Emre ERGÜL
İngiliz Financial Times gazetesinin “Zor bir yıl onları bekliyor” dediği dünyanın ikinci büyük iktisadı Çin, dün 2023 yılı doğum-ölüm istatistiklerini açıkladı. Haberler hiç de ülkeyi yöneten Komünist Parti’nin duymak isteyeceği tipten değil…
-Çin’de 2022’de 9.56 milyon olan yeni doğan sayısı, 2023’te 9.02 milyona düştü. Pekin idaresi için birinci makus haber şu: Ülkedeki yeni doğan sayısı üst üste 7’nci yılında da düşüyor! (Hatılatma: 2021’de 10.6 milyon Çinli bebek dünyaya geldi).
-Çin’de 2023’te ölenlerin sayısı 11.1 milyon… Pekin idaresi için ikinci makûs haber de şu: Ülkede ölenlerin sayısı, üst üste iki yıldır doğanların sayısını geçiyor. (2022’de 10.4 milyon Çinli öldü)
– 2023’te “Dünyanın en kalabalık ülkeleri” listesindeki liderliğini Hindistan’a kaptıran Çin’de nüfus 2 milyon daha azalmış oldu. Son sayılara nazaran, Çin’in nüfusu: 1.409.670.000. Pekin idaresi şaşkın, zira Komünist Parti 2023 yılı boyunca bayanlara “Çocuk yapın” davetlerinde bulunup, çocuk doğuracak olanlara “para yardımları, daha ucuz konut, vergi muafiyetleri” üzere teşvikler önermişti.
ABD’nin önde gelen gazetelerinden The New York Times, azalan ve yaşlanan nüfusun Pekin’i neden endişelendirdiğini şöyle anlattı: “Bu son sayılar, Çin’in ekonomiyi güçlendirmek için gereksinim duyduğu çalışma çağındaki insanlardan yoksun kalmasına neden oluyor.
Neredeyse herkesin beklediğinden daha erken ortaya çıkan demografik kriz, halihazırda zayıf ve kâfi finansmana sahip olmayan sıhhat ve emeklilik sistemlerini zorluyor.” Azalan nüfusun kuşkusuz bir numaralı nedeni, o devirde fazla olan ülke nüfusunun önüne geçmek için 1980’lerde başlatılan “her aileye tek çocuk” politikası… “Tek çocuk” siyasetinden 2015’ten vazgeçilse de geç kalındı. Zira NY Times’a nazaran, tek çocuk olan kızlar yıllar içinde okuyup iş hayatında kelam sahibi oldu.
“Onların yine çok çocuk doğurması, onların yine konutlara hapsolmaları manasına gelecekti.” Çin önderi Şi Cinping bugün artık “çok çocuklu aile” kurmak istemeyen bayanları ikna etmekle uğraşıyor. Bayanın meskende daha klasik rollerde olması gerektiği tarafında bir konuşma yapan Şi, idareye de evlilik ve çocuk doğurma teşviklerini daha cazip hale getirmeleri istikametinde talimat verdi.
Guangdong eyaletinden toplumsal medya uzmanı Rashelle Chen, boşanmadan evvel geçirdiği 5 yıllık evliliği sırasında neden çocuk yapmayı hiç düşünmediğini gazeteye şöyle anlattı: “Kadınlar hâlâ ülkemizde çocuk sahibi olmak konusunda kendilerini gereğince emin hissetmiyorlar. Görünüşe nazaran hükümetin doğum siyaseti yalnızca bebek yapmayı hedefliyor lakin doğum yapan kişiyi korumuyor. Bayanların hak ve çıkarlarını korumuyor.”
Çin iktisadı, 2023’te yüzde 5.2 büyüdü
Ulusal İstatistik Ofisi (UİB) datalarına nazaran, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH), Ocak-Aralık 2023 periyodunda, evvelki yıla nazaran yüzde 5.2 arttı. 2022’de 120.4 trilyon yuan (yaklaşık 17.01 trilyon dolar) olan GSYH, 2023’te 126.06 trilyon yuana (yaklaşık 17.71 triyon dolar) ulaştı. Büyüme oranı, Çin hükümetinin 2023 yılı için “yüzde 5 civarında” olmasını öngördüğü büyüme maksadının üzerine çıktı.
Çin iktisadı, 2022’de yüzde 3 büyüyerek, COVID-19 salgınının birinci tesirlerinin hissedildiği 2020’nin akabinde, 1976’dan bu yana en düşük hasıla artışını kaydetmişti. Dünyanın en büyük ikinci büyük iktisadı, evvelki yıldaki düşük büyümenin akabinde 2023’te toparlanma işaretleri verdi. UİB, yılın son üç ayındaki büyümenin yüzde 5.1 olduğunu bildirdi.
Çin iktisadı 2023’nin birinci çeyreğinde yüzde 4.5, ikinci çeyreğinde yüzde 6.3, üçüncü çeyreğinde ise yüzde 4.9 büyüme kaydetmişti. UİB bilgilerine nazaran, 2023’te sanayi üretimi yüzde 4.6, tüketimin ve talebin ölçüsü kabul edilen perakende satışlar yüzde 7.2 arttı. Altyapı, taşınmazlar, makine ve donanım harcamalarını içeren sabit sermaye yatırımları da 2023’te evvelki yıla nazaran yüzde 3 artış kaydetti.
İşsizlik oranı 2023 sonunda 5.2 olurken, 2022 yılı sonuna kıyasla 0.4 puan azaldı. 16-24 yaşları ortasındaki işsizlik oranı ise 14.9 oldu. Yaz aylarından bu yana birinci kere açıklanan genç işsizliği oranı, hala yüksek seyrediyor. UİB, genç işsizliğin temmuzda yüzde 21.3 ile rekor düzey ulaşmasının akabinde yaş kümelerine nazaran işsizlik datalarını açıklamayı bırakmıştı.
Kaynak: Dunya.com