Türkiye’nin 15 milyar dolarlık yatırıma muhtaçlığı var

Başak Parıltı GÖKÇAM

Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD), ‘İklim ve İktisat Konferansı’ kapsamında iktisat basını ve iklim uzmanlarını Sapanca’da düzenlediği aktiflikle bir ortaya getirdi. 16-17 Aralık tarihlerinde Sakarya’da gerçekleştirilen aktiflikle, global ısınma sonucu yaşanan iklim değişikliği tüm tesirleriyle masaya yatırılırken, yeşil dönüşüm, yenilenebilir güç, dönüşümün dünya ve Türkiye iktisadına tesirleri tüm ayrıntılarıyla ele alındı.

İklim ve güç mevzularının alanında uzman isimlerce ele alındığı konferansa katkı sağlayanlar ortasında Columbia Küresel Centers İstanbul, Doğal Hayatı Muhafaza Vakfı (WWF-Türkiye), SHURA Güç Dönüşümü Merkezi, Sürdürülebilir İktisat ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFİA), KONDA Araştırma ve Danışmanlık, Sabancı Üniversitesi İstanbul Siyasetler Merkezi (IPM), Solar3GW ile ATENA Bağlantı yer aldı.

Yüksek katma pahalı üretime geçilmeli

Etkinliğin açılış konuşmasını gerçekleştiren EGD Lideri Recep Erçin, “İklim değişikliği her tarafıyla aktüel sorunlarımızdan biri. 2 gün boyunca gerçekleşecek panellerde, tüm dünyanın gündeminde yer alan iklim değişikliği konusunu ayrıntılarıyla konuşacağız. İklim krizi problemi, kalkınma siyasetleri belirlenirken göz gerisi edilemez. Biz iktisat gazetecileri de iktisadi gelişmeleri bu çerçeveden bakarak haberleştirmeliyiz. İçinde bulunduğumuz yeşil dönüşüm sürecini iktisattan bağımsız düşünemeyiz zira kalkınma ve büyüme iklim odaklı düşünülmesi gereken bir husus. Hatta ben üzerinde durulması gereken şeyin büyüme gayelerinden çok, büyümemenin konuşulması olduğuna inanıyorum.

Bu kapsamda meslektaşlarımızın temel bilgilerden ve son gelişmelerden haberdar olması için konferansı düzenlemeye karar verdik” dedi. ‘Güneş ve Rüzgâr Bize Kâfi mi?’ isimli panelde konuşan ve Türkiye’de yalnızca elektrik kesiminin karbonsuzlaşması için yıllık 15 milyar dolarlık bir yatırıma gereksinim olduğu bilgisini veren SHURA Yöneticisi Alkım Bağ Güllü, “Ancak merkezinde güç ve dijital dönüşümün yer aldığı ‘yeşil yeni düzen’ diye de isimlendirilen yeşil dönüşüm, bir taraftan yatırım muhtaçlığını arttırırken öbür taraftan da yatırım kaynaklarını çeşitlendiriyor ve fazlalaştırıyor. 2030 yılına kadar Türkiye’de güç bölümü için gereken finansman, dünyada bu periyotta oluşturulacak kaynakların yaklaşık 1000’de 5’ine tekabül ediyor. Türkiye’nin yanlışsız siyasetlerle yeşil finansman stratejisi geliştirerek düşük karbon yoğunluklu ve yüksek katma kıymetli, yüksek teknolojili üretime geçmesi gerekiyor” diye konuştu.

Türkiye, en süratli emisyon artıran ülke konumunda

‘İklim Krizi Neden Ekonomistlerin İşi?’ isimli panelde konuşan Prof. Dr. Erinç Yeldan da, ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) bulgularına nazaran ısı gerilimi nedeniyle 2030’da global gelir kaybının 2.5 trilyon dolara ulaşabileceğinin kestirim edildiği bilgisini vererek, “Türkiye, en süratli karbon emisyonu artıran ülke pozisyonunda yer alıyor. Bu süratle devam etmek, itibarsızlaştırır ve yalnızlaştırır.

İklim değişikliği ile gayrette kıymetli 2 odağın dekorbonizasyon ve güç verimliliği artırma olduğunu düşünüyorum. Kömürden çıkış için net sıfır emisyon amacı olmazsa olmazdır. Bu süreçte ivedilikle hayali kapitalizm modelleri üzerinden yapılan çalışmalardan vazgeçilmesi, karbonda gerçek fiyatlandırmanın sağlanması gerekiyor. Ayrıyeten stratejik dalların desteklenmesi ve iklim değişikliği ile uğraşın finansal spekülasyon ve rant alanına dönüştürülmesine mani olunmalıdır. Türkiye’nin süratli bir biçimde fosil yakıtlara olan bağımlılığını azaltması gerekiyor” sözlerinde bulundu.

Isınma sebebiyle deniz düzeyi 30 cm yükseldi

‘Nedenlerinden Sonuçlarına İklim Değişikliği’ isimli panelde konuşan Prof. Dr. Murat Türkeş de, “Biz şu anda aslında iklim değişikliğini değil, iklimsel değişkenlikler sonucu gerçekleşen şeylere tanıklık ediyoruz. Yaşanan bu değişimlerde en büyük hisse beşerde denilebilir. Bilhassa de insan kaynaklı değişimlerin hızlanması, son 150 yılda önemli bir gerileme yaşanmasına neden oluyor. Bu yaşananlar sonucunda buzulların birçoklarının tümüyle ortadan kalktığını, erimeler sebebiyle de deniz düzeyinde ise 25-30 cm’lik bir yükselme yaşlandığını biliyoruz. Bu yükselme devam ederse, dünya sular altında kalacak” diye konuştu.

Türkiye’nin %73’ü kaygı duyuyor

Türkiye İklim Değişikliği Konusunda Ne Düşünüyor’ isimli panelde konuşan KONDA İdare Heyeti Üyesi Bekir Ağırdır da iklim değişikliği konusunda farkındalığın yüksek olduğuna dikkat çekerek, “Araştırmalarımıza nazaran Türkiye’de iklim değişikliğinden tasa duyanların oranı yüzde 73. Ancak asıl sorun farkındalığı çabayla çözümlendirme sorunu. Teknolojik sıçrama her şeyi etkiledi. Bu da hakikat haberi önümüze düşürmüyor ve herkesin öteki bir kaygı kıssasını anlatmasına ortam hazırlıyor. Türkiye’nin bu hususta ilerlemesi için muvaffakiyet kıssalarını çoğaltmasına, karamsarlığın dışına çıkarak yürümesine muhtaçlık var” teklifinde bulundu.

Rüzgâr gücü kapasitesi 837 gigavata çıktı

Türkiye’deki potansiyelin yüzde 90’ının kullanılmadığına dikkat çeken SHURA Yöneticisi Alkım Bağ Güllü ise “Enerji dönüşümü iklim kriziyle çabada büyük bir rol sahibi. Dönüşümün farklı ögeleri olsa da en temel öge rüzgâr ve güneş gücünü de kapsayan yenilenebilir güç kaynaklarında güçlü bir büyüme yaşıyoruz. 2000- 2022 periyodunda karasal rüzgâr gücü kapasitesi dünyada 178 gigavattan 837 gigavata çıkarken, birebir periyotta güneş gücü, solar fotovoltaik tam 26 kat artarak 1000 gigavatın üzerine ulaştı. Gelecekte bu ivmelerde hızlanma bekleniyor” diye ekledi.

Kaynak: Dunya.com