Agresif bir yıl başladı amaç üretim gücünü korumak olacak

Nurdoğan A. ERGÜN, Hamide HANGÜL ,Mehmet Hanifi GÜLEL, Başak Işık GÖKÇAM

Türkiye iktisadının yapı taşlarını oluşturan bölümlerin temsilcileri, 2024’ten beklentilerini ve kesimlerinin yol haritasını DÜNYA’ya değerlendirmeye devam ediyor.

Türkiye’nin ihracatta önder kesimleri makine ve aksamları, otomotiv ve yan sanayii, beyaz eşya sanayi ve iklimlendirme bölümlerinin temsilcileri, 2024 amaçlarını anlattı. 2023’ü ihracat manasında yüzde 9.4’lük artışla kapatan makinede yeni devir siparişleri düşüşe geçti. Yılda 4,5 milyar dolar civarında ihracat yapan ve yaklaşık 4 milyar dolar dış ticaret fazlası veren beyaz eşya dalı ise 2023’te iç pazarla büyüdü. İhracatta yüzde 11’lik düşüş yaşanan kesimin iç satışı yüzde 15 arttı.

Bu yıl üretim ve istihdam yapısını muhafazaya odaklanan kesim, ihracatta yüksek katma kıymet üretmeye devam ederek dış ticaret istikrarını müdafaayı hedefliyor. 1 milyondan fazla araç satışıyla tarihinin rekorunu kıran otomotiv bölümü ise, çip krizinin aşılmasıyla yıla olumlu başlangıç yapan bölümlerden. Elektrikli araçlara dönük tüketim eğilimleri ve yatırımlar kesimin yeni rotası. İklimlendirme dalı ise 2024’ü yatırımlarla geçirmeyi planlıyor.

Makinede önemli sipariş düşüşleri başladı

Geçtiğimiz 2023 yılının bekledikleri biçimde olduğunu söyleyen Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED) İdare Şurası Lideri Adnan Dalgakıran, fakat 2023 sonuna yanlışsız hem iç hem dış pazarda siparişlerde önemli bir düşüş olduğunu belirtti.

Dolayısıyla 2024 beklentilerinin pazarın daralacağı tarafında olduğunu aktaran Dalgakıran, daralan pazarda neler yapacakları konusunda çalışmalar yaptıklarını kaydetti. Dalgakıran, başka yandan Çin baskısı olduğunu tabir etti. Uzak Doğu’da üretim sayıların büyük olduğunu ve epey rekabetçi fiyatların ortaya koyulduğunu belirten Dalgakıran, “Hem pazar daralması hem Çin’in pazarlardaki agresif hareketleriyle karşı karşıya bir 2024 geçireceğiz.

Asıl problem 2024 ve sonrasında dünyadaki üretimlerin Uzak Doğu’daki üretimlerle rekabeti önümüzdeki yılların ana konsepti olacak. İç pazar için ise bu yıl yatırımlar için hareketli bir yıl olacağını düşünmüyorum. Lakin yurt dışı için bu türlü bir beklenti var. Zira enflasyonla uğraşta başarılı oldular ve yüzde 5’in altına düştüler.

Kredi faizlerinde düşmeye başlaması ile birlikte başka ülkelerde bu türlü bir hareket bekliyoruz. Ancak Türkiye’de faizlerin çok üstte olması, enflasyonun çok yüksekliğinin yanı sıra artı ihracatta çok büyük bir sorun var. Ayrıyeten bu kurla Türkiye ihracatta çok önemli zahmet çeker. Bölümümüz büyük gemi üzeredir ve yavaşlayınca birden düşmez. Burada sipariş düşüşlerine bakmak lazım. 2024 için çok önemli sipariş düşüşleri var” dedi.

“Üretim ve ihracat gücümüzü korumak için çalışacağız”

Yılda 4,5 milyar dolar civarında ihracat yapan ve yaklaşık 4 milyar dolar dış ticaret fazlası veren beyaz eşya bölümünün, Türkiye’nin lokomotif bölümlerinden biri olduğunu hatırlatan Türkiye Beyaz Eşya Endüstriciler Derneği (TÜRKBESD) İdare Heyeti Lideri Gökhan Sığın, şunları söyledi: “Türkiye, beyaz eşya üretiminde Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise en büyük ikinci üretim üssü.

Dünya beyaz eşya üretiminin yüzde 7’sini biz gerçekleştiriyoruz. Üretim kapasitemiz 33 milyon adet; ihracat kapasitemizin büyüklüğü ise 26 milyon adedi buluyor.

60 bin şahsa direkt olmak üzere 600 bin bireye ulaşan bir istihdam alanımız var ve yalnızca üretim kapasitemizle değil, Ar-Ge, dijital dönüşüm ve yeşil dönüşüm yatırımlarımızla da dünyayla rekabet ediyoruz.

2023 yılı Ocak-Kasım periyodunda iç satışlarımız 2022’nin tıpkı devrine kıyasla yüzde 15 arttı. İhracatımız ise yüzde 11 azaldı. Sayıların açıkça ortaya koyduğu üzere, bu yıl iç piyasa dinamizmi kesimimizin itici gücü oldu. Genel olarak iç pazar canlı, ihracat ise düşük seyretti. Dalımızın global ve lokal ekonomik dalgalanmalar karşısında dirençli bir performans sergilemeye devam ettiğini söyleyebiliriz.

Bununla birlikte, dış pazarlardaki rekabetçiliğimizi sürdürebilmemiz için kesimimizin iç pazar dinamizmini, üretim ve istihdam yapısını koruyabilmesinin her geçen gün daha da değerli hale geldiğini görüyoruz.” Global konjonktür sebebiyle yaşanan ihracat daralmasının 2024’ü de etkileyebileceğini söyleyen Sığın, “Üretim ve istihdam düzeyimizi korumak için gerek iç pazar gerekse ihracatta var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.

Onlarca yıllık yatırım ile kurulan güçlü yapının korunmasını çok değerli. İhracattaki azalmanın üretim üzerine negatif tesir yapmasını engellemenin yolunun iç pazarın kaldıraç tesirinden faydalanmak olduğu kanaatindeyiz. İhracattaki düşüşü bu vakte kadar iç satışlarımızla büyük oranda dengeledik ve böylelikle üretim ve istihdam yapımızı koruyabildik.

Tüketim, vergi boyutuyla da ekonomimiz için değerlidir. İktisat siyasetlerinde bu dengelerin gözetileceğini düşünüyoruz. 2024 yılında da üretimde ve ihracatta yüksek katma paha üretmeye, dış ticaret istikrarına olumlu katkı yapmaya, milletlerarası rekabet gücümüz ve markalarımızla Türkiye iktisadının global ölçekte önde gelen bölümlerinden biri olmaya devam edeceğiz” dedi.

“Üçüncü çeyrekten sonra müspet seyir olacak”

Otomotiv ve otomotiv satış sonrası bölümleri açısından 2023’ün rekorlarla geçen bir yıl olduğunu söyleyen Otomotiv Satış Sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS) İdare Heyeti Lideri Ali Özçete, “1 milyondan fazla araç ile tarihin en yüksek araç satışının gerçekleştiği bu yılda; geçtiğimiz yıla oranla neredeyse 5 katı fark ile elektrikli araç satışının yaşanması gelecek yıllar için tüketici eğilimleri ve satış stratejilerinin revize edilmesi ismine değerli bir farkındalık yarattı. 2023 yılının başında otomotiv bölümünü önemli manada arz krizine sokan araç çipi sorununun bu yıl sonu ve 2024 yılı için büsbütün ortadan kalktığını söyleyebiliriz.

Sıfır araç fiyatlarının yükselmesiyle ile birlikte her aracın bir kıymet oluşturması, mevcut araç sahiplerinin araçlarına periyodik bakım, tamir ve bunun üzere hususlarda daha hassasiyetle yaklaşmasını sağladı; bununla birlikte orjinal yedek kesim fiyatlarının önemli derecede yükselmesi kullanıcıları aftermarket pazarına yönlendirerek otomotiv satış sonrası kesimini önemli manada hareketlendirdi.

Otomotiv satış sonrası bölümü olarak 2024 yılı için 2023’te yakalamış olduğumuz satış sayılarını ve üstünü hedeflesek de geçtiğimiz yıllardan tesirini sürdürmeye devam eden Koronavirüs pandemisi ve yüksek enflasyon ortamının kalıcı olabileceğine ait telaşlar bölüm paydaşlarında biraz olumsuz bir hava yaratacağını söyleyebiliriz.

2024 yılının ekonomik ölçekli belirsizlikle ve pandemide yaşanan çip krizi ile birlikte başlayan araç arzı meselesinin yerini biriken fazla stoklara bırakması nedeniyle araç satıcılarının biraz huzursuz başlayacağını düşünsek de yılın 2’inci ve 3’üncü çeyreklerinde ileri istikametli olumlu bir seyirle devam edeceğimizi öngörüyoruz” dedi.

“İthalata ek vergi bekliyoruz”

Madeni Yağ ve Petrol Eserleri Sanayicileri Derneği (MAPESAD) Lideri Tayfun Koçak, “2023 yılında, hem globalde hem de yerelde yaşanan aksilikler öteki kesimler üzere madeni yağlar ve mineral yakıtlar kesimimizi de maalesef olumsuz etkiledi.

2024 yılında da ülkemizin coğrafik ve jeopolitik pozisyonundaki avantajlarını kullanarak Türkiye’yi madeni yağ üretimi konusunda dünyanın kıymetli bir üretim üssü haline getirmek hedefiyle çalışmalarıma sürat kesmeden devam edeceğiz.

Sektörümüz hem ihracat hem de ithalat yapan bir bölüm. Piyasamızın desteklenmesi emeliyle madeni yağ ithalatına yüzde 15-20 vergi getirilmesinin peşinde olacağız. İthalatla ilgili ek vergiler, tedbirler getirilirse yerli eserlerin katma pahası daha fazla olacaktır. Dal olarak katma pahalı eser geliştirmenin peşinden koşmamız gerektiğinin şuuruyla hareket ediyoruz. Yerlileşme, ulusallaşma safhasında bölümümüzün kıymetinin farkına varıldı.

Savunma sanayiinde, İHA ve SİHA’larda da yerli madeni yağın kullanımının arttığını söyleyebiliriz. Ayrıyeten, dünyanın gündeminde yer alan sürdürülebilirlik konusunda da çalışmalarımız bulunuyor. Tabiatta çözünebilir yağ üretimi konusunda Ar-Ge çalışmalarımızı 2024 yılında da artırarak sürdüreceğiz” sözlerini kullandı.

“İklimlendirmede 2024 yatırım yılı olabilir”

Bu yılın iklimlendirme bölümü açısından epeyce verimli geçtiğini söyleyen TOBB İklimlendirme Meclisi Lideri Zeki Poyraz, ‘’Gerek iç piyasadaki, gerekse ihracattaki hareketlilik kesimimiz açısından şad edici. Yeniden 2023 yılında gerek yerli gerek yabancı yatırımlar da kesimimiz açısından olumlu bir gelişme olarak yatırımlarımız devam etti.

Firmalarımız hem hiç piyasada hem ihracatta önümüzdeki periyotta düğmeye basabilir. Bu yıl ihracatımız 2022 yılı ihracatına nazaran yüzde 9 artış gösterdi. İstihdam açısından dalımız eleman gereksinimini karşılayamamakta.

Gerek yeni yatırım gerekse kapasite artışlarından kaynaklanan ek istihdam gücü için aradığımız elemanları bulmakta zorlanıyoruz. 2024 yılı da iklimlendirme dalı açısından büyüme ve yeni yatırımların yapılacağı bir yıl olarak kıymetlendiriyoruz. İç piyasadaki talepler, yurtdışındaki talepler, yeni eserlerin üretilmesi ve yenilenmeler sonucunda 2024 yılının da başarılı bir yıl olarak geçeceğini bekliyoruz’’ dedi.

Kaynak: Dunya.com