Emtiada karışık sonbahar yaşayabiliriz

Emre ERGÜL

Emtia piyasasında temmuz ayında olumlu bir seyir izlendi. Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan kaynaklı arz kaygıları ve hava sıcaklıklarının rekor düzeylere ulaşmasıyla kuraklık tasaları emtia piyasasının üst taraflı bir seyir izlemesine neden oldu.

El Nino hava olayı da piyasalarda tasaların devam etmesini tetikledi. Durumu pahalandıran emtia uzmanı Haluk İzzet Keyifli, yaz sıcaklarından sonra emtia piyasalarının “sonbahar sıcakları”nı yaşayabileceğini öne sürdü.

“Emtiada karışık bir periyot başlayabilir sonbaharda” diyen Keyifli, iki neden sıralıyor: “İklim krizinin neden olduğu kuraklık ve Çin’in çip restinin akabinde Rusya’nın da platin ve paladyum ithalatına kısıtlama getirmesi.”

Mutlu birinci olarak kuraklık nedeniyle dünyanın birçok noktasında ekim yapılamamasına dikkat çekti: “Ekim bahtı kaçtı. Bilhassa buğdayda…” Türkiye’de de Kuzey Akdeniz ve İç Ege’de ekim yapılamadığına dikkat çeken Memnun, “Özellikle buğday, arpa, yulaf ve ayçiçeğinde kontrat fiyatlarında artış olacaktır” dedi ve ekledi: “Aslında Türkiye’nin (Rusya’nın çekildiği) Tahıl Koridoru Anlaşması’nda bu kadar ısrarlı olunmasının nedeni bu. Silolarda ne kadar eser var bilmiyoruz.”

Mutlu bir kulis haberi de şöyle gündeme getirdi: “(Dünyada) 17 milyon ton buğday stoğu olduğu söyleniyor. Ve kuraklık yüzünden bu yıl silolardaki bu stoğun sıfırlanacağına dair öngörü var. Bu da fiyatları patlatır.” Emtia uzmanına nazaran, Ukrayna Savaşı’nın seyri büyük değer taşıyor.

Moskova barış masasına oturmaya yeşil ışık yakarken, geçtiğimiz hafta Suudi Arabistan tarafları Cidde’de biraraya getirmeye hazır olduklarını açıklamıştı. “Savaşın gidişatı çok önemli” diyen Keyifli, “Savaşın durması halinde, Tahıl Koridoru’na gerek kalmadan Rusya ve Ukrayna’dan tarım eserlerinin sevkiyatı devam edecektir. Bu da olağanlaşmaya neden olabilir” diye ekledi. Bir öbür kıymetli nokta da Çin… Pekin idaresi, iki gün evvel çip üretiminde kullanılan galyum ve germanyumun ithalatına kısıtlamaya gitmişti.

Bunu hatırlatan Keyifli, Rusya’nın da platin ve paladyum ithalatında kısıtlama yaptığını hatırlattı. “Bu iki gereç hem çip hem de katalizör sistemlerinin üretiminde kullanılıyor. Rusya’nın ne kadarlık kısıtlamaya gideceğine bağlı olarak otomotiv dalı önümüzdeki devirde zora girer” dedi. Rusya’nın kısıtlama dozu, muhtemel barış masasında kendisine sunulacak kaidelere karşı bir koz olduğu değerlendirmesinde bulunan emtia uzmanı, “Emtiada karışık bir sonbahar olabilir” dedi ve ekledi: “ABD’de olması olası resesyondan bahsetmiyorum bile… O da olursa baz metallerde fiyatlara baskı olur.

FAO’dan Tahıl Koridoru ve istikrarsızlık uyarısı

Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO), Karadeniz Tahıl Girişimi’nin durdurulmasının, piyasalarda istikrarsızlık ve insani yardımları olumsuz etkileyebileceği ikazında bulundu. FAO, kısa vadede besin tedarikinde rastgele bir risk görmese de teşebbüsün uzun müddet kesintiye uğramasının, besine erişim ve ziraî besin sistemlerinin dayanıklılığı üzerindeki tesirinin hafife alınmaması gerektiği görüşünde. FAO yetkililieri, muahedenin tekrar canlanmasının Ukrayna’da ziraî üretimdeki keskin düşüşü engelleyeceğini öngörüyor.

Temmuzun en kazandıranı gümüş ve çinko oldu

Geçen ay altın yüzde 2.4, gümüş yüzde 8.7, platin yüzde 5.6, paladyum yüzde 4.5 kıymet kazandı. Bakır yüzde 6.9, alüminyum yüzde 4.5, kurşun yüzde 0.6, çinko yüzde 7.6 artış kaydetti. Temmuz ayında Brent petrol yüzde 13.6 kıymet kazanırken, New York Ticaret Borsasında süreç gören doğalgaz yüzde 5.7 kıymet kaybetti. Tarım emtialarında da geçen ay sert yükselişler hakim oldu. Chicago Ticaret Borsası’nda süreç gören buğday yüzde 2.3, mısır yüzde 3.7, pirinç yüzde 3.2 artarken, soya fasulyesi yüzde 0.9 kıymet kaybetti. Intercontinental Exchange’de (ICE) pamuk yüzde 5.4, şeker yüzde 5, kakao yüzde 5.8, kahve yüzde 3.6 paha kazandı. Kakao 3.602 dolarla Mart 2011’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü.

Kaynak: Dunya.com