Ticari kredilerde kısıtlamalar kalkıyor

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

Ticari kredilerde tıkanan kanallar açılıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), daha evvel ticari kredileri kısıtlamak hedefiyle aldığı tedbirleri gevşetmek için bir adım daha attı.

BDDK’nın, son düzenlemesine nazaran, eksik evrak ya da bağımsız kontrol beyanı ile ilgili usulsüzlükleri gideren şirketlerin kredi kısıtlaması kaldırılacak. Ayrıyeten döviz konumundan ötürü kredi alamayan şirketler, yabancı para durumunu limitin altına düşürmeyi taahhüt ederse kredi kullanabilecek. Hususla ilgili görüşlerine başvurduğumuz bankacılık kaynakları kararın ticari kredilere ulaşamayan işletmeler açısından olumlu olduğunu lakin kredi maliyetlerinin de tıpkı oranda arttığına dikkat çekiyor.

Kaynaklar ayrıyeten kararın son devirde düşüşe geçen ticari kredilerde büyüme suratını artırıcı bir tesir yapmasını bekliyor. BDDK’nın işletmelerin finansa erişimini kolaylaştırmak ismine hayata geçirdiği düzenlemeler iş dünyasında olumlu karşılansa da pratikteki yansımaları merakla bekleniyor. Uzun vakittir ‘kredi muslukları’nın kapatıldığından yakınan gerçek bölüm temsilcileri, yeni düzenlemeyle ek maliyetlere karşın krediye erişimde rahatlama getireceğini düşünüyor.

Şeref Fayat: Kredi maliyetleri artsa da ulaşabilmek önemli

Hem kredi kullanıcılar hem de bankalar açısından çok kuvvetli bir süreç yaşandığını söyleyen TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Dal Meclis Lideri Gurur Fayat, “Şimdi yavaş yavaş alınan kararlarla sadeleşme, daha rasyonelleşmeye gidiliyor.

BDDK’nın son kararı da aslında kredi maliyetlerini arttırmakla birlikte krediye ulaşmakta net maliyetlerini yapabilen, en azından maliyet yapmayı görebilen bankalar tarafından kredi kanalları biraz daha açılacaktır. Bu kredi kanallarının açılmasına bir vesile olacak” dedi. Birçok firmanın döviz borçları sebebiyle tuttukları döviz sebebiyle kredi yasaklarına maruz kaldığını hatırlatan Fayat, şöyle devam etti: “Nakit sorunu vardı.

Özellikle yüzde 80-90 ithalata dayalı ihracat yapan bölümlerde bilançoları tutmadığı için krediye ulaşım imkansızdı. Piyasa geneline baktığımız vakit Türkiye’nin aşağı üst yüzde 50’si ithalata dayalı bir ihracat modeli. Bundan sonrası için sadeleşme ismine hem BDDK, hem de Merkez Bankası’nın süratli adımlar atarak kredi kararlarının açılmasına takviye olmasını bekliyoruz.”

Ramazan Kaya: Düzenlemelerin ayağı yere basmalı

Düzenleme yeni olduğu için alanda uygulanmasını görmek gerektiğini söyleyen Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği (TGSD) Lideri Ramazan Kaya, “Uzun vakittir kredi muslukları kapalı olduğu için nakit akışında önemli sıkıntılar var. İşletmeler, nakite ulaşamadığı için ödemelerinde önemli sorunlar yaşıyor.

Hem kamuda hem de özel bankalarda maliyet önemli bir halde arttı. Bugün kamu bankalarında 35-40’lardan kredi alırken özel bankalarda 55’ten aşağı değil. Bunun yanında çok önemli karsızlıklar var. Bu faiz oranlarıyla iş yapıp para kazanıp oranları ödemek kolay değil” dedi. Şu anki ana meseleleri talepsizlik, karsızlık ve finansal kahır olarak sıralayan Kaya, “Son faiz artışlarıyla kur enflasyonun önemli altında kaldı. 25-30 yıldır hiç yaşamadığımız bir durumla karşı karşıyayız. Bu günlerin bir geçiş periyodu olduğunu düşünmek istiyoruz” vurgusu yaptı.

Kredi maliyetlerinin yüksekliğine dikkat çeken Kaya, şunları söyledi: “Bugün ihracatçı olarak en az yüzde 25 faizle kredi alırken faizi kesilip veriliyor. Yüzde 32’lere varan bir faiz oranıyla karşı karşıya kalıyoruz. Kredi maliyetleri çok yüksek. Krediye ulaşım imkanları çok önemli halde açılması lazım. Reytingi olan firmalar aslında bu kredilere ulaşabiliyor. Devletin kesinlikle firmaları, farklı formda destekleyip krediye ulaşım imkanları yaratması lazım. Asgarî 1 yıl geri ödemesiz olacak formda organize edilmesi lazım. Düzenlemelerin somut bir biçime bürünmesi lazım.”

Alican Duran: Teoriyi uygulamada görmek lazım

BDDK’nın kararını piyasalar açısından olumlu bir adım olarak yorumlayan Kağıt Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği (KASAD) Lideri Alican Duran, “Hangi şirketler muaf tutulacak, hangi kısıtlamalar kalkacak pratikte bunları görmemiz lazım. Güzel niyetli bir uygulama olduğu kesin ancak teorideki düzenlemeleri alanda da görmemiz lazım” dedi. Teorideki düzgün niyeti uygulamada da birebir halde görmek istediklerini lisana getiren Duran, “Çok fazla regülasyon yapılıyor lakin bunların uygulamasını tam olarak göremedik. Yansımalarını 2024’te görmeyi umuyoruz” diye konuştu.

Mustafa Balkuv: Kredide ödenebilir maliyetler olmalı

Yaklaşık 13 aydır ihracatta kayıp veren triko dalında de finansmanla ilgili kasvetler yaşanırken Triko Sanayicileri Derneği (TRİSAD) Lideri Mustafa Balkuv, yeni düzenlemeyi ‘uygulamada görmemiz lazım’ formunda yorumladı.

“Düzenlemelerle birçok şey vaat ediliyor lakin ulaşılması mümkün olmuyor” diyen Balkuv, şunları söyledi: “Şirketler ayakta kalmak uğruna ziyanına çalışıyor. Şirket kapatmak da daraltmak da kolay değil önemli maliyeti var. Yani şirketlerin ne kapatmaya ne daralmaya gücünün kalmadığı bir devir yaşıyoruz. Her şeye karşın üretmek, ayakta kalmak uğraşı içerisindeler. Hal böyleyken 10 lira borcu varsa şirket para kazanmaya devam etmek ismine 10 lira daha borç alıyor.

Borç 20 lira oluyor. Hiçbir ticari kuruluşun para kazanmadan 13 ayakta kalması mümkün değil.” Türkiye’nin üretim ve ihracata en fazla gereksinimi olan bir periyot yaşadığını vurgulayan Balkuv, bunun için de ihracatçıları daha uygun maliyetli kredilerle desteklenmesi gerektiğini belirtti. Endüstricinin alacağı kredilerle borcun üzerine borç ekleyeceğini lisana getiren Balkuv, bu nedenle ödenebilir maliyetlerle kredi açılması gerekliliğine işaret etti.

Vehbi Canpolat: Döviz kısıtlaması ihracatçı için makul değil

İşletmelerin yabancı para nakdi varlıklarının TL karşılığının 10 milyon TL’nin üzerinde olması durumunda kredi kullanma kısıtlamasının ihracatçı açısından kuralları karşılamadığını söyleyen Türkiye Dokumacılık Terbiye Sanayicileri Derneği (TTTSD) Lideri Vehbi Canpolat, bu kısıtlamanın krediye erişimin önünü tıkadığını belirtti.

Canpolat, “Örneğin firma olarak yaklaşık 80 milyon dolarlık yatırım yapıyorum ve bunun 40-50 milyon doları yurtdışından geliyor. Buna ‘senin 10 milyon doların var kredi veremem’ diyemezsin. Biz ana hammaddede dışa bağımlı bir ülkeyiz. Dış ticarete çalışan her firmanın hesabında 10 milyon TL’yi aşan döviz bulunur” dedi.

Kaynak: Dunya.com