Hükümetlerin mevcut siyasetlerine dayanarak hazırlanan rapora nazaran, pak güç teknolojilerine dayanağın artması ve dünya çapındaki yapısal ekonomik değişikliklerin, fosil yakıtlar açısından büyük tesirleri olacak. Global kömür, petrol ve gaz talebi 2030’dan evvel pik yapacak.
İlk kere bir WEO raporundaki mevcut siyasetlere dayalı olan bir senaryoda fosil yakıt talebinin tepe yapacağı öngörülürken, global güç tedarikinde on yıllardır yüzde 80 düzeyinde kalan fosil yakıtların hissesi 2030 prestijiyle yüzde 73’e inecek. Global güç dalı karbon emisyonları da 2025 prestijiyle tepeyi görecek.
Pik düzeyin akabinde düşüşe geçse de fosil yakıt talebi, global sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sonlandırmak için hala çok yüksek düzeyde kalacak. Pak güçteki süratli büyümeye karşın, global emisyonlar sıcaklık artışının yüzyıl sonuna kadar 2,4 dereceye ulaşmasına yol açacak biçimde yüksek kalabilir.
Elektrikli araçlar 10 kat artacak
Pak güç teknolojileri, 2030 prestijiyle dünya güç sisteminde bugüne nazaran daha büyük bir rol oynayacak. Yollardaki elektrikli araçların sayısı 10 kat artarken, yenilenebilir gücün global elektrik üretimindeki hissesi bugünkü yüzde 30 düzeyinden yüzde 50’ye yaklaşacak.
Yeni deniz üstü rüzgâr gücü projelerine yeni kömür ve gaz santrallerinin üç katı yatırım yapılacak. Ülkelerin mevcut siyasetleri ve iklim gayelerine nazaran hareket etmeleri durumunda, pak güçteki ilerleme çok daha süratli olabilir. Rapora nazaran, yenilenebilir güç kaynakları 2030’a kadar oluşacak yeni elektrik üretim kapasitesinin yüzde 80’ini sağlayacak. Güneş gücü, tek başına bu büyümenin yarısını oluşturacak. Bu büyüme, hala güneş gücündeki potansiyelin altında kalacak.
Dünyadaki güneş paneli üretim kapasitesi 2030 prestijiyle 1,200 gigavata ulaşırken, kurulan güneş gücü santrali kapasitesi bu tarihte 500 gigavat düzeyinde olacak. Güneş gücünde 2030’a kadar 800 gigavat yeni kapasite oluşturulması halinde, Çin’deki kömürden elektrik üretimi yüzde 20 ve Latin Amerika, Afrika, Güneydoğu Asya ve Orta Doğu’daki kömür ve gazdan elektrik üretimi yüzde 25 azalabilir.
Orta Doğu’daki tansiyon belirsizlikleri artırıyor
Rapora nazaran, IEA’in kurulmasına yol açan petrol krizinden 50 yıl sonra yaşanan Orta Doğu’daki “endişe verici durum”, inatçı enflasyon ve yüksek borçlanma maliyetlerinin tesiri altındaki istikrarsız dünya iktisadı için da ha fazla belirsizlik yaratıyor.
Doğal gazın “altın çağında” sona doğru
Rusya’nın Ukrayna’daki savaşın akabinde Avrupa’ya gaz akışını büyük ölçüde kesmesiyle güç güvenliği kaygıları ve fiyat şoklarının yaşandığı gaz piyasalarında, birkaç yıl içinde baskıların azalması bekleniyor. Rusya’nın memleketler arası gaz ticaretinde 2021’de yüzde 30 olan hissesinin 2030’da yüzde 15’in altına düşeceği hesaplanıyor.
IEA Lideri Fatih Birol, klâsik güç piyasalarındaki mevcut gerginlik ve dalgalanmalara dikkati çekerek, “Her ülkenin kendi yolunu bulması gerekli lakin pak güç dönüşümünü hızlandırmak için memleketler arası iş birliği hayati önemde” dedi.
Kaynak: Dunya.com