2023’te daralan dal yeni yıla büyüme beklentisi ile giriyor

Hüseyin VATANSEVER

Hızlı tüketim alışkanlıklarını körüklemek ismine moda daima değişiyor olsa da denim kıyafetlerden vaz geçmek kolay olmuyor. Bilhassa Jean pantolonların öncülük ettiği bu eser kümesini sağlamlığı ve rahatlığı ile birlikte pek çok insan hayat usulüne ahenk gösterdiği için tercih ediyor.

Günlük giysi ve bilhassa Jean pantolon üretiminde kullanılan kaba, sağlam bir kumaş olan denim ismini Fransa’nın “de Nimes” kentinden alıyor. Burada üretilmeye başlandığı için “Nimes’den gelen” manasını taşıyan denim, birinci sefer Fransa’nın Nimes ve İtalya’nın Cenova kentlerinde iş giysisi olarak dokunmaya başlandı.

Blue Jean sözünün kökeninde ise Cenova’lı denizcilerin “Bleu de Genes” (Cenova mavisi) diye isimlendirilen mavi pamuklu pantolonları yatıyor. Türkiye’de ise hâlâ bu eser kümesinden bahsederken dünyadan farklı olarak kot sözünü kullanıyoruz. Bunun kökeni ise genç bir girişimciye dayanıyor.

Muhteşem Kot terzilik eğitimi için gittiği Fransa’da denim pantolon ile tanışır ve bu eserin dikiş tarzı ve dayanıklılığından etkilenir. Türkiye’ye döndüğünde ise emekçi ve köylülere sağlam bir pantolon üreterek soyadı ile oluşan marka ile pazarlar. Pazarda birinci yerli marka olmasıyla günümüzde dahi ülkemizde eser bu ismi taşıyor.

Denim kumaşından 19’uncu yüzyılın ortalarında ABD’de personel elbiseleri üretmekte yararlanıldı. Tarım, madencilik ve sanayi işletmeleri başta olmak üzere denim pantolon yaygınlaşmaya başladı. Bu kumaşa özel geliştirilen dikiş usulü ve metal perçinler ile güçlendirilen pantolonlar vaktinin ağır çalışma şartlarında pek sağlam ve kullanışlıydı. Jean’in tüm dünyada “vazgeçilmez” oluşu, 1940’lı yıllarda önde gelen üreticiler ortasındaki rekabete dayanıyor.

Söz konusu rekabet kumaş tiplerinin zenginleşmesine ve eser çeşitlerinin çoğalmasına yol açtı. Gençlerin o periyotlarda etkilendiği James Dean, Marlon Brando, Elvis Presley üzere ünlülerinin jean giymeleri denim giysilerin daha geniş kitleler tarafından benimsenmesinin yolunu açtı. Marilyn Monroe üzere üslubu beğenilen yıldızlar sayesinde denim kıyafetler bayan modasına da damgasını vurdu. Geniş kitlelerin beğenisini kazanan denim eserlere haute couture firmaların da radarına takıldı.

Böylece denim eserler yalnızca personel sınıfı ya da isyankâr gençliğin değil, tıpkı vakitte üst gelir kümesinin da tercihleri ortasında girdi.

Türkiye küresel bir denim üreticisi

Tekstil dalındaki geçmişi ile Türkiye tarih boyunca ilgi gören bir ülke ve çağdaş periyotta yapılan yatırımlarla küresel ölçekte kıymetli bir oyuncu oldu. Dokuma ve hazır giysi endüstrisinde 1980’li yıllardan başlayarak kaydedilen atılım, denim dalına de yansıdı. Memleketler arası markaların üretimlerini Türkiye’ye kaydırması ile birlikte ihracata yönelik denim eserleri imalatı büyük bir artış gösterdi. İç pazarını ithal markalara açan Türkiye, bu markaların üretimini de hudutları içinde yapmasını sağladı. Pazar hacminin yanı sıra milletlerarası markalara ekonomik ve kaliteli üretim şartları sunan Türkiye, tıpkı vakitte AB pazarına ulaşım sağlıyor. Devam eden süreçte Türkiye’deki endüstriciler talep edilen kalite standartlarına ve kapasite beklentilerine ahenk gösterdiler. Günümüzde ise Türkiye, dünya denim kumaş ve eserleri ihracatında ön sıralarda yer alıyor. Hem denim kumaş üretiminde hem de denim konfeksiyon eserlerinde Türkiye, dünyanın en büyük 4’üncü tedarikçisi pozisyonunda bulunuyor.

Denim kumaş ihracatında Tunus birinci sırada

Uludağ İhracatçı Birlikleri datalarına nazaran Türkiye’nin denim kumaş ihracatı toplamda, Ocak-Kasım 2023 devrinde yüzde 18 gerileyerek yaklaşık 227 milyon dolar olarak gerçekleşti. Denim kumaş ihracatında en değerli ülke 46.9 milyon dolar ihracat ve yüzde 21 hisse ile Tunus oldu. İkinci sırada yer alan Mısır ile yüzde 17 hisse ve 39.2 milyon dolar bedelinde ihracat yapıldı. Yüzde 9 hisse ve 21.4 milyon dolar bedelinde ihracatı ile Fas üçüncü sırada yer aldı. Birebir devir içerisinde Türkiye’nin denim giysi ihracatında birinci sırayı yüzde 23’lük hisse ve 330.6 milyon dolar ile İspanya aldı. İkinci sıradaki Almanya ise Türkiye’den 226.6 milyon dolar fiyatında denim giysi satın aldı ve yüzde 15’lik hisseye sahip oldu. Üçüncü sırada ise yüzde 13 hisse ve 194.9 milyon dolar ihracat ile Hollanda yer aldı. Türkiye’nin denim giysi ihracatı Ocak-Kasım 2023 periyodu toplam ihracatı 1.467 milyar dolar oldu.

Kaynak: Dunya.com