500 yıllık gelenek Türk Kahvesi Günü ile tanıtılıyor

Hüseyin VATANSEVER

Sihirli bir sözcüktür kahve… Hele ki Türk kahvesi deyince çoğumuzun içinde bir kıvılcım belirir. Gerek güne başlarken ayılmak için gerekse günün yorgunluğunu atmak için fincandaki bu sihirli içecekten yararlanırız.

Ayrıca bir ortaya geldiğimizde sohbetin kapısını yeniden bir fincan Türk kahvesi ortalar. Lisana kolay, bir fincan kahvenin 40 yıl hatırı vardır. Kahve bittikten sonra da bu keyif seremonisi devam eder. Fincanın üstüne kapatılan tabak şöyle üç sefer dairesel bir hareketle çevrildikten sonra aksi düz edilir royalbet şikayet ve soğuması beklenir. Sonrasında bir de falına bakılır. Türkiye’de hayat güya bir fincan kahvenin etrafında yaşanır…

Ülkemizdeki Türk kahvesi tiryakileri ve hayatının bir periyodunda çeşitli vesilelerle bu keyfi deneyim eden öteki ülke vatandaşları, doğal ki Türk kahvesi ve beraberindeki bu kültüre aşina. Lakin dünya genelinde bu kültürel bedelimizi daha çok tanıtmak gerekiyor. Bu çalışmalarda başı çeken temel öge ise Dünya Türk Kahvesi Günü kutlaması oluyor. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Türk kahvesini 5 Aralık 2013 tarihinde Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne ekledi.

Dolayısıyla dostlukları pekiştiren, insanların ortasındaki bağı güçlendiren ve günlük ömrümüzde manalı yeri bulunan bu bedelimizi insanlığa tanıtmak hedefiyle 10 yıldır 5 Aralık günü Dünya Türk Kahvesi Günü olarak kutlanıyor.

Her bir fincanda birebir lezzet

Gelgelelim Türk kahvesini kültürel bir kıymet, bizi tanıtacak bir öge olarak görüyorsak, gereken itinası göstermek kaide. Hele ki günümüzde yaygınlaşan kahve dükkânlarının nitelikli kahve vurgusu ile atfettikleri “üst kalite” algısı rekabeti diğer bir seviyeye taşırken…Dünya genelinde kahve tutkuyla tüketilen bir içecek ve kahve hazırlamak için değişik tekniklerden yararlanılıyor.

Restoran ve kafeterya işletmelerinde kahve çoklukla filtre edilerek hazırlanıyor ve müşterilere bu formda sunuluyor. Filtre kahve tekniğinde herkes çabucak hemen tıpkı kahveyi içiyor. Sonrasında her bir fincanda şahsa özel kahve hazırlama imkânı sunan makinelerin kullanıma girmesiyle doğan küresel zincir kahve markaları insanları kendine daha çok çekmeye başladı.

Filtre kahvenin yanı sıra espresso bazlı kahveleri süt ve süt köpüğü ile birleşmesi ile elde edilen kahveler krema, çeşitli tatlandırıcı ve şurupların eklenmesiyle daha çok çeşide erişilebiliyor. Artık insanların ellerinde bir özgürlük meşalesi üzere bu zincir işletmelerin karton bardaklarını her yerde görmekteyiz. Alışılmış bu kahve modası Türkiye’ye de ulaştı. İlgiyle karşılansalar da bu memleketler arası markalar Türkiye’de eser kümelerinde bir eksiği fark etti. Birbirinden farklı seçenek sunuyor olsalar da Türk kahvesi onların menülerindeki bir eksikti.

Kahve modası yerli markaların da oluşumunu ve gelişimini destekledi. Böylelikle Türk kahvesinin hazırlanmasında makine gündeme geldi. Ayarını konutta hazırlarken göz kararı ile tutturuyor olsak da satış adeti yüksek işletmelerde standart eser elde etmeyi sağlamakla makine kullanımı kıymetli bir eksiği tamamladı.

Türk kahvesi yeni yatırımların kapısını aralıyor

Türk kahvesi makineleri otel, cafe ve restoranlarda kullanır oldu. Hazırlanışı prestijiyle Türk kahvesinin kendine has zorluklar ve zahmetleri makineyle aşılıyor. Bir de bu kültürü tanımak isteyen yurt dışındaki kahve tutkunları için makineler güzel bir başlangıç noktası oluşturuyor.

Kültürel bir kıymet olarak Türk kahvesinin dünya çapında yayılmasına yerli zincir işletmelerin ve kahve üreticilerinin yanı sıra yerli mutfak aletleri ve ekipmanları üreticileri de misyon üstleniyor. Filtre edilmeden içilmesiyle ayrışan, kendine mahsus fincanlarda servis edilen, damaklarda saf bir kahve lezzeti bırakan bedelimiz Türk kahvesi; hepimizin umduğu üzere kahve tutkusunun tepe yaptığı günümüz dünyasında hak ettiği yeri özü bozulmadan elde eder.

İlk kahve Yemen’den geldi

Kahve bitkisi, Güney Yarıkürede, Oğlak ve Yengeç Dönencesi ortasında kalan bir alanda yetişiyor. Kahve nesli olarak da bilinen bu bölge, bitkinin yetişmesi için elverişli iklim şartlarını sağlıyor.

Her ne kadar günümüz Türkiye’si bu jenerasyonun uzağında kalsa da Türklerin kahve ile tanışması Yemen Valisi Özdemir Paşa’nın 1543’te kahveyi İstanbul’a getirmesiyle başlıyor. Kahve çekirdekleri kavrulduktan sonra dibeklerde dövülerek ya da değirmenlerde öğütülerek pudra kıvamına getirildi. Cezvede su ile karıştırılan kahve mangal ateşine sürülerek ağır ağır pişmesi beklendi. Yeterlice köpüklendiğinde kaynamasına müsaade verilmeden fincanlara aktarıldı ve böylelikle yeni bir gelenek başladı. Bu içecek kısa vakitte ilgi görerek kahvehanelerin kurulmasıyla yaygınlaştı.

Tarihsel ayrıntılara girmeden şunu da belirtmek gerekiyor ki kahve devir periyot ağır cezalar verilecek biçimde yasaklansa da tüketilmesinin önü asla kesilememiş. Kıtlık devirleri yahut ithalat rejiminde yaşanan problemler yaşansa dahi bu zahmetler aşıldığında kahveye olan ilgi daima ağır biçimde devam etti.

Kaynak: Dunya.com