‘Deri’n rekabet

Hamide HANGÜL

Kalifiye emekçi açığı ve maliyet artışlarıyla boğuşan deri konfeksiyon kesimi, global arenada yaşanan yapay eser ve ucuz fiyat rekabetiyle karşı karşıya. Deri kesiminde yaşanan gelişmeleri, ihraç pazarlarını ve gayelerini konuştuğumuz Türkiye Deri Konfeksiyoncuları Derneği (TDKD) Lideri Fatih Dursun, kesimde nitelikli personel yetişmediğini, patronların fedakârlıkta bulunarak elindeki emekçiyi tutmaya çalıştığını, emeklilikle memleketine giden emekçiyi bölüme kazandırma bahtının sıkıntı olduğuna işaret ederek, “Bu kapasite kaybına neden olacak. O denli bir tehlike var” diye konuştu.

Öldürücü fiyat

Başka taraftan pandemi sonrası Çin’in çok agresif bir biçimde pazara girdiğine işaret eden Fatih Dursun, şu değerlendirmelerde bulundu: “Biz deride dünyanın önde gelen sektörlerindeniz. Fakat, Çin alternatif eserler sunuyor. Çin çok çok ucuza, satıyor, yani rekabet edici değil, öldürücü fiyat diyebiliriz.

Mesela kürkün sunisini yapıyor, 300 dolarlık eseri 50-70 dolara satıyor. Bizde 120 ise onlarda 100. Alternatif eserlerle hem deri, hem de dokuma eserlerinde önemli daralma yaşanıyor. İhracat yaptığımız öbür ülkeler de ona ilgi göstermeye başladı. Avrupa ekonomilerinde yaşanan resesyonla birlikte bakıldığında Avrupa Birliği ve başka ülkelere yaptığımız ihracatta yüzde 15 – 20 ortası bir düşüşümüz var, lakin ciroda yakalıyoruz.”

İşçilik ve maliyet arttı

Dalda personellik maliyetlerinin de Avrupa ülkelerinin üstüne çıkmaya başladığını kaydeden Dursun, “İşçilikleri ve maliyet artışlarını da değerlendirirsek bunlar, ileriki devirde dala tesirleri olacak. Personellik, şu anda ürettiğimiz ceketin yüzde 50-60’ını oluşturuyor.

Çin’de ise yüzde 20-30’lardadır. Bizim 100 dolara sattığımız bir ceketi onlar 80 dolara satabiliyor” yorumunu yaptı. İklim değişikliğinin de tesiriyle iç piyasa satışlarının da bir evvelki yıla nazaran yüzde 30-35 azalış kelam konusu olduğuna işaret eden Dursun, düşüşün nedenlerini şöyle açıkladı: “Çin faktörü, global ısınma ve artan maliyetler.”

İnce deri satışları kalını geçti

Dursun, “İhracat sayılarımızda da ince mal satışlarımız, kalın eser satışlarını geçmeye başladı. Endüstrimiz de otomatikman buna adapte oluyor zati. Daha ince, hafif eserlere yük veriyoruz.

Talep de o halde geliyor esasen. Eser satışı ince mallarda yüzde 25 düzeyindeyken, şu anda yüzde 55-60’ları bulmaya başladı. Pazar değişiklikleri yaptıkça da bu oranlar değişebiliyor. Avrupa yahut biraz daha Fransa İtalya, üzere ülkelerde daha ince eser isteniyor. Biz 70 grama, 100 grama deri ceket satabiliyoruz. Bunun yanı sıra, yeniden eksi 20-18 derecelerde giyilebilecek eserlerimiz de var” dedi.

Suudi Arabistan’a da satıyoruz

Sektör içerisinde deri konfeksiyonun ihracat fazlası verdiğini lisana getiren Dursun, “İthalatımız yüzde 2-3 diyebiliriz. O yüzde 2-3’ün yüzde 50’si de tekrar bizim ürünlerimiz” dedi. Dursun, kesimin önemli pazar araştırması yaptığı, her pazar ve kaidelerinin araştırıldığını belirterek, “Bizim eser satabileceğimiz ülkeler daha çok Kuzey ülkeleri. Soğuk olan yerler. Fakat Suudi Arabistan’a, Kuveyt’e, Dubai’ye de eser satabiliyoruz. Sonuçta o pazarlarda da bir turizm hareketliliği var. Bütün pazarları zorluyoruz” diye konuştu.

Suni bir sanayi yaratılıyor

Sürdürülebilirlik konusuna da değinen Fatih Dursun, dünyada pazar büyüklüğünün 350 milyar dolar olduğunu, lakin petrokimyaya dayalı yapay eserlerle sürdürülebilirliğin çok da bağdaşmadığına vurgu yaptı. Dursun, şöyle devam etti: “Deri çok çabuk tabiata karışabilen bir eser. Yünü dahi bedellendiriliyor. Fakat petrokimya sanayisine dayalı pvc üzere eserlerin sürdürülebilir diye lanse edilmesini anlamak mümkün değil. Deri isminin deri olmayan eserlerle bir arada kullanılması da sorun.

Böyle bir sanayi yaratılmaya çalışılıyor. Derinin aşikâr bir maliyeti var, fakat PV eser daha ucuz. En fazla deri kullanan kimi endüstriler, maliyeti düşürüp, karlılıklarını artırmak için bu eserlere gidiyor. Bunlar büsbütün maliyet ve kârlılık endeksli.”

Kaynak: Dunya.com