Tarımdaki ‘nüfus sayımı’ gelecek yıl

Genel tarım sayımıyla dala ait son dataların derlenmesi hedefleniyor. Cari tarım istatistikleri için kıyaslama ve ahenkleştirme imkanı sunulması ve orta yıllarda yapılacak ziraî araştırmalar için çerçevenin oluşturulması öngörülüyor.

Türkiye’de bugüne kadar 7 genel tarım sayımı yapıldı. Bu sayımlar 1927, 1950, 1963, 1970, 1980, 1991 ve 2001 yıllarında gerçekleştirildi.

Sayımla istatistiki bir çerçeve elde edilerek yeni tarım istatistikleri üretilmesinin yanı sıra tüm tarım siyasetlerine altlık oluşturacak bir “Tarım Bilgi Sistemi”nin oluşturulması hedefleniyor. Bu kapsamda, mevcut kayıtlarda yer almayan ziraî işletmelerin tespit edilip kaydedilmesi de öncelikli gayeler ortasında bulunuyor.

Kayıt ve sistemler ortasında entegrasyon sağlanacak

Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi’nin de bu sayımla geliştirilmesi amaçlanıyor. Sistem, ziraî işletmelerin (hane halkı ve kurumsal) adres ve kimlik bilgileri ile işletme büyüklük ve tipini içeren data tabanı niteliği taşıyor.

İşletme verimliliğini artıracak destekleme kriterlerinin belirlenmesi, üretim formülleri ile yetiştiriciliğin planlı tarım modeline dönüştürülmesi, istikrarlı ve sürdürülebilir tarım siyasetlerinin üretilerek tek sistem üzerinden denetim ve kontrolünün gerçekleştirilmesini sağlayan sistem, genel tarım sayımıyla daha da geliştirilecek.

Bu sayede kayıtlılığın artması, Bakanlık ile TÜİK bünyesindeki pek çok idari kayıt ve sistem ortasında tam entegrasyonun sağlanması hedefleniyor.

Ayrıca, Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) üyeliğine yönelik müzakere süreci gerekliliklerini yerine getirme ve ziraî siyasetlere altlık teşkil edecek bilgi setlerinin üretilmesi de genel tarım sayımıyla mümkün olacak.

İki kademeli sayım

Tarım ve Orman Bakanlığı ile TÜİK ortasında imzalanan protokol kapsamında sayım gelecek yıldan itibaren iki etaplı yapılacak. Birinci etapta, mevcut idari kayıtlarda yer almayan tarım yerlerinin belirlenmesi ve bunlar üzerinde ziraî faaliyette bulunan işletmelerin tespiti, uygulanacak soru formları ve bilgi giriş programlarının hazırlanması, bilgilendirme, eğitim ve tanıtım faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi çalışmaları olacak.

İkinci etapta, birinci basamakta elde edilen bilgiler temel alınarak, milletlerarası gereklilikler ve ulusal gereksinimler doğrultusunda, belirlenen değişkenlere ait bilgiler tam sayım ve örnekleme yoluyla alandan derlenecek.

Genel tarım sayımı için TÜİK tarafından hazırlık çalışmaları yürütülüyor. Bu kapsamda, dünyada uygulanan metodolojiler ve ilgili kurum ve kuruluşların mevcut idari kayıtları incelendi, muhtaçlıklar ve eksiklikler tespit edildi. Mevcut idari kayıtlardaki kapsam eksikliklerinin giderilmesi ve yola ait pilot uygulamalar gerçekleştirildi. Yapılması planlanan sayım ve Ziraî İşletme Kayıt Sistemi konusundaki yol haritası, TÜİK ve Bakanlık ortak çalışmalarıyla değerlendirildi. Mevcut kayıt sistemlerinden sorumlu ilgili kurum ve kuruluşlarla toplantılar yapıldı.

Mevcut kayıtlarda yer almayan fakat bitkisel üretim faaliyeti yürütülen tarım topraklarını, öbür idari kayıtlar ve coğrafik bilgi sistemleri kullanarak tespit etme çalışmaları devam ediyor. Mevcut kayıtlarda belirlenen ziraî işletme ve arazi kullanımı açısından kapsam eksikliğinin giderilmesine yönelik bilgi derleme tekniği belirleme çalışmaları sürdürülüyor.

Çalışma takvimi hazır

Genel tarım sayımı için 2024-2025 taslak çalışma takvimi hazırlandı. Milletlerarası standartlar ve ulusal şartlar çerçevesinde data derleme tekniğinin belirlenmesi, tarif ve kavramlara uygun soru kağıdı, el kitabı ve data giriş programı çalışmalarına başlandı.

Bakanlığa bağlı Tarım Islahatı Genel Müdürlüğü ile Türkiye İstatistik Kurumu ortasında imzalanan Genel Tarım Sayımı Yapılmasına Ait Protokol kapsamında yapılacak genel tarım sayımıyla planlı ve kontratlı üretim üzere uygulamalar tarım siyasetlerinin odak noktasını oluşturacak, bunlarla proje ve maksatlara de taraf verilecek.

Kaynak: Dunya.com