Pirinç fiyatı son 15 günde %20 arttı

Mehmet Hanifi GÜLEL

Pirinç piyasasında fiyatlar yine artış trendine girdi. 2 ay evvel tüketimde yaşanan azalmayla birlikte dinginleşen piyasa, son 15 günde yükselişe geçti. Baldo çeşidi pirincin fabrikadan çıkış fiyatı ortalama 41 liradan 50 liraya yükseldi. Bölüm temsilcileri, fiyatların daha raflara yansımadığını, yılbaşından sonra yansımaya başlayacağını belirtiyor.

Pirinçteki fiyat artışın sebebinin kaliteli yerli eserin ülke genelinde az olmasından kaynaklandığını aktarılıyor. Bilhassa iri taneli baldo üretiminin çok az olması ve dünyada da değerli bir eser olması fiyatı tetikliyor. Baldo pirincin fiyatı son 15 günde yüzde 20 artış gösterdi. Bu yıl TMO çeltik kilogram alış fiyatı baldoda 24 TL, Osmancıkta 20 TL ve luna çeşidinde ise 18 TL olarak açıklamıştı. Bu fiyatlara karşın, son devirde piyasada bilhassa baldo kümesinde çeltik alım fiyatı 33 liralara kadar çıktı.

Çeltiğin alınıp işlenmesi ile birlikte, fabrikadan naturel 30 gramaj altı eserlerin kilogram fiyatı 50 liradan satılırken, 30 ve üstü gramajlı eserlerin kilogramı ise 55 lirayı buluyor. Osmancık kümesinde ise pilav yapmayan eserler 30 ile 32 lira civarında bulunurken, kaliteli Osmancıklarda ise kilogramı 35 ile 36 lira ortasında yer alıyor. Öteki yandan, büyük zincir marketlerin 15 gün evvel kilogramını 41 liradan eser aldığını aktaran temsilciler, şu anda 46 liradan eser almaya çalıştıklarını tabir ettiler.

İlk 10 ayda 516 bin ton pirinç ithal edildi

Türkiye’de bu yıl çeltik rekoltesi 900 bin ton üretime karşılık, yaklaşık 600 ton da pirincin elde edilmesi bekleniyor. Türkiye’nin yıllık pirinç tüketim ölçüsü ise 700 bin ton olarak yer alıyor. Buna karşılık birinci 10 ayda 516 bin ton pirinç ithal edildi ve 356,6 milyon dolar ödendi.

Bu ölçü geçen yıla oranla yüzde 1182 artış yaşandı. İthal edilen eserlerin kilogramı 16 lira ile 22 lira ortasında bulunuyor. Bu periyotta çeltik ithalatı ise 52,4 bin tona karşılık, 32,4 milyon dolar ödendi. Çeltik ithalatındaki artış yüzde 393,3 olarak gerçekleşti. Kelam konusu piriç ithalatı, son yılların rekoru olarak yer alıyor. Bunun nedeni de sıfırlanan vergilerden kaynaklandığı belirtiliyor. 2022 yılında ise 99,3 bin ton pirinç ithalatına 57,1 milyon dolar ödendi. 2022 yılında ithalat bir evvelki yıla nazaran yüzde 45,9 gerileme göstermişti.

Bu yılın 1 Eylül prestijiyle çeltik ithalatındaki gümrük vergisi yüzde 34, kahverengi pirinçte yüzde 36 ve pirinçte yüzde 45’e çıkarıldı. Şu an ithal edilen eserlerin rafta olmadığını ve bunların tüketiminin üç yıla yayılacağına dikkat çeken temsilciler, ithal edilen kelam konusu pirinçlerin 2024 yılının sonuna kadar sarkacağını belirtiyorlar. Bu eserlerin Türkiye’de durduğunu ve öteki ülkelere de sevkiyatının yapılabileceğini de aktaran temsilciler, şayet sarsıntı olmasaydı, bu kadar ithalatın yapılmayacağını da lisana getiriyorlar.

Fiyat artışı devam ederse vergi indirimi gündeme gelebilir

İthal edilen pirinçlerin büyük çoğunluğu ince taneli tabir edilen Uzakdoğu’dan getirilen eserlerden oluştuğunu belirten kesim temsilcileri, şayet pirinç fiyatlarının 10 ile 15 lira daha artarak 60 liraya yükselmesi halinde vergi indiriminin gündeme gelebileceğini söz ettiler. Temsilciler, şu an vergi sıfırlanması halinde Türkiye’ye dışarıdan 50 liranın altında baldo eserin getirilmesinin sıkıntı olduğuna dikkat çekiyor.

Kaynak: Dunya.com