ve dalların ekonomik görünümünü de yorumlayan AYSAD Lideri Sait Salıcı’ya nazaran, çabucak her bölüm sihirli bir değnek bekliyor. İç piyasada yaşanan enflasyon, yurtdışı pazarlardaki daralma üzere çıktılar karşısında açılması beklenen kredilerin de kâfi olmayacağı yorumunu yapan Salıcı, “İşletmelere açılacak kredi tahminen biraz rahatlatacak ancak yetmeyecek.

Belki yalnızca pansuman tedavi olacak. Evet finans birinci meselemiz fakat kasanızda para olsa bile satacak pazar yok, tutturacak fiyatımız yok” dedi. Ayakkabı dalında şu anda en temel sorunun enflasyon ve fiyat tutturamama olduğuna işaret eden Salıcı, üretim kurallarının çok ağırlaştığına vurgu yaptı.

İşletmelerde ana sorunun finans olduğunu ancak ana tahlilin kredi olmadığını söz eden Salıcı, “Verilen kaynaklarla endüstrici bugün lakin kiraları öder, personel fiyatlarını öder. Sanayiciye yeniden bir şey kalmaz. Bu asla kesin tahlil olmaz. Borcu borçla kapatmak öbür krizler getirir. Bunu ulusal sıkıntı yapıp devletin tahlil üretmesi gerekiyor. Tahminen bir yıl herkes dişini sıkacak ancak sonrasında oluşabilecek felaketlerin önü alınacak” yorumunu yaptı.

İşyeri kiralarına da yüzde 25 hududu gelsin

Bugün endüstricinin en büyük problemlerinden birini de kiralar olarak gösteren Sait Salıcı, “Mal sahibi bugün 50 bin TL kira ödeyenden 250 bin TL istiyor. İşletmelerde kira yükleri inanılmaz boyuta ulaştı. Bu ülke hepimizin, 100 bin TL’lik yere 500 bin TL ödeyince iş yapamıyorsunuz. Herkesin dişini sıkıp fırsatçılığı bırakması lazım. Konutlara getirilen yüzde 25 artırım sonu işyerlerinde de uygulanmalı” davetini yaptı.

Ayakkabı Moda Fuarı’na 53 ülkeden 7 bin alıcı katıldı

AYMOD Ayakkabı Moda Fuarı için 53 ülkeden yaklaşık 7 bin alıcı İstanbul’a geldi. Türkiye Ayakkabı Sanyicileri Derneği (TASD) Lideri Berke İçten, Türkiye’nin yıllık 550 milyon çiftle dünyanın altıncı, Avrupa’nın en büyük ayakkabı üretim kapasitesine sahip olduğunu söyledi.

Ayakkabı endüstrinin 350 bine yakın istihdamı ve yıllık 1,2 milyar dolarlık ihracatı ile Türkiye iktisadına kıymetli katkı sunduğunu vurgulayan İçten, “Avrupa’da talebin yavaşlaması, personellik başta olmak üzere yüksek maliyet artışları, enflasyona karşın döviz kurunun uzun bir müddet yatay seyretmesi ihracatımızı ve rekabetçiliğimizi olumsuz etkiledi” dedi.

Ayakkabı endüstrinin yeni sıkıntılarını da pahalandıran İçten, yurt içindeki yüksek maliyet artışının ihracatçının işini zorlaştırmasının yanı sıra ithalatta da fevkalâde bir artışa neden olduğunun altını çizdi. 500 milyon dolar cari fazlası olan bölümün yine cari açık vermeye başladığına dikkat çeken İçten, “İthalattaki süratli artış ve finansmana erişim konusunda yaşanan dertler hem üretimimizi hem de istihdamımızı tehdit ediyor. Münasebetiyle gidişata bir an evvel ‘dur’ dememiz gerekiyor” diye konuştu.

Kaynak: Dunya.com