Mobilya ve halı ihracatında ikinci el periyodu

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

Tüm dünyayı tesiri altına alan enflasyon baskısı nedeniyle alım gücünün azalması sıfır eser satışlarını düşürürken buna bağlı olarak yenileme ve ikinci el pazarını hareketlendirdi. Otomotiv ve cep telefonu üzere alanlarda yaygın olarak kullanılan ikinci el ticareti, mobilya, yatak, halı, kilim üzere eser kümelerinde da yaygınlaşıyor.

Öyle ki bu eser kümelerinde küresel büyük alıcılardan talepler gelmeye başladı. Son olarak da Fas Gümrük ve Dolaylı Vergi Yönetimi 2 Ocak 2024 tarihli genelgesinde ‘kullanılmış halılar ve yer kaplamaları, kullanılmış ahşap mobilyalar, kullanılmış yataklar, yatak grupları ile kullanılmış mesken aleti eserlerinin ithalatının artık müsaadeye tabi tutulmaması’ kararını yayınlayarak bu kümedeki ikinci el eserlere ithalat kısıtlaması getirmeyeceğini duyurdu.

Açıklamalar emsal formda Avrupa’daki alıcılardan da az hasarlı eserler de dahil olmak üzere ‘ikinci el’ eserlerle ilgili talepler geldiğine işaret ediyor. İkinci el mobilya üzere eserler ihracatı, ihracatçı birlikleri listesine ihraç kalemi olarak girer mi bilinmez ancak önümüzdeki süreçte Türk ihracatçısı için bu türlü bir seçenek de olacağına kesin gözüyle bakılıyor.

Üretici Türkiye için bir fırsat doğar mı?

Son olarak mobilya alanında üretici konumu bulunmayan Fas’ın ikinci el ithalatını özgür bırakması, Türkiye üzere üreticiler için değerli bir fırsat olarak bedellendiriliyor. 2023 bilgileriyle 4.6 milyar dolar ihracat yapan Türk mobilya bölümü, üretim açısından da dünya pazarını zorluyor.

Sektör, kendi iç pazarındaki daralmayı ihracatla aşmak isterken ikinci elde doğacak fırsatları da pahalandırmak istiyor. Son periyotta alım gücünün düşmesiyle hem iç hem de dış pazarda ikinci el eserlere talebin arttığını söyleyen MODOKO İdare Şurası Lideri Koray Çalışkan, “Özellikle Fas üzere üretici olmayan ülkelerde ithal eserlerin kıymetli olması ‘sıfırını getiremiyorsanız ikinci elini getirin’ kararları aldırtıyor” dedi.

Son periyotlarda Avrupa ülkelerinde de misal düzenlemeler duyduklarını ileten Çalışkan, “Mesela Fransa üzere ülkelerde, yüksek adet üretim yapan firmalarımıza bu üslup talepler geliyor.

Büyük mağazalardan ‘Stoklarınızda bulunan ufak-tefek meşakkati olabilecek eserlerinizi iade şartı olmaksızın, uygun fiyatla almak için teklif vermek istiyoruz’ üzere talepler gelmeye başladı. Şu anda ikinci el mobilya ihracatında kayda bedel bir durum olmadığını da söyleyen Çalışkan’a nazaran, yeni süreçte düzenlemelerin de yapılmasıyla ihracat kalemlerinde ikinci el kayıtları görülebilir.

Tekil değil sektörel teşvik gerekiyor

Öte yandan geçen yıl mobilyada iç pazardaki daralmanın yanında ihracatta da kayıp yaşandığını hatırlatan Çalışkan, “Bizim artık farklı ihracat usullerini de ele almamız lazım. Reklam ve tasarım büyük bir maliyet. Bilhassa ihraç ettiğimiz dizilerde eser tanıtımıyla ilgili takviyeler gerekiyor” dedi.

Bu manada devlet takviyelerinin firma bazlı değil sektörel olmasını talep eden Koray Çalışkan, “Tekil teşvikler yarar sağlamıyor kesimin tamamının teşvik edilmesi lazım” vurgusu yaptı. İhracattaki kilit noktalardan birini de o pazarda var olmak formunda açıklayan Çalışkan, şöyle devam etti: “Modoko gibisi yapılanmaları yurtdışında da yapmanın yollarına bakmalıyız.

Artık insanların ayağında hizmeti beklediği noktadayız. Bu çeşit AVM’leri yurtdışında kurma noktasında devletin dayanak vermesi gerekiyor. Kendi satış ağımızı kurduğumuz vakit fason üretimden de kurtuluruz. Markalaşmayı bu halde yapabiliriz.” Kümelenme modelinin maliyet avantajı da sunacağını vurgulayan Çalışkan, böylelikle Çin üzere ülkelere karşı fiyat manasında da rekabet edilebileceğini kaydetti.

Öncelik yakın pazarlarda olmalı

Türkiye için ABD’nin kıymetli bir pazar olduğuna fakat lojistik noktasında maliyet ögesine dikkat çeken Çalışkan, “180 milyar dolarlık ihracat pazarının 70 milyar dolarını tek başına Amerika talep ediyor. Elbette ABD göz arkası edilebilecek bir pazar değil. Fakat odağımız Amerika üzere aralığın çok uzak olduğu, hem rekabetin çok olduğu yerlerden çok, potansiyelin fazla olduğu ve bizim olumlu ayrışabileceğimiz ülkeler biraz daha fazla irdelenmeli” diye konuştu.

Fiyat makası yüzde 20’yi geçti

Çin’in pandemiden sonra agresif bir biçimde alana çıktığını hatırlatan Çalışkan, “Suudi Arabistan üzere ülkelere gittiğimizde Çin eserleriyle Türk eserleri ortasında dolar bazında makasın yüzde 20’lerden fazla açıldığını gördük. Bunun tedbirini almamız lazım. Fiyat tutturamıyoruz. Bu nedenle ihracatçılara olumlu ayrımcılık yapacak yolu bulmalıyız” sözlerini kullandı.

Talep olsa bile üretecek emekçi yok

Sanayide çalışan 6 milyon bireyden yaklaşık 350 bininin mobilya bölümünde istihdam edildiğini kaydeden Koray Çalışkan, lakin bölümde de eleman açığını süratle arttığına dikkat çekti. Bugün bölümdeki istihdam açığını yüzde 20 olarak gösteren Çalışkan, “Önlem almazsak bu oran yüzde 30-40’lara çıkar. 8 ve 9’uncu aylarda kesimde toparlanmanın yaşanacağı vakitte fabrikalarımız zorlanmaya başlayacak. Talep gelse bile bu sefer üretecek kâfi işçi olmayacak. Kâfi insan kaynağımız var lakin o kaynağı gerçek yönlendirmek kıymetli. Gençleri üretimin içine çekecek, cazibe merkezi yapacak adımlar atmalıyız” dedi.

Kaynak: Dunya.com