Çin’in “Kuşak-Yol”una karşı AB’nin 300 milyar euroluk “Küresel Geçit”i toplanıyor

Emre ERGÜL

Avrupa Birliği, Çin’in global ticaretin işvereni olmak için 2013’te başlattığı “Kuşak ve Yol Girişimi”- ne karşı harekete geçiyor. Birlik, lansmanını 1 Aralık 2021’de yaptığı “Küresel Geçit” (Global Gateway) projesini hayata geçirmek için 25-26 Ekim’de Brüksel’de birinci doruğunu yapıyor.

20 ortak ülkenin önderinin ağırlanacağı toplantıya birlik dışından Bangladeş, Senegal, Namibya ve Moldova’nın başkanları de katılacak. Bloomberg’e konuşan ismi bilinmeyen bir AB yetkilisi, Mısır ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin idaresinin de davetli olduğunu, fakat bu iki ülkeden şimdi bir olumlu karşılık gelmediğini belirtti.

AB’nin “Küresel Geçit” tepesinin Çin’in 130 ülkeden temsilcinin katıldığı “Kuşak ve Yol Girişimi”nin 10’uncu yıl merasimlerinden 1 hafta yapılacak olması dikkat çekti. Memleketler arası ajanslar, “AB’nin projesi, Çin’in 10 yıllık yatırım atağına rakip oluyor” başlıkları kullandı. “Kuşak Girişimi” fikrinin sahibesi, Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen…

Bütçesi tam 300 milyar euro, yani 322 milyar dolar… Yeşil dönüşüme takviye verecek ülkelerin özel ve kamu altyapı projelerine dayanak verilecek. Tek kriter, projelerin sürdürülebilirlik kapsamında olacak olması…Aslında projenin emeli, Çin’in global ticaretteki ulaşım ve tedarik zinciri gücünü kırmak ve AB’yi global ulaşım üssü yapmak…

Diğer bir deyişle, Çin’le stratejik bölgelerde rekabet etmeyi amaçlayan global altyapı planını güçlendirmek… Gelişmekte olan ülkelerde altyapı ve ilişki projeleri yaparak, Çin’le rekabet etmek… Bloomberg, “Küresel Geçit” için şu yorumu yaptı: “AB, Çin yahut Rusya’nın art bahçesine artan müdahalesi ve kritik gereçlerin sağlanması ve yasadışı göçle uğraştaki kilit rolleri nedeniyle birtakım iştirakçi ülkelerle bağlarını güçlendirmek istiyor.”

Önümüzdeki hafta yapılacak tepeye ortalarında Orange, Allianz, Alstom, Danone, Enel, Siemens ve Telefonica’nın da bulunduğu büyük AB firmalarının üst seviye temsilcileri de katılacak. Dorukta yeşil güç, eğitim ve araştırma, kritik hammaddeler, ulaşım koridorları, sıhhat eserleri üretimi ve dijital altyapı mevzularındaki panellerde tartışmalar gerçekleştirilecek.

100 milyar dolar!

Çin önderi Şi Cin- ping, 2013’te başlatılan “Kuşak ve Yol Girişimi”nin 10’uncu yıl ko- nuşmasında, ti- caret koridoru- na 2033 yılına kadar 100 mil- yar dolar ayırdıklarını açıkladı.

Dünyanın Gazze Şeridi’ndeki hastane vurulmasına kilitlendiği gün, yani 18 Ekim’de, Çin’in başşehri Pekin’de kıymetli bir tepe düzenlendi: “Kuşak ve Yol Girişimi”nin 10. Yıl Buluşması… Çin mallarının deniz ve karayoluyla tüm dünyaya taşınmasını hedefleyen teşebbüsün temelleri 2013’te atıldı.

Zaman içinde ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu 130 ülke, teşebbüsün paydaşı oldu. İşte o 130 ülkenin temsilcilerinin katıldığı tepede Çin Devlet Lideri Şi Cinping, ticaret koridorunun ikinci on yılında yapılacakları anlattı, yeni periyotta 100 milyar doların üzerinde fon aktaracaklarını lisana getirdi.

Şi’nin aktardığına nazaran, finansmanın gerisinde “Kuşak ve Yol”un kredi kuruluşları olan Çin Kalkınma Bankası ve ExportImport Bank of China olacak. Pekin, “Modern İpek Yolu” olarak da anılan proje sayesinde dünya çapında bugüne kadar 2 trilyon doların üzerinde kontrat imzaladı.

Ticaret koridoru oluşturmak için Asya ve Afrika’da çeşitli altyapı yatırımları yapan Çin, yoksul ülkeleri yaklaşık 300 milyar dolar borçlandırmakla suçlanıyor. Öte yandan Şi, 10’uncu yılında Nesil ve Yol Girişimi’ni (BRI) güncelleyerek, ileriye taşımaya yönelik 8 unsurluk aksiyon planını duyurdu.

Pekin’deki forumda konuşan Şi, Çin’in tarihi İpek Yolu güzergâhında Doğu-Batı ticaretini yine canlandırma emeliyle başlattığı teşebbüsü yenileyerek, yüksek kalitede işbirliği haline getirmek gayesiyle atılması planlanan adımlara dair bilgi verdi.

İlk olarak, kara ve deniz ayaklarıyla başlayan teşebbüsü çok boyutlu bir irtibatlılık ağına dönüştürmeyi planladıklarını tabir eden Şi, bu kapsamda kara güzergâhlarından “Çin-Avrupa Demiryolu Ekspresi olarak isimlendirilen sınırı geliştirmeyi sürdüreceklerini, ayrıyeten Hazar-geçişli milletlerarası ulaştırma koridorları oluşturmak ve Avrasya kıtasında kara ve demir yollarıyla temaslı yeni bir lojistik koridoru inşa etmek için ortak uğraşlara katkı sağlayacaklarını bildirdi. Şi, “Deniz İpek Yolu” olarak isimlendirilen deniz güzergâhını yeni limanlar ve gemicilik ile ticaret hizmetlerini entegre ederek büyüteceklerini, Yeni Milletlerarası Kara-Deniz Ticaret Koridoru ve Hava İpek Yolu’nun oluşturulması eforlarına sürat vereceklerini kaydetti.

Zirvede Afrika ülkeleriyle imzalar atılacak

Gelecek haftaki tepede AB’nin Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Zambiya ile iki mutabakat zaptı imzalaması bekleniyor. Maksat, Angola, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Zambiya’yı birbirine bağlayacak bir demiryolu projesi olan Trans-Afrika Koridoru’nu faal hale getirmek ve bu koridor aracılığıyla çıkartılan hammadde ve minerallerin Doğu ve Batı Afrika’daki limanlara taşımak…

Küresel Geçit’te 5 kıymetli kesimde yatırım planlanıyor

-Dijital teknolojiler

-İklim ve enerji

-Taşımacılık

-Sağlık-Eğitim Araştırma

Kaynak: Dunya.com