UKON: Et üretiminde önemli bir hareket planına muhtaçlık var

Güncelleme: 12 Aralık 2023 00:18

UKON: Et üretiminde önemli bir hareket planına muhtaçlık var

Ulusal Kırmızı Et Kurulu Yönetim Heyeti Başkanı Ahmet Hacıince’nin imzasıyla yayımlanan raporda; dünyada son dönemde ortaya çıkan salgın hastalıklar, doğal afetler, iklim değişiklikleri ve savaşlar dünyada olduğu üzere ülkemizde de besine erişimde kahırları beraberinde getirdiğini vurgulandı.

Bu durumun ülkemiz açısından değerlendirildiğinde, dışa bağımlılığın en aza indirildiği üretim modellerinin oluşturulması ve bu modellere uygun olarak hazırlanacak planlamalara ciddiyetle uyulmasının gerekliliği kaçınılmaz bir hale geldiği belirtiliyor.

Özellikle kırmızı etin stratejik bir besin kaynağı oluşu, üretimini oluşturan faktörlerin çeşitliliği ve bünyesindeki aktörlerin çokluğu; daha uzun vadeli ve entegre planlamaların oluşturulmasını mecburî kılındığı aktarılıyor.

2023 yılında yurtiçi kırmızı et sektörünün gündeminde öne çıkan başlıca hususların; fiyat dalgalanmaları, kuzu etinin sığır eti yanında büyük oranda değer kaybı ve besi gereci fiyatlarındaki artış olduğuna dikkat çekildi.

Raporda her vakit sığır etinden daha yüksek kesim fiyatına sahip olduğuna işaret edilerek, ‘’2022 yılı başından itibaren sığır eti fiyatlarının gerisinde kalmış ve bu gerileme 2023 yılının Haziran-Ağustos ayları aralığında en üst düzeylere ulaşmıştır. Hala de kuzu eti fiyatları sığır eti fiyatlarının gerisinde kalmaya devam etmektedir.

Bu durum, tüketicinin küçükbaş etine kolay erişmesi açısından avantaj olarak gözükse de piyasa fiyatlarının maliyetin altında kalması durumunda kırmızı et üretimi içerisinde küçükbaş etinin hissesini yükseltmeyi hedefleyen hayvancılık politikalarımız için büyük risktir.

Üretim şartlarının sığıra göre çok daha sıkıntı olduğu, şartları her geçen gün de ağırlaşan ve üretimden çekilen işletmelerin sayısının artmakta olduğu küçükbaş hayvan üretim kolunda yaşanan bu olumsuzluğa kesinlikle dikkatlerin yoğunlaştırılması gerektiğini düşünüyoruz.

Değer kaybeden bir ürünün üretiminin artmasını beklemek doğru olmayacağı için, kuzu etini değerli kılacak önlemleri kesinlikle hayata geçirmek zorundayız.

Bunun için de daha öncesinde belirlenmiş ve sürekli olarak lisana getirilmiş olan; başta meraların korunması, iyileştirilmesi ve yönetilmesi, çoban meselesinin çözümüne ilişkin çalışmaların etkinleştirilmesi, küçükbaş eti tüketimin ve üretiminin özendirilmesi ve teşvik edilmesi üzere mevzulara ciddiyetle ağırlık verilmesi gerekmektedir’’ denildi.

‘’Mart ayı sonu prestijiyle alışılmışın üzerinde fiyat artışının yaşandı’’

Bu yıl sığır eti fiyatlarında son beş yıl içinde görülmemiş bir artışın yaşandığına vurgu yapılan raporda, ‘’Ramazan ayının başladığı mart ayı sonu prestiji ile alışılmışın üzerinde bir fiyat artışının yaşandı. Bu dönem üretici açısından geçmişteki kayıpların giderilmesi yönünde olumlu bir gelişme olmuşsa da tüketici açısından olumsuz karşılandı.

Yaklaşık dört ay kadar üretici açısından kazançlı olan bu dönemin akabinde piyasa karkas et fiyatları ulaştığı en yüksek noktada hala sabit bir şekilde devam ediyor. Lakin, ağustos ayından itibaren üretim maliyetlerinin birden yükselmesiyle üreticinin yararı kaybolmuş, yılın sonunda fiyat ve üretim maliyeti istikrar noktasına gelindi.

Maliyetlerin artışında her vakit en büyük hisseye sahip olan yem, yerini besi malzemesine bıraktı. Raporumuzun başında belirttiğimiz üzere kendi kendine yetebilir bir et üretimi için üretimde önemli bir aksiyon planına ihtiyaç duyuluyor. Besilik gereç gereksinimimizin yurt içinden karşılanması yönünde birçok çözüm önerisi geliştirilmiş ve sürekli gündeme getirilmiştir.

Bunlardan en fazla önem arz eden çözüm önerisi, kullanma melezlemesi ile sütçülüğün ön planda olmadığı bölgelerimizde mevcut damızlık dişilerden randımanları düşenlerinin etçi ırklarla tohumlanmasıdır. Bunun yanında besi malzemesi temininde diğer bir çözüm de, büyük ölçüde besi gereci temininin yapıldığı doğu vilayetlerimizde son yıllarda dişi damızlık sayılarındaki azalmanın önüne geçilmesidir.

Mera imkânlarının en düzgün kullanabileceği vilayetlerimizde damızlık dişi sığır sayısındaki azalmanın önüne geçmenin yanında, mera beslenmesine uygun dişi damızlık hayvan sayımızı arttırmanın çabası içerisine girmeliyiz. Mera imkânı olan bölgelerimize has problemlerin giderilmesi yönünde teşvik ve takviye programlarının uygulanmasının çözüm noktasında çok tesirli olacağı kanaatindeyiz.

Damızlık malzeme muhtaçlığının karşılanmasında buzağı kayıplarının önüne geçilmesinin ne kadar önemli olduğu gerçeği sektör içerisinde tam olarak kavranmış olup Tarım ve Orman Bakanlığı bu bahiste çalışmalarını büyük bir uğraş içerisinde yürütmektedir. Lakin besi gereci gereksinimimizin tamamının iç piyasadan karşılanması konusunda üstte belirtilen mevzularda da Bakanlığımızın tesirli programlar geliştirmesi ve kararlılıkla uygulaması kesinlikle gerekli’’ sözlerine yer verildi.

‘’TMO’nun üreticilere düşük fiyatlı arpa tahsisi yararlı oldu’’

Raporun devamında ise şunlara yer verildi: ‘’2023 yılında besi malzemesi fiyatlarında yaşanan aşırı yükseliş, üretim maliyetlerinin artışına en büyük sebep gösterilse de yem fiyatlarının yüksekliği hala önemli bir sorun olarak yerini müdafaaya devam etmiştir.

Yem fiyatlarındaki yüksekliğin nedenleri ortasında vakit zaman yem sanayicilerinin haksız fiyat belirlemesi sayılmaktaysa da sorunun temelinde gereğince kaliteli kaba yeme ulaşılamaması, kesif yem hammadde fiyatlarının ve güç fiyatlarının sürekli yükselmesinin yattığı gerçeğini göz arkası edemeyiz. İşletmelerin ihtiyaç duydukları kesif yemi kendilerinin üretmesinin yem maliyetini önemli ölçüde düşüreceği kanaatimizi tekrarlıyoruz.

Üretim maliyetlerinin düşürülmesi noktasında TMO tarafından hayvan sahiplerine düşük fiyatlı arpa tahsisi uygulamasının yararlı olduğu görülmüştür. Birebir desteklemenin mısırda uygulanmasında da yarar görülmektedir. Bunun yanında kaliteli kaba yem tedarikinde sağlanacak ilerlemeler kesif yeme olan muhtaçlığı azaltacaktır.

Bu yönde de meralardan daha çok faydalanılması ve yem bitkisi üretiminin artırılması stratejik öneme sahiptir. Bu nedenle meralarımızın korunarak geliştirilmesi üzerinde ciddiyetle durulması gerekmektedir. Lakin, meralarımızın gereğince korunamadığı bir gerçektir. Yurdumuzun her bölgesinde yeni kurulacak organize endüstriler ve toplu konut alanları üzere yerleşkeler kolaycılık mantığıyla meralara kurularak, hayvancılığımız telafisi olmayan bir yola sürüklenmesine neden olmaktadır.

Bu mevzularda başta Tarım ve Orman Bakanlığımız olmak üzere tüm milletimize çok büyük görevler ve sorumluluklar düşmektedir. Kaybedilen mera alanlarının kaybedilmiş vatan toprağı üzere değerlendirilmesi ve bu yönde toplum algısı oluşturulmasını çok büyük bir gereklilik görüyoruz.

Ziraat Bankası tarafından besicilerimize sağlanan kredi faiz oranlarının yükselmesi ve işletme başına verilen kredi limitinin düşük tutulması da üretim maliyetlerini arttıran nedenler ortasında yer almıştır.

Bütçe imkanları dahilinde bu konunun da iyileştirilmesinde fayda görüyoruz. İşçilik maliyetlerindeki artışlar her ne kadar üretim maliyeti artışlarında belli bir hisseye sahipse de, hayvan bakıcısı işçi ve çoban bulma konusunda yaşanan sorun daha çok gündeme gelmiştir.

Yabancı asıllı göçmen işçiler, işçi gereksiniminin karşılanmasında her ne kadar yarar sağlamışsa da ilgili bakanlıklarımız tarafından bu tür işçilerin çalıştırılma temellerinin hukuksal ve toplumsal güvenlik açısından kapsamlı bir düzenlenme yapması büyük bir zarurettir.

Bakanlığımız tarafından geçtiğimiz yıllarda lisana getirdiğimiz öneri ve beklentilerimiz hakkında olumlu yönde bir kısım çalışmanın yapıldığı görülse de daha fazlasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Özellikle karkas sınıflandırması ve kesim standardı uygulaması konusunda somut adımların atılması ve bir an önce uygulamaya konulmasını çok büyük bir zarurettir.

Dünyada yaşanan iklim değişikliğinin ülkemizde de tesirini göstermesi nedeniyle kuraklığa sağlam yem bitkisi ekilişinin yaygınlaştırılmasını ve bu hususta çalışmalara öncelik verilmesini bekliyoruz.

Bunların yanında; besilik sığır ithalatının uygun bir planlamaya dayandırılması ve yıl içinde ne kadar besilik sığır ithal edileceğinin sektör ile paylaşılması ve Et ve Süt Kurumunun piyasa düzenleme faaliyetlerinin vaktinde ve ihtiyaç nispetinde gerçekleştirilmesi de sektörümüzün beklentileri ortasında yer almaktadır.

Sektörümüzün değerli mensupları, bizler sorumluluğumuzun şuurunda, özverili, samimiyet ve dayanışma içerisinde olduğumuz takdirde önümüzdeki 2024 yılının sektörümüz ve milletimiz ismine geçtiğimiz yıllardan daha güzel geçeceği inancıyla hepinize hürmetlerimi sunarım’’ denildi.

Kaynak: Dunya.com