Rakipleri güçlenen borsada dalga durulmuyor

Birol BOZKURT

Borsa İstanbul yılın son haftasına sert kayıplarla başladı. Geçen hafta Gübre Fabrikaları’nın bedelsiz sermaye artırım müracaatının Sermaye Piyasası Konseyi ( SPK) tarafından reddedilmesi ile başlayan satış dalgası bu hafta da devam ediyor.

Gübre Fabrikaları’nda 18 Aralık’tan bu yana yaşanan yüzde 50’ye yakın düşüş endeksi aşağı çekerken uzmanlar, mevduat faizinde yaşanan yükselmeyle birlikte borsaya ilginin azalmasını ve yatırımcının daha az riskli enstrümanlara yönelmesini de düşüşe neden olarak gösteriyor. Ayrıyeten yurtdışı piyasalarda birtakım borsaların Noel tatili nedeniyle kapalı olmasının da likiditeyi azalttığına işaret ederek “Yabancı yatırımcının eksikliği de hissediliyor” yorumunu yaptı.

2023 yılının son günlerinde yaşanan sert kayıplar, yatırımcıları endişelendirirken bilhassa son günlerde yaşanan fiyat hareketleri ve düşüşler sonrası uzmanlar küçük yatırımcıları dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. 2022’yi yüzde 200’e yakın bedel yararıyla kapatan Borsa İstanbul tıpkı başarıyı 2023 yılında gösteremedi. Ekim ayının başlarında 8.562 puanla tüm vakitlerin rekorunu kıran borsa İsrail-Hamas çatışmalarının başlamasıyla kıymet kaybetmeye başlamıştı.

Yeni rekor denemelerinden uzak olan borsa geçen hafta başlayan düşüşle birlikte yılsonu gayelerini tutturamayacak üzere görünüyor. Bir orta yüzde 50’lere yaklaşan borsanın bu yıl sağladığı getiri son yaşanan düşüşle birlikte yüzde 31’lere kadar geriledi. Borsada son bir ayda yaşanan düşüş ise yüzde 9’a yaklaşmış durumda. Mevzuyla ilgili DÜNYA’ya konuşan piyasa uzmanları ve ekonomistler, 2024 yılından umutlu. Uzmanlar gelecek yıl Borsa İstanbul’un 11 bin puanı geçmesini beklerken küçük yatırımcının pay seçiminde dikkatli davranması gerektiği konusunda uyarıyor.

Yatırım Finansman Menkul Bedeller Strateji ve Yatırım Danışmanlığı Kısmı Direktörü Vahap Taştan: BİST100’de yüzde 35’lik bir yükseliş potansiyeli var

Yılın son haftasına girerken dışarıda Noel tatili nedeniyle piyasalar kapalı olacak. Fed ve sonrasındaki data akışından dayanak alan yurt dışı piyasalarda risk iştahı korunuyor. İçeride son beş haftadır yabancı ilgisi yüksek ve yalnızca pay senedi tarafına yaklaşık 1,7 milyar dolar meblağında giriş var.

Diğer taraftan kredili süreçlerdeki büyüklük ve kredi faizleriyle birlikte pay bazlı hareketler endekste baskı yaratıyor. F/K bazında endeks 6’nın altına geriledi. (2022: 7,09 ve 2021: 8,46) bu da temelde geçmişe nazaran iskontolu bir fiyatlamaya işaret ediyor. 12 aylık vadede BIST100’de şu anda ortalama maksatlar %35’lik bir yükseliş potansiyeli sunmakta.

Bizim model portföyümüzdeki şirketlerde ise ortalama potansiyel getiri beklentimiz %55 oranında. 12 aylık finansallarla birlikte şirket karları ve 2024 beklentileriyle birlikte endeks ve model portföyler şekillenebilir. BİST100’de teknik olarak 7300-7380 bölgesinin kuvvetli takviye olabileceğini düşünüyoruz ama bu bölge altı riskli görülmekte. Yükselişin hacimli olmasını tercih ederiz. Yabancı ilgisi de hacimli bir yükselişe katkı sağlayacak olursa reaksiyon alımları görebiliriz. 7500-7580’in aşılması BIST100’de grafiği rahatlatabilir.

Geçen yıl 486 bin 149’a indi. rakipsizdi…

Borsanın bu yıl beklentileri tam manasıyla karşılayamamış olmasında geçen sene olduğu üzere tek başına rakipsiz bir yatırım aracı olmamasının hissesi büyük. Bu yılın ikinci yarısından itibaren Merkez Bankası faizleri süratli bir halde yüzde 8,50’den yüzde 42,50’ye çıkardı. Bununla bir arada TL mevduat faizlerinin yüzde 50’leri aşması yatırımcı ilgisini mevduat tarafına çekerken, jeopolitik riskler ve risk algısının yükselmesi ayrıyeten son devirde halka arzlarda rüzgârın bilakis dönmesi yatırımcı ilgisini öteki kanallara yönelmesine yol açtı.

Ata Yatırım Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş: Gübre Fabrikaları haberi borsada baskı yarattı

Ata Yatırım Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş: Borsa’da bilhassa geçen hafta yaşanan düşüş hem BIST-30 hem BIST-100 Endeksinde yer alan Gübre Fabrikaları (GUBRF) payındaki sert düşüşlerden kaynaklanmış olabilir. Öte yandan, faizlerin yüksek seyretmesi ve kredi maliyetlerinin artmış olması da ister istemez borsa üzerinde baskı yaratmaya devam etmektedir.

18 Aralık’ta Gübre Fabrikaları’nın gönderdiği açıklamada %300 bedelsiz sermaye artırımı taleplerinin SPK tarafından reddedildiğini ve münasebet olarak da “şirketin bağımsız kontrol raporundaki hudutlu olumlu görüşe destek olan ve bağlı iştirakleri Razi Petrochemical Co.’nun taraf olduğu davaya ait olarak karşılık ayrılıp ayrılmayacağının konsolide finansal tablolarında yarattığı belirsizlik nedeniyle, olmayan kaynaktan sermaye artırımına yol açma riski ve muhasebenin ihtiyatlılık prensibi de dikkate alındığını” göstermesinin akabinde pay bugün de dahil olmak üzere 6 gün taban yaptı.

Bu payın BIST100’deki oranı %1 civarında olsa da %40 düşüşün endeksteki tesiri de %4’e yakın olmuştur. Gübre Fabrikaları payında yaşanan bu sert düşüşlerin şimdi sona ermemiş olması ve şirketten yeni bir açıklamanın gelmemiş olması, borsada pay seçimi konusunda ne kadar dikkatli olunması gerektiğini bir defa daha hatırlatmıştır. Önümüzdeki günlerde, Gübre Fabrikaları idareden gelecek açıklamalar payın tarafını bulması açısından belirleyici olacaktır.

Olumlu tarafta ileri dönük olarak beklentilerin şekillenmesi, piyasalar açısından da olumlu algılanacaktır. Önümüzdeki devirde, sermaye piyasaları ve pay senedi piyasası iktisadın can suyu olmaya devam edecektir. Önümüzdeki periyoda ait makro inanç artırıcı önlemler alınmaya devam ediyor.

Enflasyonla gayret programının çalıştığına ait beklentilerin Nisan ayından itibaren daha besbelli hale gelmesiyle birlikte, borsadaki üst hareketin ivme kazanarak devam edeceğini düşünüyoruz. 12 Aylık BIST-100 Endeks gayemiz 11.000 düzeylerinde lakin en beğendiğimiz paylarda %50-100 aralığında üst potansiyeli görüyoruz. Yatırımcıların bilhassa önemli bir araştırma takviyesi almalarını ve bilhassa pay seçimlerinde dikkatli davranmalarını öneriyoruz.

Endekste 7.650 ve üzeri kapanış önemli

Ekonomist Serdar Pazı: “Endekste, bilhassa yabancılarda kurumsal yatırımcının eksikliği devam ediyor. Kredili taşınan büyük konumlarda ek teminat davetlerinin karşılanamaması ile kendini besleyen bir satış döngüsü oluştu.

Son ayların taban düzeyi olan 7.297 seviyesine epeyce yaklaştık, buralarda taban oluşumu gerçekleşiyor denilmesi için 7.650 üzerinde bir kapanış görülmesi gerekiyor. Şu an yaşanan hareket kısa vade nakit sıkışıklığı ile daha çok ilişkilendirilebilir, şirketlerin finansallarına dair beklentilerdeki bozulmanın tesirinin daha sonlu olduğunu düşünüyorum. Yabancı yatırımcının geliş suratı içeride beklenildiği kadar ya da satın alındığı kadar süratli olmayabilir.”

Küçük yatırımcıya uyarı

Ekonomist Prof. Dr. Özgür Demirtaş Borsa İstanbul’da yaşanan düşüşler sonrası “Twitter’da bir sürü borsa hesabı var. Çıkarları var. Kendileri maldalar. Kimse satmasın. Malları yükselsin istiyorlar. Bu vicdani açıdan problemli bir durum. 8 milyon tane ufacık yatırımcıyı borsaya çektiniz. Aldırdınız sonra panikle aşağıdan sattırdınız. Ziyan etti beşerler.

Yazık değil mi?” tabirlerini kullandı. Bu ortada Borsadaki yatırımcı sayısında da düşüş yaşanıyor. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından açıklanan bilgilere nazaran hisse senedi yatırımcı sayısı 22 Aralık ile sona eren haftada bir evvelki haftaya nazaran 87 bin 327 kişi azaldı. Böylelikle hisse senedi yatırımcı sayısı 8 milyon 573 bin 476’dan 8 milyon 486 bin 149’a indi.

A1 Capital Yatırım – Genel Müdür Yardımcısı Baki Atılal: İlginin düşmesi en büyük sorun

Bir müddettir keyifsiz bir realizasyon yaşayan borsa, faizlerin yükselmesiyle emeklilik fonlarından çıkan paraların (hisseden çıkıp sabit getirili ya da altın tarafına yönelim) tesiriyle negatif periyot yaşıyor. Ayrıyeten son devirde vadeli piyasalardaki sert düşüşle teminatları tamamlamak ve burayakaynak yaratmak için pay satışları da eklendiğini görmekteyiz.

Bedelsiz potansiyeli taşıyan paylarda başlayan ve halka arz paylarına sonra da genele yayılan düşüş içindeyiz. Pay fiyatlarının beklenmedik düzeylere gelmesine karşın yatırımcı ilgisinin de olmaması bu sürecin devam etmesine neden olmakta.

Kötü senaryolarda 7100- 7050 bandına geri çekilme ve buradan reaksiyon, âlâ senaryo da 7300’lerden reaksiyon ve 7600 -7650 düzeylerinde bir yılsonu kapanışı görebiliriz. 2024 ana planda bir değişiklik yok lakin fiyatların bu derece gerilemesi ve yatırımcı ilgisinin azalması şu andaki en büyük problemimiz.

Kaynak: Dunya.com