Çin’in İpek Yolu’na karşı Hindistan’ın Baharat Yolu

Emre ERGÜL

Hindistan’ın başşehri Yeni Delhi’de haftasonu yapılan G20 Zirvesi’nde tarihi bir imza atıldı. ABD, Hindistan, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Fransa, Almanya, İtalya ve AB, kısa ismi IMEC olan Hindistan-Ortadoğu-Avrupa İktisat Koridoru’nu kurduklarını açıkladı, mutabakat zaptını imzaladı.

Tarihi Baharat Yolu’nun 21’inci yüzyıl versiyonu olarak da görülen IMEC, deniz ve demiryolundan oluşan iki güzergâhlı bir iktisat koridoru. Önerilen koridor, Hindistan’dan BAE’ye uzanacak, akabinde Suudi Arabistan, Ürdün ve İsrail’i geçerek, Avrupa’ya bağlanacak. Hindistan’dan yüklenen malların İsrail ve Yunanistan limanları üzerinden Avrupa’ya daha süratli gönderilmesi projede öngörülüyor. Taraf ülkeler, bağlayıcı bir finansal taahhütte bulunmazken, 2 ay içinde koridorun oluşturulmasına yönelik bir hareket planı hazırlamayı da kabul ettiler. Projeye birinci alkış, ABD Lideri Joe Biden’dan geldi: “Büyük bir muahede.

Tek dünya, tek aile, tek gelecek.” Hindistan Başbakanı Narendra Modi, “Koridor, Hindistan, Batı Asya ve Avrupa’da büyük bir ekonomik entegrasyon aracı olacak, sürdürülebilir kalkınmaya yeni bir istikamet verecek” derken; AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen de koridoru, “Kıtalar ve medeniyetler ortasında yeşil ve dijital bir köprü” diye nitelendirdi. Projenin demiryolu ağı ve altyapısından sorumlu olacak olan Suudi Arabistan’ın Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, “Koridor global güç güvenliğinin sağlanmasına katkıda bulunacak, ticareti artıracak” dedi.

“İsrail’in en büyük işbirliği”

Koridorun en dikkat çeken ülkesi ise kuşkusuz, dünya basınının “Tarihi değişimde Arap ülkelerine katıldı” dediği İsrail… Başbakan Benjamin Netanyahu, “İsrail, bu ekonomik koridorda değerli bir kavşak olacak. İsrail’deki demiryolları ve limanlar, Hindistan’a yeni limanlar açacak. IMEC, İsrail tarihindeki en büyük işbirliği” dedi.

Global iktisat medyası, “Çin’in bölgedeki ekonomik maksatlarına meydan okuma” dediği IMEC’i manşetlere çıkardı: “Koridor, Hindistan’da kıymetli stratejik ve ekonomik avantaj sağlayacak; Asya’da Çin’e karşı büyük fırsatlar sunacak.” Bunun nedeni IMEC’in, Çin’in tarihi İpek Yolu’nun çağdaş versiyonu olan “Kuşak ve Yol Girişimi”nin (BRI) önünün kesebilecek olması… Zira ABD ve AB’nin dayanak verdiği IMEC, Çin’in Asya’daki ekonomik gücüne karşı Hindistan’ı global ticaret akışında sağlam bir yere konumlandıracak.

İtalya çabucak BRI’den çıktı

Bunun birinci sinyalini de İtalya verdi. Times of India’nın haberine nazaran, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, zaptın imzalanmasından çabucak sonra G20 Zirvesi’nde Çin Başbakanı Li Qiang’a “Biz, Nesil ve Yol Girişimi’nden ayrılıyoruz” dedi. Li, “Bir defa daha düşünün” derken; İtalya Başbakanı “Kararımız ne olursa olsun, Çin’le olan bağlantılarımız önemli” demekle yetindi.

2033’te hayata geçecek olan IMEC’in mimarı Biden

Pekala, IMEC ne vakit hayata geçecek? Hindistan’ın önde gelen yayınlarından Outlook India, 2033’ü işaret etti: “Bölgenin ekonomik potansiyelini ortaya çıkartacak olan IMEC, şu anda yalnızca kağıt üzerinde lakin hayata geçtiğinde, her iki kıtada da büyük bir artış yaşanacak. Fakat işleyişe başlaması on yıl yahut daha fazla vakit alacak; alışılmış tüm ülkelerin birkaç yıl boyunca işin içinde kalması kaidesiyle…

Proje, seçimler, hükümet değişiklikleri ve şimdilik projeye imza atan birçok ülkeyi silip süpürebilecek öngörülemeyen olaylar da dahil olmak üzere siyasi rüzgârlardan yalıtılamaz.” Hintli diplomat KP Fabian’a nazaran, IMEC projesinin mimarı da Biden: “ABD Lideri, Temmuz 2022’de Suudilerle görüştü. Riyad, İsrail’le ilgilerin olağanlaşması fikrini kabul etmese de projeye tamam dedi.”

21’inci yüzyıl isimleri: Jenerasyon ve Yol Teşebbüsü ile IMEC

Çin’in “Kuşak ve Yol Teşebbüsü,” aslında tarihi İpek Yolu’nun 21’inci yüzyıl versiyonu olan ve 70’den fazla ülkeyi kapsayan bir ekonomik koridorun ismi. Birinci kere 2013’te dillendirildi, 2014’te güzegâhları belirlendi. Hindistan-Ortadoğu-Avrupa İktisat Koridoru (IMEC) da eski Baharat Yolu’nun 2023 versiyonu. İpek Yolu, milattan yüzyıllar evvel Mısır’a ipek satan Çinli tüccarların kervanlarının izlediği güzergâha; Baharat Yolu da Hintlilerin Orta Çağ Avrupası’ndaki soylulara tarçın, zencefil ve zerdeçal gönderdiği güzergâha verilen isimlerdi.

IMEC’in 5 temel özelliği:

1- İkili Koridorlar: IMEC iki farklı koridordan oluşacak. Hindistan’ı Basra Körfezi’ne bağlayan Doğu Koridoru ve Basra Körfezi’ni Avrupa’ya bağlayan Kuzey Koridoru. Bu, mevcut deniz ve karayolu rotalarını tamamlayan, muteber ve uygun maliyetli hudut ötesi gemiden demiryoluna ulaşım sunmak üzere tasarlanmış bir demiryolu ağını içerecek.

2-Gelişmiş İlişki: Koridorda elektrik ve dijital temas altyapısının kurulumunun yanısıra pak hidrojen ihracatına yönelik boru sınırları da yer alacak. Bu, yalnızca bölgesel tedarik zincirlerini garanti altına almakla kalmayacak, tıpkı vakitte ticarete erişilebilirliği de geliştirecek ve ticaret operasyonlarını kolaylaştıracak.

3-Ekonomik Birlik ve İstihdam Yaratımı: IMEC, iştirakçi ülkeler ortasında ekonomik verimliliği artırmayı, maliyetleri azaltmayı ve ekonomik birliği güçlendirmeyi amaçlıyor. Bu, istihdam fırsatları yaratacak ve sera gazı emisyonlarının azaltılması istikametindeki global maksada katkıda bulunacak.

4-Çevresel ve Toplumsal Tesir: Projeyi sürdürülebilir kalkınma gayeleriyle uyumlu hale getirerek çevresel, toplumsal ve yönetişim tesirlerine güçlü bir vurgu yapılacak.

5-Dönüştürücü Entegrasyon: IMEC, ticaret ve yatırım için bir koridor yaratarak; Asya, Avrupa ve Ortadoğu’yu meselesiz bir biçimde entegre ederek, ekonomik görüntüyü dönüştürmeye hazırlanıyor.

Kaynak: Dunya.com