Konut sahipliği için ‘kiralık toplumsal konut’ önerisi

Hamide HANGÜL

Türkiye’de yaklaşık 7 milyon kiracının karayan yarası haline gelen kira sıkıntısının tahliline ‘kiralık toplumsal konut’ önerisi geldi. Konut fiyatlarında maliyet karşısında bir düşüş beklemediğini söyleyen Nef İdare Konseyi Lideri Erden Timur, fonların devreye girmesiyle kira öder üzere borçlandıracak toplumsal konut modelleri geliştirilmesinin, hem konut sahipliği oranını artıracağını, hem de kira sıkıntısını tahliline katkıda bulunacağını söyledi.

Gayrimenkul editörleriyle bir ortaya gelen Erden Timur, dünyada çok önemli bir barınma sorunu olduğunu işaret ederek, “2030 yılına kadar, UN-Habitat varsayımlarına nazaran; dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 40’ı olan 3 milyar insanın erişilebilir konuta muhtaçlık duyacağı öngörülüyor. Bu, dünyada her gün 96 bin yeni uygun fiyatlı konut inşa edilmesi manasına geliyor. Türkiye’de ise kent merkezinde 60 metrekare bir meskeni satın alabilmek için bir ailenin muhtaçlığı olan yıl ortalaması, 1985’te 6.8 olurken, bugün mühlet 10 yılın üzerinde.

Bununla birlikte konut fiyatları da Türkiye’de, ferdî konut sahipliğinin çok yüksek olması nedeniyle düşmüyor. Yurtdışında birçok ülkede çeşitli fonların da konut sahibi olarak kiralama yaptığını biliyoruz. Türkiye’de ise konut sahipleri neredeyse yüzde 99 oranında ferdî yatırımcılardan oluşuyor” diye konuştu.

Konuta erişim ıstırabı sürer

Konutta satış trendinde ise düşüşün devam ettiğini, maliyetlerin de tesiriyle arz düşüncesin sürdüğüne işaret eden Erden Timur, şu değerlendirmelerde bulundu: “Bizler neredeyse yedi sekiz yıldır bölümde balon olmadığını anlatmaya çalıştık. Bölümde yıllık milyonun üzerinde ruhsat alınırken bile balon yoktu ki bugün olsun.

Konutta maliyetlerin geldiği nokta nedeniyle arzda dert var. Önümüzdeki birkaç sene de kıymetli bir talep olmasına karşın arz badiresinden ve finansmana ulaşamamadan kaynaklı konut muhtaçlığının karşılanamadığını göreceğiz. Burada toplam satışlar içerisinde en az etkilenecek eser konut dışı yatırımlarda arsa ve tarla olacak. Toplam yatırım düşse de arsa hissesinin satışlardaki yüzdesi arttığı için, arsa satışları bu süreçten olumlu çıkacak.”

İnşaat maliyet enflasyonu inanılmaz seviyede

Bugün gelinen noktada inşaat maliyet enflasyonunun inanılmaz bir düzeyde olduğunun altını çizen Erden Timur, “Konut üretmek giderek daha da zorlaşıyor. Gereksinim nedeniyle talep var ancak maliyetler ve enflasyon nedeniyle arz zahmeti ile talep doyurulamıyor. Gayrimenkul pazarında birinci kez bu yıl temmuz ayında konut dışı gayrimenkul oranı yüzde 60’a dayandı” diye konuştu.

Ruhsat almadan tapu almayın

Arsa yatırımında tüketicinin en çok dikkat etmesi gereken hususlara da değinen Erden Timur, şu ikazlarda bulundu: “Yatırımcılar, arsa yatırımı yapacağı bölgenin imar belgelendirilmesine baksınlar. Ruhsatı almak satıcının sorumluluğundadır; ruhsat alınmadan tapu almasın, ruhsat alındıktan sonra tapusunu alsın. Her alanda olduğu üzere arsa piyasasında düzenleyici kurumların kontrolüne muhtaçlık var.

Ekonomiye bedel ürettiğin, kademeli bir yatırım fırsatı sunduğun ve bir masterplan eşliğinde planlı gelişimi sağladığın bu alanda yalnızca kendi dalına değil turizme bile katkın var.” Yerde ruhsat ve bürokratik süreçlerin vakit aldığını ve bir arsa sahibinin tek başına ilerletebileceği süreçler olmadığının altını çizen Timur, “İmar durumlarına bağlı olarak titizlikle yönetilmesi gerekiyor. Arsa aldığınızda üzerine konut yapabilmek ya da konut yerleştirebilmek için de ruhsat çok değerli.

Arsa satışları konutu geçti

Arsa satışlarının, konutu geçtiğini söyleyen Timur, şunları söyledi: “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü yetkililerinden alınan bilgiye nazaran, ülke genelinde Eylül 2023’deki 280 bin 58 gayrimenkul satışının 100 bin 839’unu konut, 49 bin 418’ini arsa, 95 bin 513’ünü tarla, 11 bin 41’ini iş yeri, geri kalanını ise başka taşınmazlar oluşturdu. Eylül 2023’de de konut dışı arsa ve tarla tipi gayrimenkul oranı yüzde 52 olarak gerçekleşti.”

Kaynak: Dunya.com