Mesken sahiplerinin %51’inin ‘evet’ demesi yetecek

Hamide HANGÜL

Müteahhitlerin uzun müddettir talep ettiği kentsel dönüşümü hızlandıracak ve sıkıntıları tek çatıda çözecek birinci kıymetli adım atıldı. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesinde yer alan Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü kaldırılarak yerine Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Kentsel Dönüşüm Başkanlığı kuruldu. Kentsel dönüşüm kanunu sil baştan değişiyor. Mecliste görüşülen Kentsel Dönüşüm Kanunu öncesinde uygulayıcı başkanlık kurulmuş oldu.

TOKİ Başkanlığı’na misal bir yaptırım gücüne sahip olması beklenen bu yeni başkanlık ile dönüşümde yüzde 51 çoğunluğun kâfi olacağı belirtiliyor. Sarsıntıya dirençli kentler inşa edilmesi hedeflenen ve yeni yapısal düzenlemeleri de beraberinde getiren kelam konusu karar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlandı.

Kararı kıymetlendiren inşaat bölüm temsilcileri, kurulan Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın kentsel dönüşümü hızlandıracağını ve meselelerin tahlilinin tek bir başkanlıkta toplanacağına işaret ederek, “Önceden dönüşümde 3’te 2 çoğunluk aranıyordu. Yani 10 daireden 7’sinin kentsel dönüşüm için imza atması gerekiyordu. Artık yüzde 51’e çekilmiş olacak. Bu da kentsel dönüşümü hızlandırır” değerlendirmesinde bulundu.

Kendi kaynağını üretecek

Bilim insanlarının İstanbul’da muhtemel sarsıntı riskine işaret eden konut geliştiricileri, “Kentsel dönüşüm çalışmalarını hızlandırır. Nüfus yoğunluğu, riskli binaların yoğunluğu, hizmetler, sanayi, turizm dallarının kalbi olması açısından değerli bir karar. Yeniden dönüşümde tıkanan noktaların başında kaynak üretilememesi gelmekteydi. Böylelikle kaynak üretimi çalışmalarını da hızlandıracak ve dönüşümün sonuca ulaşmasını kolaylaştıracaktır” değerlendirmesinde bulundu.

Başkanlığın bünyesinde Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü, Marmara Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü, Taşınmaz ve Kaynak Geliştirme Genel Müdürlüğü’nün de hizmet vereceğini belirten Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, “Bir genel müdürlüğümüz yalnızca Marmara Bölgesi’ndeki kentsel dönüşümü yürütecek, başka genel müdürlüğümüz ise Marmara dışında kalan bölgelere yönelecek.

Taşınmaz ve Kaynak Geliştirme Genel Müdürlüğümüz ise taşınmazları tespit, planlama ve değerleme süreçlerini gerçekleştirerek kentsel dönüşüm sürecine kaynak oluşturacak. Geliştirdiğimiz modelle hazineye mali bir yük oluşturmadan güçlü kentler hazırlayacağız. Yeni düzenlemelerle inşallah ülkemizi zelzele başta olmak üzere afetlere karşı daha süratli bir formda dirençli hale getireceğiz.”

3’te 2 sıkıştırıyor

GYODER Yüksek İstişare Şurası Üyesi ve EYG Gayrimenkul Lideri Ömer Faruk Çelik, başkanlıkla bölümün en değerli beklentinin, kentsel dönüşünde çoğunluk oranının yüzde 51’e çekilmesi olduğunu söyledi.

Çelik, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Kentsel dönüşümde, 3’te 2 çoğunluktan yüzde 51’e çekilmesi durumunda dönüşümün öne açılır. Esasen 3’te 2 çoğunlukla tahliller sıkıştığı için bölümde dönüşüm yapan firmalar yüzde 51’e çekilsin diyordu. Bu sıkışıklığın önüne geçilemiyor. Çoğunluğun yakalanamadığı yerde riskli yerlerde bir türlü yapılaşmayı yenilemek mümkün olamıyor.

Başkanlığın kurulmasıyla dalın beklentisi yüzde 51’e çekilmesi, böylece en kıymetli meselelerden birinde bir adım atılmış olacak. Başkanlıktan benim beklentim, Türkiye’de kentsel dönüşüm yol haritası yok. En riskli bölgeler ve en yaşlı binalar öncelenmeli. Lakin riskin yüksek olduğu bölgelerde yüzde 51’i koyarak da tahlil üretemeyebiliriz, oralarda öbür akılların devreye girilmesi gerekiyor” diye konuştu.

Boss4 Gayrimenkul İdare Şurası Lideri Abdülkadir Akkuş, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı kurulmasının olumlu bir gelişme olduğunu söyledi. Kentsel dönüşümde evvelden 3’de 2 çoğunluk arandığına işaret eden Akkuş, “Başkanlığın kurulmasıyla dönüşüm hızlanacak ve yüzde 51 ile dönüşüm yapılması kelam konusu olabilecek.

Mesela, evvelden 10 dairenin dönüşümün gerçekleşmesi için 7’sinin imzalaması gerekiyordu. Artık yüzde 51’in imzalaması kâfi olacak. Ya da 500 daireden şu anda 251 kişinin bile imzalaması kâfi olabilecek. Bu da dönüşümü hızlandırır. Müteahhitlerin çalışmalarını hızlandırması ve bütün problemlerin tahlili artık başkanlık çatısında toplanacak” diye kıymetlendirdi.

Özel olarak ilgilenecek

Yüksek Kent ve Bölge Plancısı ve İmpo İmar İdare Konseyi Lider Yardımcısı Müberra Oflaz, kelam konusu kararı şöyle kıymetlendirdi: “Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü yerine kurulan bu başkanlığın, ülkemizin sarsıntı bölgesinde olması sebebiyle büyük sorumluluklara ve kritik kıymete sahip olacağı kesin. Başkanlık bünyesinde Marmara Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü de kuruldu. Yalnızca Marmara için bu türlü bir Müdürlüğün kurulmuş olması çalışmaların hızlanacağı halinde kıymetlendirilebilir.

Yoğun nüfus, riskli binaların yoğunluğu ve ülkenin hizmetler, sanayi, turizm dallarının kalbi olması açısından kıymetli bir karar. Dönüşümde tıkanan noktaların başında kaynak üretilememesi gelmekteydi. Böylelikle her dönüşüm bölgesi daha detaylı ele alınarak kaynak üretimi çalışmalarını da hızlandıracak ve dönüşümün sonuca ulaşmasını kolaylaştıracaktır.”

Etkin yürütülebilecek

Sarsıntı Güçlendirme Derneği Lideri Sinan Türkkan, Türkiye’nin karşı karşıya olduğu zelzele tehlikesine dikkati çekerek, ülke genelinde 6,5 milyon riskli konut bulunduğunu söyledi.

Türkkan, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı sayesinde kentsel dönüşüm çalışmalarının daha süratli ve aktif bir halde ve tek elden yürütüleceğini kaydederek, “İhtiyaç duyulan mevzuatsal değişimler daha süratli hayata geçirilebilecek. Bu sayede projeler yarıda kalmayacak, dönüşüm hızlanacak. Güçlendirmede de birebir durumun kelam konusu olacağını düşünüyoruz. Lakin burada ilgili yönetmeliklerin süratle hayata geçirilmesi ve finansman tahlillerinin de bulunması önemli” dedi.

Türk Dünyası Mimarlar ve Mühendisler Birliği Kentsel Dönüşüm Komitesi Lideri Nihat Şen ise Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın dönüşümün süratle ilerlemesine katkı sağlayabileceğini belirterek, “Tam misyon ve yetkileri süreç içinde daha da netleşecek olup bu hususun asıl ekonomik tarafı halledilmedikçe kentsel dönüşümün hızlanması çok zor” diye konuştu.

Helmann İdare Heyeti Lideri Selman Özgün de kelam konusu yeni yapılanma için geç bile kalındığını anlatırken Özyurtlar Holding İdare Konseyi Lideri Tamer Özyurt ise yeni başkanlığı son derece olumlu karşıladıklarını belirterek, “Dönüşüm daha denetimli ve sistemli yürüyecek” diye konuştu.

Konut satışları eylülde yüzde 9,5 düştü

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayına ait konut satış istatistiklerini açıkladı. Buna nazaran; Türkiye’de konut satış sayısı eylülde, geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 9,5 azalarak 102 bin 656 oldu. Konut satışları ocak-eylül periyodunda ise geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 14,9 azalışla 900 bin 74 olarak gerçekleşti.

Eylülde konut satışlarında İstanbul 15 bin 247 satış ve yüzde 14,9 ile en yüksek hisseye sahip oldu. İstanbul’u 9 bin 48 konut satışı ile Ankara, 5 bin 476 konut satışı ile İzmir izledi. Satışın en az olduğu vilayetler ise; 47 konut ile Ardahan, 55 konut ile Hakkari ve 77 konut ile Bayburt oldu. Türkiye’de ipotekli konut satışları da eylül ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 50,2 azalış göstererek 8 bin 446 oldu. Toplam satış içinde ipotekli satışlar yüzde 8,2 olarak gerçekleşti.

Ocakeylül devrindeki ipotekli satışları ise bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 29,6 azalışla 160 bin 884 oldu. Birinci el satışlar ise eylülde bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 15,2 azalarak 30 bin 488 oldu. Birinci el satışları ocak-eylül periyodunda ise bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 13,9 azalışla 268 bin 597 olarak gerçekleşirken, kinci el konut satışları eylülde bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 6,8 azalış göstererek 72 bin 168 oldu.

Rezerv alanlarda bina üretimi hızlanmalı

Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Lideri Hakan Şişik de Kentsel Dönüşüm Başkanlığının altında biri Marmara’ya özel olmak üzere 3 farklı genel müdürlük oluşturulduğunu belirterek, şunları kaydetti: “Yaklaşan Marmara zelzelesi göz önüne alındığında sürecin hızlanması ismine Başkanlığın kurulması hakikat bir adım. Vatandaşın ilgisi ve hükümetin takviyesiyle bu sürecin hızlanacağı kanısındayız.

Başkanlıkla birlikte iktisat modelinin nasıl olacağı, sürecin nasıl ilerleyeceğini şu an bilmiyoruz. Birebir vakitte ada bazlı dönüşümden yanayız. 10 katlı binayı yıkıp yerine 20 katlı bina yapmakla dönüşüm olmaz. Önümüzdeki devirde acilen rezerv alanlarına yeni binaların yapılması ve dönüşüme girecek binaların süratlice dönüştürülmesi, vatandaşa da daha fazla ekonomik tahlil sunulması ve buna uygun bir finans sistemi yapılmasından yanayız.”

Bahaş Holding CEO’su Abdüssamet Bahadır da kentsel dönüşüm projelerinin hemen uygulamaya alınmasının hayati kıymet taşıdığını kaydederek, “Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın kurulması her ne kadar geç de olsa olumlu bir adım” dedi.

Kaynak: Dunya.com