Maliyetlerde zorlanan yemek sanayicileri teşvik bekliyor

Özlem SARSIN

Yüksek enflasyon ile birlikte artan girdi fiyatları yemek sanayicilerini zorlarken, üreticiler teşvik talebinde bulunuyor.

Yemek Sanayicileri Dernekleri Federasyonu İdare Heyeti Lideri Hüseyin Bozdağ, dünyada yaşanan ticaret savaşları, pandemi ve Ukrayna-Rusya savaşının istikrarları alt üst ettiğini söz ederken Türkiye’nin tüm bu aksiliklere ek olarak yaşadığı büyük sarsıntı felaketi ile 104 milyar dolarlık bir yükün altına girerek yüksek enflasyon ve artan vergiler ile karşı karşıya kaldığını tabir etti. Yaşanan bu süreçte yemek sanayicilerinin hammaddelerdeki fiyat yükselişlerinden, emekçi maliyetlerinden ötürü güç günler geçirdiğini söz eden Bozdağ, yemek üreticilerinin dayanağa gereksinimi olduğunu söyledi.

Dünyada besin arzının 28 milyar tondan 25 milyar tona gerilediğine de dikkat çeken Bozdağ, “Dünyada besin arzında istikrar bozuldu. Emtialar fırsatçıların eline geçti bilhassa et, süt ve yağ alanında. Bizler yaşanan fiyat artışlarını tahminen bir nebze müşterilerimizden karşılıyoruz fakat sermaye yetersizliğine düşüyoruz. Mesela bugün 100 TL’ye yemek satmak hiçbirimizin işine gelmez zira 100 TL’lik yemek satarken 60 TL’lik hammaddeyi deponuza koymak zorundasınız. Ortadaki açığı bir formda finanse etmek zorundayız. Dolaysıyla bu önemli bir kayıp.

Paraya muhtaçlığımız var, depoya koyacağımız eserimizin parasını yetiştiremiyoruz. O yüzden yemek sanayicilerinin kesinlikle başka sanayicilerle birlikte tıpkı eşdeğerde kredibiliteye ulaşabiliyor olması lazım. Bugün exim kredileri var, reeskont kredileri var, yatırım teşvikleri var lakin maalesef yemek sanayicileri teşviklere öbür endüstriciler üzere ulaşamıyor. Bizim devletimize bu mevzuda serzenişimiz var” dedi.

“İhracatçı sayılmamız için tekliflerde bulunuyoruz’’

Bir grup takviyelerden faydalanabilmek için son vakitlerde yeni bir açılım yapmaya çalıştıklarını belirten Bozdağ, “Özellikle Hizmet İhracatçıları Birliği’nin altında ‘Catering ve Gastronomi’ ismi altında bizim de ihracatçı sayılmamız için bir kadro tekliflerde bulunuyoruz, şayet bu tekliflerimiz kabul edilirse yemek sanayicilerimiz bir biçimde yeşil pasaporta, exim kredilerine yatırım teşviklerine ulaşabilecek.

Hükümetimize bu hususlarda kimi tekliflerimiz oldu. Yurt dışında şube açan yemek üreticilerinin faaliyetleri ihracat sayılsın, yüzde yüz yabancı sermayeli şirketlere yemek satan, özgür bölgelere hizmet veren şirketlerimizin ihracatçı olarak görülmesi ve takviyelerden faydalanabilmesini istiyoruz. Evet enflasyon var ülkemizde, öbür bir husus da personel enflasyonu, bu alanda eksi enflasyona döndü bizde durumlar. Bugün yüksek maaşlarla dahi eleman bulmakta zorlanıyoruz.

İşçi maliyetlerinin üzerindeki yükümüzün hafifletilmesini dilek ediyoruz. Bu gidişle ithal personelden öbür talihimiz kalmayacak. Eleman kasveti pek çok dalda var. Yaşanan düşünceleri atlatacağımıza inanıyorum, bu nedenle kaliteden ödün vermeyen, rekabet üstünlüğü sağlayan, yanlışsız iş yapan yemek üreticilerimiz dünyada da yer edinecek ki şu anda bunun da ayak sesleri var. Yurtdışında hizmet veren pek çok kaliteli meslektaşımız var. Kesimimizin gelişimi için takviye istiyoruz” dedi.

“Gıda enflasyonu hepimizin belini büküyor”

Ege Yemek Sanayicileri Derneği (EYSAD) Geçmiş Periyot Lideri ve İdare Şurası Üyesi Hasan Küçükkurt, yemek bölümünün besin enflasyonu karşısında zorlanmaya başladığını söyledi. Ocak ayından bu yana girdilerde yüzde 150 artış kelam konusu olduğunu lakin yemek fiyatlarının neredeyse tıpkı düzeyde kaldığına dikkat çeken Küçükkurt, “Çiftçinin direkt girdi kalemi olan mazotun yılbaşından bu yana yüzde 100’ün üzerinde zamlanması besin fiyatlarını yükseltti. Ocak ayında 90 TL bandında aldığımız kırmızı eti bugün 250 TL’ye alıyoruz. Yüzde 150 bir fiyat artışı kelam konusu. Fakat kesimimizin bileşeni olan yemek firmaları tıpkı oranda bir fiyat farkını sanayicilere yansıtamıyor. Bu bölümün kâr marjını düşürerek firmaları sıkıntı duruma sokuyor” dedi.

“Fiyat artışları denetim altına alınmalı”

Ege Yemek Sanayicileri Derneği (EYSAD) İdare Şurası Lideri Arif Kuran, yemek sanayi bölümünün yemeğin hammaddesi olan eserlerde yaşanan denetimsiz, ön görülemez ve durdurulamayan fiyat artışlarından kaynaklı güç günler yaşadığını söyledi. Başta et ve süt eserleri olmak üzere pek çok eserde yaşanan fiyat artışlarının yemek firmalarını güç duruma soktuğunu söyleyen Kuran, “Karkas eti 300 TL’ye alıyoruz ki bizler toplu satın alma yapıyor olmamıza karşın.

Şu an 60-70 TL’nin altında 4 kap yemek verilemez. Eleman da hizmetin içine dahilse o da ayrıyeten eklenmeli zira personellik maliyetleri de olağan üstü arttı, bu bütçelerle yetişmiş eleman bulmak da zorlaştı” dedi. İzmir’de 2023 yılının Ocak ayından beri 12 yemek firmasının kapandığına dikkat çeken Kuran, bu kaidelerde kesimden çekilen firmaların olmaya devam edeceğini vurguladı. Kuran, “Müşterilerimiz bizleri anlayışla karşılıyor fakat onlar da bütçelerinin zorlandığını söylüyor, alternatif arayışlara giriyor.

Sektörümüz artık çağımızın önü açık dallarından biri aslında ancak daha kaliteli inançlı ve sıhhi olması için bilhassa ana kalem besin fiyatlarını hükümetin denetim etmesi lazım, fiyatları denetlemesi lazım denetimsiz ve gereksiz artırımlar konusunda önlem alınması lazım. Güç periyotlarında pek çok dala dayanaklar teşvikler veriliyor, bizim bölüme de takviye verilmesini istiyoruz. Yemek sanayi dalı inançlı ve sağlıklı besin zincirini sağlayan bir bölümdür, dalımızın sürdürülebilir olması için dayanağa gereksinimimiz var” diye konuştu.

“Farklı enflasyon sayıları baş karıştırıyor”

Türkiye iktisat idaresinin seçimlerden sonraki değişikliği ile gerçek iktisat kurallarına dönüş yaptığını vurgulayan EYSAD İdare Şurası Üyesi Hasan Küçükkurt, “Hazine ve Maliye Bakan Mehmet Şimşek’in telaffuzuna nazaran bu enflasyon ile bir müddet yaşayacağız üzere görünüyor. Lakin son atılan adımları olumlu buluyorum. Kuvvetli bir devir geçiriyoruz, bir mühlet daha geçireceğiz fakat gerçek iktisat siyasetlerine devam edersek düzlüğe çıkacağımıza inanıyorum” diye konuştu.

“Reel iktisat formüllerine dönüş hakikat adım”

Türkiye iktisat idaresinin seçimlerden sonraki değişikliği ile gerçek iktisat kurallarına dönüş yaptığını vurgulayan EYSAD İdare Şurası Üyesi Hasan Küçükkurt, “Hazine ve Maliye Bakan Mehmet Şimşek’in telaffuzuna nazaran bu enflasyon ile bir müddet yaşayacağız üzere görünüyor. Lakin son atılan adımları olumlu buluyorum. Kuvvetli bir devir geçiriyoruz, bir müddet daha geçireceğiz lakin gerçek iktisat siyasetlerine devam edersek düzlüğe çıkacağımıza inanıyorum” diye konuştu.

Kaynak: Dunya.com