Onlarca yıllık istikrarlı büyüme, devasa ticaret hacimleri ve üretken bir nüfus… Çin, bu üç özelliği sayesinde dünyanın en büyük ikinci iktisadı oldu. Hatta, geçen aralık ayında ülkenin sert “sıfır COVID” siyasetlerinden vazgeçmesi üzerine tüm ekonomistler “Çin, yine dünyaya açıldı ve bu süratle 2030’da dünya başkanı olabilir” diye yorum yapmaya başlamıştı. Lakin beklenen olmadı…
Çin Merkez Bankası sürpriz faiz indirimine gitti, endüstriyel üretim, perakende satışlar ve ihracat beklenenden daha zayıf bir performans gösterdi, genç işsizlik oranı yüzde 21.3’le rekor kırdı, Evergrande’den sonra Çin emlak piyasasının ikinci devi Country Garden da iflas duyurusu yaptı…Tüm bu gelişmeler üzerine ABD Lideri Joe Biden, Çin iktisadını her an patlayacak bir “saatli bomba”ya benzetirken, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen de Çin’in ABD’ye yönelik riskleri konusunda bir ikazda bulundu.
İhracat-ithalat düşüşte
Çin ekonomisindeki bu gelişmeleri Insider mecmuasına kıymetlendiren uzmanlar da “Çin’deki bir sarsıntı, tüm dünyaya yayılabilir” diye ihtar yaptı. China Center’ın başındaki Alfredo Montufar-Helu da bu isimlerden biri: “Çin, global büyümenin yüzde 30’unu oluşturuyor.
Herhangi bir mahallî sapma, dünya çapındaki pazarlar tesirinde geniş kapsamlı tesiri olur. Lakin mevcut durum gösteriyor ki Çin, COVID-19 salgını sonrasında global ekonomik toparlanmayı yönlendirmeyecek.
Ekonomisi aşağı istikametli baskılarla karşı karşıya kalmaya devam ederken, büyüme ivmesi daha da yavaşlayabilir ve bu da global iktisadın karşı karşıya olduğu zati değerli olan baskıları şiddetlendirebilir.” Çin’in ihracatının arka arda üç ay boyunca düştüğüne dikkat çeken Montufar-Helu, ülke ithalatının da 5 aydır düşüşte olduğunun altını çizdi.
Tedarik zinciri tahlil şirketi LevaData’nın CEO’su Keith Hartley de Çin’in dünyadaki emtiaların değerli bir kısmını tükettiğini söyledi ve ekledi: “Çin’deki talebin azalması demek, ABD şirketleri için stok bolluğu, daha az iş ve daha az kâr demek. ABD için, Çin’e ihracata dayalı tarım ve imalat üzere kesimler satışlarda düşüş görebilir.
Bu da potansiyel olarak ekonomik yavaşlamaya ve iş kayıplarına neden olabilir.” Insider’a nazaran, Çin’le iş yapan ABD şirketleri, “yavaşlamayı” hissetmeye başladı bile. Fikir kuruluşu Atlantik Konseyi’nden Deter Roberts durumu şöyle özetledi: “En büyük risklerden biri, Çin’in dünyaya deflasyon ihraç etmeye başlaması ve ABD’deki ve dünyadaki şirket kârlarına ziyan vermesidir.
Çin’deki bir düşüş, hem gelirlerinin kıymetli bir kısmını Çin’den elde eden birçok Amerikan şirketine hem de direkt Çin’e yatırım yapmayan yahut Çin’e satış yapmayan lakin global deflasyondan ziyan görecek olanlara ziyan verir.” Independent Strategy kuruluşundan David Roche de Çin emlak piyasasındaki dalgalanmaya bilhassa işaret etti: “Küresel piyasalar, Çin’deki sorunu tam manasıyla fiyatlandırmadı.”
Kaynak: Dunya.com