“Avrupa’daki güç fiyatları artabilir”

Emre ERGÜL

Yemen’deki Husilerin Hamas’a takviye için Kızıldeniz’deki ticari gemileri amaç almasıyla başlayan kriz, bölgesel olmaktan çıktı, global bir sorun halini aldı. Geçtiğimiz hafta Husilerin bir Yunan bandıralı gemiyi vurması Avrupa’yı ayaklandırırken; 10 Şubat’ta başlayacak olan Çin Yeni Yılı öncesi siparişlerin teslimatları ile ilgili tasaların başlaması Asya’da tansiyonu yükseltti.

Kızıldeniz kriziyle ilgili her gün dünya basınında yüzlerce haber yayınlanırken, dünün en değerli uyarısı Amerikan CNBC Televizyonu’ndan geldi. TV’ye nazaran, daha fazla LNG, ham petrol ve dizel tankerlerinin Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı’ndan ayrılıp, Afrika etrafında daha uzun rota çizmesi, Avrupa’da güç fiyatlarını artıracak.

24 Şubat 2022’de başlayan Ukrayna Savaşı yüzünden Rusya’ya yaptırımlar uygulayan ve 2023 kışında gafil avlanıp doğalgazsız kalan Avrupa’nın bugün 90 günlük güç stoğu bulunuyor. Lakin ikaza nazaran, yeni gelecek olan güç emtia eserlerine yükselen navlun fiyatları eklenecek ve fiyatlar uçacak. CNBC, global ticaret istihbarat şirketi Kpler’in yayınladığı şu datalara yer verdi: “Kızıldeniz’deki kesintilerden evvel Hindistan’ın Jamnagar kentinden Hollanda’nın Rotterdam kentine giden bir tankerin seyahati 24 gün sürüyordu.

Ümit Burnu’ndan geçerek tıpkı seyahatin müddeti 42 güne çıktı. Irak Basra’dan Sicilya Milazzo’ya 17 gün süren seyahat artık 42 gün sürecek. Daha uzun geçişler, tankerlerin kullanılabilirliğini kısıtlayabilir ve dönüş seyahatlerinin eserle daha uzun müddet doldurulmasını gerektirebilir.” Kpler’in Baş Ham Petrol Analisti Viktor Katana da şu açıklamayı yaptı: “Geciken yalnızca varış değil, tankerlerin konuta geri dönmek için daha uzun bir yolu var. Bir teslimat için 90 güne bakıyorsunuz. Bu çok büyük bir vakit. Piyasa, transit müddetinin tesirini hafife alıyor. Avrupa’nın 90 günlük arza sahip stratejik petrol rezervleri var.

Bu nedenle Avrupa’nın petrolünün biteceği konusunda rastgele bir tasa yok, lakin yeni gerçek şu ki Avrupa yeni petrolünü alacak, lakin buna çılgın bir navlun maliyeti de eklenecek.” Avrupa şikayetçi olabilir lakin tanker sahipleri memnun. Bunu da Lipow Oil Associates Lideri Andy Lipow’un şu açıklamasından anlıyoruz: “İronik bir formda, bölgedeki tansiyonlar tanker sahiplerine daha uzun seyahatler, artan tanker kullanımı ve sonuçta daha yüksek navlun oranlarıyla yarar sağlıyor.”

Avrupa’nın B planı: Petrol için Amerika kıtasına yönelmek

40 feetlik bir konteynerin Asya’dan Avrupa’ya taşınma maliyeti, bin 500 dolardan 4 bin 500 dolara fırladı. Bunun önüne geçilememesi durumunda, CNBC Televizyonu’na nazaran, Avrupa’daki güç alıcıları B planı olarak Amerika kıtasına yönelecek: “ABD, Avrupa dizel pazarının en büyük tedarikçisi pozisyonunda ve dizel fiyatları yakın vakitte son 7 yılın en yüksek düzeyine ulaştı.”

Clearview Energy Partners’ın Genel Müdürü Kevin Book da Avrupalı alıcıların ABD ve Brezilya’ya yöneldiğine işaret etti: “Rusya’nın Avrupa’ya akışının yerini alan Orta Doğu varillerine yönelik daha uzun seyahatler, tedarikte gecikmeye neden oluyor ve bu da başlı başına yükselişe neden olabilir. Ve şayet Irak’tan Süveyş üzerinden Avrupa’ya nakliye yapmak çok riskli görünüyorsa, o vakit başka bölgesel üreticilerden gelen kargolar da kullanılabilir.”

Husi krizi 31 Ekim 2023’te start aldı

srail, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın akınlarının akabinde evvel Gazze Savaşı’nı başlattı. Gazze’nin abluka altına alınıp işgal edilmesini protesto eden Yemen’deki Husiler, 31 Ekim 2023 prestijiyle evvel İsrail limanlarına yük taşıyan, akabinde da petrol tankerleri dışında Kızıldeniz’den geçen tüm ticari gemileri amaç almaya başladı. Ortalarında dünyanın en büyük 5 nakliye şirketinden 4’ünün bulunduğu 18 lojistik şirketi, Kızıldeniz seferlerini durdurunca, ABD 9 ülkeyle birlikte bir deniz gücü kurarak Kızıldeniz’i muhafaza altına aldı.

Kaynak: Dunya.com