Petrokimya bölümünün artan rolü, global güç tartışmalarındaki kilit noktalardan biri. Fakat petrokimya sanayisi, son yıllarda global çapta çalkantılı bir periyottan geçiyor. COVID-19 pandemisi sonrası açılan ekonomilerle dal güçlü bir talep toparlanması yaşadıktan sonra 2022 ve bu yılın birinci yarısında birçok faktörün tesiriyle ibre bilakis döndü. SOCAR Türkiye Rafineri ve Petrokimya İş Ünitesi Lideri ve Petkim Genel Müdürü Anar Mammadov, stratejik kararları şiddetli koşullara nazaran güncelleyerek Petkim’de sağlıklı bir bilançoya sahip olduklarını vurguladı.
Petrokimya dalının son durumu hakkında bilgi verebilir misiniz?
Global piyasalarda yaşanan dalgalanmalar petrokimya sanayisini de olumsuz etkiliyor. Geçtiğimiz yılsonuna kadar devam eden fiyat düşüşleri, hammadde fiyatlarında misal bir düşüş yaşanmadığı için kesimde marjların daralmasına yol açtı.
2021 yılında tarihi tepelere ulaşan marjlar, 2022 yılında keskin bir formda düştü. 2023 yılında ise, global seviyede yükselen enflasyonla gayret kapsamında ülkelerin merkez bankaları faiz artırmaya, sıkı para ve maliye siyasetleri uygulamaya devam etti. Başka taraftan, Çin’de COVID-19 pandemisi sonrası iktisadın toparlanma beklentisinin gerçekleşmemesi piyasadaki talep şartlarını daha da zorlaştırdı.
Buna karşılık olarak başta Çin ve ABD olmak üzere yeni petrokimya kapasiteleri devreye girmesi, ucuz ihracat arzına neden olarak rekabeti zorlaştırdı ve fiyat düşüşlerine neden oldu. Yüksek güç ve hammadde maliyetleri, düşen eser fiyatları sebebiyle nafta bazlı üreticiler için marjlar başabaş noktasına geriledi.
Petkim’in karlılık oranları ve ihracat performansı nasıl seyrediyor?
Petkim olarak Türkiye’nin birinci ve tek entegre petrokimya şirketi ve endüstrinin vazgeçilmez hammadde tedarikçisiyiz.
Türkiye iktisadı ve endüstrisi için stratejik değere sahip dev bir üretim gücü olan ve neredeyse bütün dallara dokunan Petkim’de, yıllık ortalama 3,6 milyon ton brüt üretim kapasite ile 60’a yakın cinste petrokimya eseri üretiyoruz. Son yıllarda tesirlerini küresel olarak hissettiren dalgalanmalara karşı, finansal sonuçlarımızı ve üretim sayılarımı zı sürdürülebilir kıldık.
2023 yılının birinci 6 ayında satışlarımızın %57’sini yurt içi piyasadaki müşterilerimize yönelik gerçekleştirirken, 39 esere ulaşan ticari eser portföyümüz ile ticari eser satışlarımız %25 olarak gerçekleşti. Avrupa ülkeleri yoğunluklu ihracatımızla toplam 1.449 milyon ABD doları fiyatında dış satış gerçekleştirdik.
Petkim için 2023 nasıl geçiyor? Petkim’in önümüzdeki devir için yatırım planları var mı?
Zorlaşan piyasa şartları ile birlikte Avrupa’daki üreticiler kapasite kullanımlarını azalttı Tarafını iç piyasaya çeviren Petkim’in, birinci yarıda satışlarının %43’ünü ihracat oluşturdu.
Geniş eser gamı sayesinde fiyatları güçlü seyreden ve rafinaj eseri olan aromatik eserlerden azamî yarar sağladı. Bununla birlikte çevik idare anlayışı ve STAR Rafineri entegrasyonu sayesinde de kesimdeki dalgalanmalara karşın güçlü bilançosuyla nakit akışını devam ettirdi. 2023 yılında ana amacımız, bu başarıyı Petkim’in disiplinli ve proaktif işletme sermayesi idaresi ile sürdürmek.
Yatırım kararlarımızda, sanayideki entegre üretimin devamlılığı ve mevcut tesislerinin kaliteli işleyişinin sürdürülmesi öncelikli rol oynuyor. Ayrıyeten, rekabetçi piyasa şartlarında önde gelen üretici pozisyonumuzu korumak ve sürdürülebilirlik maksatlarına ulaşmak için güç verimliliği projeleri başta olmak üzere yatırımlar gerçekleştiriyoruz.
2023 yılı STAR Rafineri için nasıl geçiyor? Petkim ile entegrasyonun katkıları neler?
Petkim’e entegre formda inşa edilen STAR Rafineri ile petrokimya rafineri entegrasyonunun Türkiye’deki tek örneği yaratıldı. Türkiye’nin işlenmiş petrol eserleri muhtaçlığının yaklaşık %25’ini karşılayan STAR Rafineri’nin kapasite kullanım oranı 2022 yılında %113 olarak gerçekleşmişti. Bu yıl da rafineri kapasite kullanım oranımız Petkim ile entegrasyonun da katkısıyla %118’e yakın gerçekleşti.
Rafineride ürettiğimiz yaklaşık 1,6 milyon ton nafta ile Petkim’in hammadde muhtaçlığının neredeyse tamamı karşılanıyor. Bu, Petkim için ham unsur ve kalite arz güvenliği açısından kıymetli bir avantaj. Ayrıyeten STAR Rafineri’deki buhar, su arıtma üzere yardımcı ünitelerin, bakım ekipman ve atölyelerin ortak kullanımı sonucu her iki şirket için de verimlilik sağlıyoruz. Bunların yanı sıra finans, satınalma, insan kaynakları, İSG-Ç üzere departmanlarımız çalışmalarını Petkim ve STAR Rafineri olarak ortak yürüttüğü için operasyonel ve finansal açıdan verimli bir kaynak kullanımı kelam konusu.
Kaynak: Dunya.com