Türkiye’de geçen yıl 109,2 milyon ton atık oluştu

Türkiye İstatistik Kurumu, 2022 yılına ait atık istatistiklerini açıkladı.

Buna nazaran, imalat sanayi iş yerleri, maden işletmeleri, termik santraller, OSB’ler ve hane halklarında 2022 yılında 29,4 milyon tonu tehlikeli olmak üzere toplam 109,2 milyon ton atık oluştu.

İmalat sanayi iş yerlerinde 5,4 milyon tonu tehlikeli, toplam 28 milyon ton atık toplandı. Bu atığın yüzde 63,2’si satıldı yahut lisanslı atık sürece tesislerine gönderildi, yüzde 14,5’i tesis bünyesinde geri kazanıldı, yüzde 13,5’i sistemli depolama tesislerine yönlendirildi, yüzde 3,3’ü iş yeri alanında depolandı, yüzde 3,1’i belediye yahut OSB idareleri tarafından toplandı, yüzde 2’si birlikte yakma yahut yakma tesislerine gönderildi, yüzde 0,3’ü dolgu materyali olarak kullanıldı yahut tabiata yine kazandırıldı, yüzde 0,1’i ise öbür prosedürlerle bertaraf edildi.

Maden işletmelerinde dekapaj malzemesi/pasa hariç 26,3 milyon ton atık oluştu. Dekapaj malzemesi/pasa dahil oluşan toplam 860,6 milyon ton atığın yüzde 99,99’u mineral atıklardan meydana geldi. Toplam atığın yüzde 76,1’i pasa alanlarında, atık barajlarında yahut sistemli depolama tesislerinde bertaraf edildi, yüzde 20,9’u ocak içine geri dolduruldu, yüzde 3’ü ise başka tekniklerle geri kazanıldı ya da bertaraf edildi.

Termik santrallerde 27,8 milyon ton atık meydana geldi

Termik santrallerde 10,5 bin tonu tehlikeli olmak üzere toplam 27,8 milyon ton atık oluştu. Toplam tehlikesiz atığın yüzde 82,6’sını kül ve cüruf atıkları, yüzde 17,4’ünü başka atıklar oluşturdu. Toplam atığın yüzde 87,9’u kül dağı ve kül barajında yahut nizamlı depolama tesislerinde bertaraf edilirken yüzde 11,4’ü lisanslı tesislere gönderildi yahut maden/taş ocaklarının geri doldurulmasında kullanıldı, yüzde 0,7’si ise öteki yollarla bertaraf edildi.

OSB müdürlüklerinin altyapı hizmetleri, atık su arıtımı ve gibisi idari faaliyetleri sonucu 127 bin tonu tehlikeli olmak üzere 323 bin ton atık ortaya çıktı. Bu atığın 8 bin tonu OSB bünyesinde geri kazanıldı yahut süreksiz depolandı, 243 bin tonu OSB dışında geri kazanıldı, 72 bin tonunun ise OSB bünyesinde yahut dışında bertarafı sağlandı. Bertarafı yapılan atıkların yüzde 63,4’ü sistemli depolama tesislerinde, yüzde 21,1’i belediye/OSB çöplüklerinde, yüzde 15,5’i ise öbür yollarla elde edildi.

Toplam 1391 belediyenin 1389’unda atık hizmeti verildiği görüldü. Bu hizmetin sunulduğu belediyelerde toplanan 30,3 milyon ton atığın yüzde 85,9’u atık sürece tesislerine, yüzde 13,5’i belediye çöplüklerine gönderilirken yüzde 0,6’sı açıkta yakılarak, gömülerek, dereye yahut yere dökülerek bertaraf edildi. Belediyelerde toplanan kişi başı günlük ortalama atık ölçüsü 1,03 kilogram olarak hesaplandı.

Belediyeler tarafından işletilen atık su arıtma tesislerinde 348 bin ton (kuru unsur bazında) atık su arıtma çamuru oluştuğu tespit edildi.

Atık sürece tesislerinde 133,2 milyon ton atık işlendi

Atık bertaraf ve geri kazanım tesislerinde işlenen 133,2 milyon ton atığın 81,4 milyon tonu bertaraf edildi, 51,7 milyon tonu geri kazanıldı.

Düzenli depolama tesislerinde 81 milyon ton ve yakma tesislerinde 450 bin ton atığın bertarafı sağlandı.

Atık geri kazanım lisansı olan birlikte yakma tesislerinde 3,2 milyon ton atık yakılarak güç elde edildi. Kompost tesislerinde 120 bin ton atık geri kazanılırken öteki geri tesislerde ise toplam 48,5 milyon ton metal, plastik, kağıt, mineral üzere atık oluştu.

Atık istatistikleri kapsamında, Türkiye’deki tüm belediyelerden, 50 ve üzeri çalışanı olan imalat sanayi işyerlerinden, konseyi gücü 100 megavat ve üzeri tüm aktif termik santrallerden, altyapısı tamamlanmış tüm OSB müdürlüklerinden, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne referans yıl için üretim beyan eden maden işletmelerinden, lisanslı yahut süreksiz faaliyet dokümanlı tüm atık bertaraf ve geri kazanım tesisleriyle lisansı olmasa da belediyeler tarafından ya da belediyeler ismine işletilen sistemli depolama, yakma ve kompost tesislerinden data derleniyor.

Kaynak: Dunya.com