İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) İdare Konseyi Üyesi ve Türkiye Krom Üreticileri Derneği (KROMDER) İdare Şurası Lider Yardımcısı Mustafa Selçuk Çevik, madencilik kesiminde bilhassa krom üretimi ve ihracatına ait son gelişmeleri kıymetlendirdi.
Türkiye’de yaklaşık 15 bin adet maden ruhsatı olduğunun bilgisini paylaşan Çevik, bunlardan 10 bin 136’sının işletme, 5 bin 386’sının ise arama ruhsatı olduğunu belirtti. Çevik; bu 15 bin maden ruhsatından 850 adedinin krom madeni olduğunu ve bunların 470 adedinin işletme, geri kalan 380 adetinin de arama ruhsatı olduğunu kaydetti.
“Maden ruhsatları paha oluşturmuyor”
İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB)’nin, Türkiye Madenciler Derneği’nin ve KROMDER’in gündeminde olan maden bankasının kurulmasının elzem olduğuna dikkat çeken Çevik, “Çünkü şu an finans kesimimizdeki bankalar madenlere rastgele bir teminat koyamadığı için yahut onlarda bir paha tespiti yapamadığı için ruhsatlar şu an bir paha oluşturmuyor. Türkiye Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Komitesi (UMREK) ile 2018 yılında madenlerde yeni bir periyoda girildi.
Değerlemeler UMREK ile yapılırsa bir kıymet olur. Yalnızca UMREK değil, JORC standartları üzere dünyada bir sürü standart var” dedi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve Eximbank’ın öz kaynaklarıyla 2021 yılının ekim ayında İhracatı Geliştirme (İGE) A.Ş.’nin kurulduğunu belirten Çevik, “İGE A.Ş’den kredi almak için yeniden teminat mektubu ortaya koymak gerekiyor.
Madenci nasıl bir teminat mektubu verebilir? Tahminen, aldığı fabrikanın yerini koyabilir, ekipmanı teminat gösterebilir lakin hali hazırda ruhsatı gösteremez. Madenciler devlete önemli ruhsat parası ödüyor. Bu para, genel bütçeye gidiyor. Bunlardan kaynak yaratılıp kurulacak banka fonlanabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Madencilerin; 2022 yılında 7,6 milyar TL’lik devlet hakkı fiyatı ödediğini, bunun yaklaşık 3 milyar TL’sinin ruhsat bedeli, yaklaşık 3 buçuk milyar TL’sinin ise orman kirası olduğunun bilgisini paylaşan Çevik, “2023’te tekrar değerleme oranıyla bu ödemeler yüzde 122 arttı. Buradan da bir kaynak yaratılabilir. Uç esere gidecek yatırımlar yapabilmek için de finansman gerekiyor. Finansman için de bölümün bu türlü bir yapıya gereksinimi olduğunu vurgulamak istiyoruz” dedi.
“İhracatta ferrokrom 3 dolar, krom 27 sent”
Ferrokrom ihracatı %50 düşerken, krom ihracatının %20 arttığına dikkat çeken ve Türkiye’deki güç maliyelerinden ötürü ferrokrom tesislerinin son 10 yıldaki kapasite kullanım oranının %30’un üzerine çıkmadığını kaydeden Çevik, şunları söyledi; “Kendi içinde tüketemediğin için mecbur dışarı satıyorsun. Krom ihracatında dünyada birinci sırada Güney Afrika var.
Biz, 1,5 milyon ton üretirken onlar, 13 milyon ton üretiyor. Ferrokrom üretimine en yakın ve en elverişli krom, Türk kromu. Çin, bizim eserimizi onların eserine katarak kalitesizleştirip kullanıyor. Biz içeride işleyemediğimiz için mecbur satmak zorundayız. Ferrokrom olarak satarsak kilogram başı 3 dolar, olağan krom olarak satarsak kilogram başı 27 sent, paslanmaz olarak satarsak 15 sent civarında.”
Kaynak: Dunya.com