Sonda karbon kapıda GES’te ikinci sıçrama koşul

Özlem SARSIN

Güneş Gücü Sanayicileri ve Sanayisi Derneği (GENSED) İdare Konseyi Lideri Tolga Murat Özdemir, güneş gücünde gayelerin gerisinde kalındığına dikkat çekerek, GES’lerde kesinlikle ikinci sıçramanın yapılması gerektiğine vurgu yaptı.

Ülke performansının 2017’de Lisanssız GES’lerle yapılan 3.500 MWe/yıl sıçramanın akabinde, 6 yıl boyunca nerdeyse 1.000 MWe/yıl konseyi gücün geçilemediğini söyleyen Özdemir, “Artık nispeten oturan mevzuat ve tecrübemizi Güç Bakanlığı’nın 2035 Ulusal Güç Planı kapsamında 53.000 MWe gayesi doğrultusunda her yıl en az 3.500 MWe yaparak ikinci bir sıçrama yapmamız gerekiyor” dedi.

“Koordinasyon sağlanırsa dalın önü açık”

2023 yılı sonu prestiji ile dünyada GES heyeti gücünün 400 bin MW, Avrupa’da ise 50 bin MW’ı geçeceğini belirten Özdemir, Türkiye’de ise yıl sonu prestiji ile yıllık 1.500 MWe heyeti güce ulaşılacağını lakin Türkiye’nin sahip olduğu güneş kaynağına bakıldığında, şebeke kısıtı düşünülmediği takdirde yıllık en az 6.000 MWe konseyi güce sahip olması gerektiğini tabir etti.

Sektörün, kaynak girdisi ve devlet kurumları ortasında uyumun sağlanabilmesi durumunda önünün açık olduğu değerlendirmesini yapan Özdemir, “Bu yıl GES’te 2024’te realizasyon manasında sıçrama yapabilmemiz için gerekli tüm hazırlıkları yapmamız lazım. Mevzuat manasında çok büyük değişiklikler yerine ufak düzenlemelere gereksinimimiz var. Bunların olması için ilgili bakanlıklar ortasında bir uyum ve bir üst akıl olması gerekiyor. Zira yeni periyotta hudutta karbon vergisi kapımızda.

AB’ye ihracatı fazla olan kesimler için artık düğmeye basıldı ve ölçüm başladı. Sanayicimizin de karbon salımlarını AB’nin istediği düzeye çekmesi için vakit daraldı. Karbon salımını gerekli yere çekmezsek, 11 milyar dolarlık bir maliyet oluşacak. Avrupalı ithalatçı bu bedeli ödemek istemezse, ticaretinin istikametini Türkiye’den öbür pazarlara çevirir” diye uyardı.

“Sanayici elektrik gereksiniminin yüzde 60’ını karşılayabilmeli”

Sanayicinin süratle karbon salımını düşürmesi gerektiğini ve elektrik muhtaçlığının asgarî yüzde 60’ının pak güç ile karşılanması gerektiğini vurgulayan Özdemir, 2022’de yayınlanan mevzuata değinerek, “Sanayicinin tükettiği gücün yüzde 50-60’ını yenilenebilir güç kaynaklarından sağlayabilmesi için ilişki noktası farklı olan yerde de elektrik üretimine müsaade verildi.

Bu da kapasite konusunu ortaya çıkardı. Bakanlıklar ortasında yeterli uyum olmadığı için sanayicilerimizin lisanssız santralleri iptal oldu. Hoş projeydi lakin sonuç alınamadı” diye konuştu. Türkiye’de gereksinimden fazla güneş paneli üretimi yapıldığına değinen Özdemir, lisansız üretimin bir müddet askıya alınmasının, kapasite ve finansman sıkıntısının, panel üreticilerini güç durumda bıraktığına da dikkat çekti.

Üreticilerin yaptıkları yatırımların karşılığını alamadığını söyleyen Özdemir, üreticilerin stoklarının arttığını ve sermayenin atıl olarak depolarda beklediğini belirtti. Bu stokların bir an evvel ihracata döndürülmesi gerektiğinin altını çizen Özdemir, kelamlarına şöyle noktaladı: “İhracat için hücre üretimi gerekiyor. Ülkemizde şu an hücre üretimi var lakin çok yetersiz.

70’e yakın fabrika panel üretiyor ve bu fabrikaların 40 bin MW’lık da potansiyel kapasitesi var. Bu potansiyelin bir ulusal siyaset ile ihracata yönlendirilmesi lazım. Öte yandan Çin’den de ucuz olmamız lazım. ABD’ye ihracat yapabiliriz lakin onlar da Çin malı hücre istemiyor.

Dünyada güneş paneli imalatında 4. sıradayız ancak hücresi ile birlikte değil. Türkiye’nin bu alanda çok büyük bir bahta sahip olduğunu söyleyebiliriz. Güneş ve rüzgâr potansiyelimizin yüksek olması ile birlikte güçlü bir şebekemiz de var. Teknik olarak hepsini yönetmek mümkün yalnızca kaynağa muhtaçlığımız var. Arap yatırımcılar da ülkemizde yenilenebilir güç yatırımlarına yöneliyor” diyerek kelamlarına son verdi.

“Mesken GES’lerinin önü açılmalı”

Meskenlerde GES mevzuatına da değinen Özdemir, dernek olarak bu mevzuya tartı verdiklerini vurguladı: “25 kW’a kadar elektrik üretimine ait hoş bir mevzuat var. Hatta üretiminizden gelir elde ettiğiniz vakit vergisi de yok. Lakin şu anda lisanssız müracaat yapılamıyor ve eylül sonuna kadar da olmayacağı EPDK tarafından ilan edildi.

Bir konut sahibinin çatısına yaptıracağı güneş gücü santrali için süreç kolaylaştırılmalı. Örneğin bankalar, meskenler için özel güneş kredisi verebilir. Bu tüketim değil, bir yatırım olarak görülmeli. KDV’nin yüzde 1’e düşürülmesini de öneriyoruz. Finansal istikametten meskenler desteklenirse, dalın önünün açılacağını söyleyebiliriz.”

Kaynak: Dunya.com