Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından, inşaat demirinin üretiminden laboratuvar etabı da dahil tüm basamaklarını takip ederek kayıt altına alacak İnşaat Demiri İzleme Sistemi (İDİS) 1 Ocak 2024 prestijiyle hayata geçiyor. İnşaat demiri, üretim çizgisinden çıktığı anda özel güvenlikli işaret ile kayda alınacak ve bundan sonra her bir adımda izlenecek. İnşaat demirleri, yükleme ve indirmeler, toptancılara satışlar, toptancılardan müteahhitlere satışlar, inşaat alanında yapı denetçilerin denetimi ve sonunda denetçi onayı ile eser bazında İDİS sayesinde tek tek görülebilecek.
İDİS’e kayıt yaptırmak zorunlu
İnşaat demirlerinin özel güvenlikli etiket ve özel güvenlikli işaretler ile elektronik olarak izlenmesini sağlayacak İDİS, gelecek yıl zarurî olacak. Üretici ve ithalatçılar, 1 Ocak 2024 tarihinden sonra, İDİS’e kaydı olmayan inşaat demirlerini satışa mevzu edemeyecekler. Bu kapsamda, mevcut inşaat demiri üreten ve ithal edenler ile ihracatçı, toptancı, bayiler, tüccar ve yapı müteahhitleri, yapı kontrol firmaları ve ilgili tüm paydaşların İDİS’e kayıtları 2023 yılı sonuna kadar tamamlanacak.
Kopyalanamaz güvenlikli etiket
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir Yönetimi Başkanlığı’nın mart ayında Resmi Gazete’de yayınlanan ‘İnşaat Demiri İzleme Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde yer aldığı üzere İDİS, inşaat demirlerinin güvenlikli etiket ve güvenlikli işaretler ile elektronik olarak izlenmesini sağlayacak. Üreticiler üretim sınırlarının sonunda, ithalatçılar ise belirlenecek gümrük noktalarında inşaat demirlerini Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nden tedarik edecekleri özel güvenlikli işaret ile işaretlemekle yükümlü olacak. Özel güvenlikli etiketler, İDİS’in temel öğesi olacak, kopyalanamaz özel bir gereç içerecek ve eşsiz kod taşıyacaklar. İnşaat demiri piyasaya sürülmeden uygulanacak bu etiketleme ve güvenlik adımı, İDİS yazılım portalına da işlenecek.
40 milyar liralık vergi kaybı önlenecek
İnşaat demiri, TIR ve kamyonlara yüklenirken özel güvenlikli etiketlerdeki eşsiz kodlar taşınabilir aygıtlarla okutulacak, inşaat demirlerinin hayat döngüsü takip edilebilecek. Fatura ve irsaliye eşleşmeleri sayesinde, inşaat demirlerinin kimlere satıldığı, hangi tarihte sattığı kayıt altına alınabilecek. Müteahhitler, inşaatta hangi demiri kullandıklarını, bu etiketler üzerinden beyan etmek zorunda olacak. Böylelikle müteahhit, geçmiş stoktan demir kullanamayacağı üzere, etiketsiz demiri, masraf olarak gösteremeyecek. İDİS ile yapı güvenliğine büyük katkı sağlanırken, yılda 40 milyar liradan fazla vergi kaybının ve bölümdeki haksız rekabetin önüne geçilecek.
Sektöre data sağlayacak
İDİS platformu, tüm üreticiler, ithalatçılar, inşaat bölümü paydaşları ve kamu kurumları tarafından değerli bir destek noktası olacak. Platformun, esnek ve ölçeklenebilir yapısı, evvelce hiç kaydedilmeyen pek çok data ve rapora erişim sağlayacak. Bu ortada, yurt dışında, İDİS gibisi uygulamalar yıllardır muvaffakiyetle uygulanıyor. Avrupa Birliği’nde 2011 tarihli inşaat eserleri regülasyonu, kalite ve performans kontrollerini zarurî kılıyor. Örneğin Fransa’da özel işaretlemeler ile inşaat gereçleri ömür döngüsü boyunca izlenebiliyor. Emsal formda ABD’de de demir ve çelik üreticileri kalite belgelendirme programının kesimi olmak, eserlerinin izlenilirliğini sağlamakla yükümlü. Çin ve gelişmekte olan ülkelerde de emsal kanun ve düzenlemeler var.
Kaynak: Dunya.com