Mehmet Hanifi GÜLEL
Kuru kayısıda ihracat ünite pahası her geçen yıl artıyor. Geçen yıl kayısının ihracat ünite bedeli 6 dolar düzeyinde bulunurken, bu yıl 6.5 – 7 dolara yükseldi.
Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracatta kilogram bedelinin 7 dolar düzeyinde olduğunu kaydeden Malatya Ticaret Borsası Lideri Ramazan Özcan, “AB ülkelerine standart 4 numara kükürt oranı düşük eserler 7 dolar. Amerikan pazarı üzere kükürt sorunu olmayan öbür ülkelerde de kilo başına ihracat kıymeti 6.5 dolar civarlarında bulunuyor.
Ürünün kalibresi ve kalitesine nazaran eserin fiyatı değişiyor. Geçen yılın birebir devrine nazaran kilo başı ihracat bedelimiz yaklaşık yüzde 15 oranında arttı. Bu yıl ihracat dönemin başlamasıyla birlikte ölçüde düşüş yaşanmasına karşın, kıymette ise artış yaşanıyor” diye konuştu.
1 Ağustos 2022 ve 31 Ekim 2023 ihracat döneminde 435 milyon dolarlık kuru kayısı ihracatı gerçekleşti. Bu arakam kayısı çekirdeği ve öbür yan eserlerle 500 milyon doları buluyor. Yeni periyotta ise ihracat gayesi 100 bin ton kuru kayısı ihracatı yapmak ve 750 milyon dolar gelir elde etmek.
Geçen dönem 80 bin 606 tonluk kayısı ihracatı yapıldığını aktaran Özcan, “1 Ağustos 2023 dönemini prestijiyle üç ayda (28 Ekim’e kadar) 18 bin 217 ton kuru kayısı ihracatı yapıldı. Bunun karşılığında da 110.8 milyon dolar gelir elde edildi. Geçen yıl kelam konusu periyotta 22 bin 159 ton kayısı ihracatına karşılık, 120 milyon 273 bin dolar gelir elde edildi” tabirlerini kullandı.
Orta Asya ülkelerin üretimi pazarları olumsuz etkiliyor
Orta Asya’nın kayısı üreticilerinin ihracat pazarlarımıza olumsuz tesirde bulunduğunu kaydeden Özcan, Rusya ve Çin pazarlarının çok etkilendiğini ve ucuz eser arayan ülkelerin Orta Asya pazarlarına yöneldiğini söyledi.
Bunun yanı sıra Avrupa’da yaşanan sakinlik Ukrayna-Rusya Savaşı ve artık de Filistin’deki savaşın da piyasaları çok gerdiğini bildiren Özcan, “Piyasalarda bir sakinlik kelam konusu. Yıl sonunda ihracatta tahminen geçen yılın sayılarına yaklaşırız.
Miktar ihracatında bir düşüş yaşanacak. Bu yılın tamamında şu ana kadar 57 bin ton ihracat yapmışız. Önümüzdeki 2 ayda 10 bin ton ihracat yaparsak 67 bin tona yakın olur. Hasebiyle ölçüde 5-6 ton bir gerileme yaşanır fakat kıymette bir gerileme beklemiyoruz. Aracımız kayısıyı daha katma bedelli satmak ve yapmamız gereken şeyler aslında bunlar” açıklamasını yaptı.
“Kaçak yollarla kayısı getirmek mümkün değil’’
Öte yandan son günlerde Malatya’ya kaçak yollarla kayısı getirildiği savlarına da değinen Malatya Ticaret Borsası Lideri Ramazan Özcan, bu türlü bir şeyin olmadığını, hür bölgelerde yapılan ihracatın bu türlü değerlendirildiğini tabir etti.
Türkiye’ye kayısı ithalatının yasak olduğuna dikkat çeken Özcan, özgür bölgelerden transit geçişle yapılan kayısı ithalatının ise hür olduğunu söyledi. Hür bölgelerde ithal edilen eserlerin elleçleme yapıldığını belirten Özcan, ‘’Elleçleme ile eseri yine o fabrikada işleyip ihracata hazır hale getirdikten sonra üçüncü bir ülkeye yeniden kendi menşei ile ihracatını yapmak hür.
Her yıl yurt dışından Türkiye’ye muhakkak ölçüde Orta Asya ülkelerinden kuru kayısı ithalatı yapılıyor. Bu kayısılar özgür bölge gerekli süreçleri yapıldıktan sonra ihraç ediliyor. Geçen yıl hür bölgelerde 4 bin ton eser süreç görmüş. Bu yıl ise şu ana kadar 1 bin 300 ton eser süreç görmüş. Birtakım şahıslar tarafından yapılan bir kadro açıklamalarda 11 bin tondan bahsediliyor ve bu mümkün değil” diye konuştu.
Kaynak: Dunya.com