Ankara: Telaşla karşılıyoruz

Emre ERGÜL

Etiyopya’nın Kızıldeniz’e açılmak için komşusu Somali’den tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Somaliland’le yaptığı muahede, Afrika Boynuzu’ndaki mevcut tansiyonu daha da artırdı. Mutabakata reaksiyon gösterenlerden biri de Ankara oldu.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, 1 Ocak’ta imzalanan mutabakat zaptına ait bir soruya şu cevabı verdi: “Etiyopya ve Somaliland ortasında, Somali Hükümeti’nin bilgisi ve isteği dışında, 1 Ocak 2024’te Addis Ababa’da imzalanan Paydaşlık ve İşbirliği Mutabakat Muhtırası’nı kaygıyla karşılıyoruz. Somali Federal Cumhuriyeti’nin birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne bağlılığımızı tekrar teyit ediyoruz.

Bu durumun, memleketler arası hukukun bir gereği olduğunu vurguluyoruz. Geçmişte olduğu üzere bugün de Somali ile Somaliland ortasındaki uyuşmazlıkların direkt müzakereler yoluyla ve Somalililer ortasında çözümlenmesini istek ediyor ve bu istikametteki teşebbüslere yönelik takviyemizi yineliyoruz.” ABD ve Avrupa Birliği de Etiyopya ile Somaliland ortasında varılan muahedeyi kınadı.

Brüksel’den yapılan açıklamada, “Avrupa Birliği, Somali Federal Cumhuriyeti’nin anayasası, Afrika Birliği Kuralları ve Birleşmiş Milletler uyarınca birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne hürmet gösterilmesinin kıymetini hatırlatmak ister” sözüne yer verildi. Açıklamada, “Bu, Afrika Boynuzu bölgesinin tamamının barış ve istikrarı için anahtardır” denildi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller de muahedenin bölgedeki yansımaları konusunda uyardı ve ilgili tarafları “sorunu çözmek için diplomatik diyaloğa girmeye” çağırdı.

Somali’nin resmi reaksiyonu de Hükümeti Sözcüsü Farhan Jimale’den geldi: “Etiyopya’nın Somaliland ile Kızıldeniz’e erişim konusunda bir mutabakat zaptı imzalama kararı, Somali’nin egemenlik ve bağımsızlığının büsbütün ihlalidir.” Arap Birliği de Somali ile dayanışmasını söz ederek, Etiyopya’ya “iyi komşuluk bağlantılarının kural ve unsurlarına uyması, [komşu] ülkelerin egemenliğine hürmet duyması ve iç işlerine karışmaması” davetinde bulundu.

Benzer formda İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) de Mogadişu’ya verdiği takviyesi ve onun toprak bütünlüğüne hürmet duyulması gerektiğini vurguladı. İİT Genel Sekreterliği, “Somali’nin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal eden her türlü eylemi” reddettiği istikametinde bir bildiri yayınladı.

Etiyopya, Berbera’nın 5’te 1’ini almıştı

Etiyopya, 2019’da Berbera Limanı’nın yüzde 19 payını satın almış, Somaliland limanın yüzde 30’unu, Dubai firması DP World de yüzde 51’ini elinde tutmuştu. Limanın daima olarak yenilenmesini üstlenen ve yaklaşık 442 milyon dolar finanse eden DP World, limanı 30 yıl boyunca yönetecek.

Berbera Limanı ile 20 kilometrelik kıyı şeridini 50 yıllığına kiraladılar

Anlaşma kapsamında Somaliland, deniz kıyısının 20 kilometresini (12 mil) karayla çevrili Etiyopya’ya askeri üs olarak ve ticari emellerle kullanmak üzere kiralayacak. Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ve Somaliland Lideri Muse Bihi Abdi’nin imzaladığı mutabakat, Etiyopya’ya ticari deniz operasyonları için Somaliland’ın Berbera Limanı’na erişimi olan bir deniz üssü için 50 yıllık bir kira hakkı veriyor. Karşılığında Etiyopya da hiçbir ülkenin tanımadığı Somaliland’I tanıyacak

Türk iş insanları Etiyopya’da fermente kahve üretiyorlar

Dünyanın en lezzetli kahvesinin üretildiği yer olarak bilinen Doğu Afrika ülkesi Etiyopya’da da farklı aromalı kahveler piyasaya sürülüyor. Etiyopya’daki en revaçta kahvelerden fermente kahve ise ülkenin başşehri Addis Ababa’ya 400 kilometre uzaklıktaki Yergaceffee’de üretiliyor.

Kahve çekirdekleri, ananas, çilek üzere birçok meyveyle harmanlanarak fermente ediliyor, ortalama bir hafta bekleme mühletinin akabinde içime hazır hale geliyor. Fermente kahve için Türk iş insanları Etiyopya’da kurdukları tesislerde seri üretim yapıyor.

Ozan Semerci, fermente kahve imalinin ayrıntılarını şöyle anlattı: “Fermente kahvenin üretimine bir manada ‘turşu’ diyebiliriz. Çok da bir şeye gereksiniminiz yok. Yani burada bir ekipman olarak varil, pet şişe yahut bir tank olabilir, bunu kapasitenize nazaran yapabilirsiniz. Bir nevi turşu kuruyoruz diyebiliriz. Fermente yaptığımız varillere çilek koyduk. Şeker oranını da artırmak için kabuğu soyulan kahvelerin yalnızca dışını ek ettik.

Fermenteye çilek koymamızdaki maksat, bu tadı kahveye yansıtmak. Yani insanların kahveyi içtiğinde çilek tadını bariz, doğal formda hissetmelerini istiyoruz. Geçen sene ananaslı yapmıştık, içine istediğiniz meyveyi koyabilirsiniz. Gelecek dönem için tesiste en az 250 ton farklı aromalarda fermente kahve üretmeye hedefliyoruz.”

İş insanı Yunus Çakmak da gurmelerden olumlu dönüşler aldıklarını söyledi: “Kahveyi kompleks tatlarla birleştirdiğiniz vakit, bilhassa filtre kahvede demlediğinizde olağanüstü oluyor. Geçen yılki yaptığımız ananas fermantasyonlu kahvemizi içtiğiniz vakit güya ananasla şeftali suyu içiyormuşsunuz üzere his veriyordu.”

Kaynak: Dunya.com