“Söylemde değil, aksiyonda öngörülebilirlik gerekiyor”

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) İdare Şurası Lideri Süleyman Sönmez, Türkiye iktisadında çabucak her kesim için acı reçete devrinin başladığını söyledi.

Ekonominin bel kemiğini oluşturan KOBİ’lerin 2023’te ‘üretim maliyetleri ve tedarik’, ‘yüksek enflasyon ve satın alma gücü’, ‘savaşın ihracat pazarlarına etkisi’ ile ‘finansmana erişim ve kur artışı’ üzere dört temel problemle karşı karşıya kaldığını lisana getiren Sönmez, bu sıkıntıların pek birçoklarının 2024’te de devam edeceğini söyledi.

Sönmez’e nazaran, yüksek enflasyon altında KOBİ kredilerindeki artış suratının sıfır noktasına yaklaşması da üretim çarklarının devamlılığı açısından önemli bir risk teşkil ediyor. İktisadın en temel meselesini ‘öngörülebilirlik’ olarak tanımlayan Sönmez, üretim, istihdam, ihracat ve yatırım ortamının uygunlaştırılması ve yatırımcı itimadı için alınacak çok yol olduğuna işaret etti.

Orta Vadeli Programı (OVP) “uygulanabilirliği var” biçiminde yorumlayan Sönmez, “Son vakitlerde bankacılık tarafındaki regülasyonlar ve reeskont kredileriyle ilgili gelişmeleri olumlu görüyoruz. Ancak hala KOBİ’lerin finansa erişiminde, vadeler ve faizlerle ilgili külfetleri var. İş dünyası telaffuzda değil aksiyonda öngörülebilirlik istiyor” dedi.

“Yapısal ıslahatlar bir an evvel yapılmalı”

Ne yapılırsa yapılsın evvel yapısal ıslahatların tamamlanması gerektiğini vurgulayan Sönmez, “Sanayici de yurtdışından gelecek yatırımcı da önünü görebilmeli. Bunun için de başta hukukun üstünlüğünü test etmemiz lazım. Vergi tavandan tabana adil ve eşit dağıtılabilmeli. Bunun için vergi düzenlemeleri yapılmalı. Merkez Bankası üzere kurumlarımız bağımsız ve şeffaf bir biçimde piyasa gereği neyse ona nazaran işini yapabilmeli ” yorumunu yaptı.

“Acı reçeteyi yaşayacağız”

Sanayicinin 3 yıl boyunca uygulanacak acı reçetenin farkında olduğunu söyleyen Sönmez, şunları söyledi: “Tekrar ayağa kalkmanın bir bedeli olacak. Lakin bu bedeli kim ne kadar kaldırabilecek, onu göreceğiz.

Özellikle Anadolu’da KOBİ’ler neler kaybedecek, kimler elenecek, süreç bize gösterecek. Acı reçete tekrar bize personellik, güç, hammadde maliyeti getirecek. En büyük kayıp refah kaybı. Acı reçetenin tavana ve tabana yansıması farklı olabilir ancak hepimiz hissemizi alacağız.”

Yaşanacak meşakkatleri tanımlarken “kasırga üzere olmayacak” yorumu yapan Sönmez, şöyle devam etti: “Bir anda bir kesimden yüzlerce firma kapanmayacak tahminen fakat her KOBİ’nin telaşı var. Ayakta kalacak işletme sermayesine muhtaçlığı var, en az 5 yıl vadeli işletme-yatırım kredisine gereksinimi var. Teminata dayalı kredi sisteminin tekrar düzenlenmesi gerekiyor. Ayrıyeten KGF dayanaklarına muhtaçlığımız var.”

“Sermaye muhtaçlığı arttı”

Şu anda Türkiye’de yatırım iştahı olduğunu ancak yatırım yapılamadığını söyleyen Süleyman Sönmez, “İştah var lakin bu vadelerle, bu faizlerle yatırım yapacak güç yok. İşletme kredisine muhtaçlık geçen yıla nazaran yüzde 200 arttı. Buna bir de stok maliyeti eklendi” dedi. Piyasa vadelerinin de kısaldığını kaydeden Sönmez, 5-6 ay olan vadelerin 2 aya kadar düştüğünü belirtti.

Şu anda hala birçok firmanın borçla döndüğünü lisana getiren Sönmez, “Özellikle yüzdürülen firmaların can suyunu keserseniz güzelleşmeden tekrar düşüşe geçer. Son çeyreğe girdik önümüzde kritik 2 ay var. Gerisinden mahallî seçimler var. Kuvvetli bir süreç bekliyor. Lakin dallarımız güçlü, rekabetçi. İhracat iştahı var. Burada kritik bahis; sanayi ihtilalini kaçırdık, yeşil ve dijital dönüşümü kaçırmamalıyız. Burada Türkiye için büyük fırsat var” vurgusu yaptı.

“Her iki çalışandan biri taban ücretli”

Türkiye’nin taban fiyatla ilgili yapısal bir sorunu olduğunu söyleyen Süleyman Sönmez, “Avrupa’da çalışan nüfusun ortalama yüzde 7’lik bir oranı minimum fiyat seviyesinde fiyat alırken, Türkiye’de her iki çalışandan birisi taban fiyat ile geçiniyor. Türkiye minimum fiyata mecbur bırakılmış. Bu mecburiyeti geride bırakmak, bu oranı AB düzeylerine getirmek için yüksek katma bedelli, yüksek teknolojili üretime odaklanmalıyız” dedi.

“KOBİ’lerin teknoloji ihracatı artmalı”

Yüksek cari açık ile kur-faiz ve enflasyon sarmalının kronik sorun olduğunu söyleyen Sönmez, “Yüksek katma kıymet yaratmak için üretim ve sanayi odaklı dayanak ve teşvikler ile teknoloji odaklı ihracatı artırmamız gerekiyor. KOBİ’lerimizin yüzde 0.7 olan yüksek teknoloji ihracatını artıracak akılcı siyasetler, ülkemizin de yıllardır aşamadığı yüzde 3’lük yüksek teknoloji bariyerini ortadan kaldıracaktır” diye konuştu.

Kaynak: Dunya.com