Yatay değil dikey büyüme hedefliyoruz

Fatma KAYTEZ

Temeli 1889 yılında Trabzon’da atılan Tevfik Aydın Saat’in dördüncü jenerasyon yöneticisi Canan Başkan, kesimde 134 yılı geride bıraktıklarını söyledi. Trabzon’da kurulan markanın şu anda İstanbul Sirkeci’de hizmet verdiğini belirten Lider, butik bir ihtisas şirketi olarak yataydan çok dikey büyüme emelinde olduklarını kaydetti. Bölümde müşterilerin aklına birinci gelen firma olmak istediklerini de vurgulayan Lider, “Mekanik saatler ve bedelli kalemler satıyoruz.

Sattığımız mekanik saatler adeta bir makine sanatıdır. İmalatın her modülünde olmasa bile en az bir etabında insanın müdahalesi kelam mevzusudur, yani el işidir, emek, ustalık işidir. Gerçek, kalıca ve vakitsiz ürünlerdir” dedi. Tevfik Aydın Saat’in dördüncü jenerasyon yöneticisi Canan Lider ile markanın dünden bugüne gelişimini, yatırımlarını ve planlarını konuştuk.

Öncelikle Tevfik Aydın’ın kuruluş öyküsünü kısaca sizden de dinlemek isteriz. Tevfik Aydın’ın temeli nerede ne vakit atıldı?

1889 yılında büyük dedem Kabazade H. Mehmet Nuri tarafından Trabzon Kunduracılar Caddesi no.15’te şahıs firması olarak kurulmuştur. 1930 yılında babasıyla birlikte mağazada çalışmaya başlayan dedem Tevfik Aydın, 1940 yılında devraldığı bilgi birikimiyle İstanbul’da Trabzon’daki mağazanın devamı niteliğinde Eminönü meydanında kendi şahıs ismiyle Tevfik Aydın saat, gözlük ve radyo mağazasını açmıştır.

1957 yılında Eminönü civarındaki düzenlemeler nedeniyle istimlak olan binamız, 1989 yılına kadar Eminönü, Yeni Cami Parkı Sıra dükkânlarda faaliyetini sürdürüp bu yıldan itibaren Sirkeci, Mimar Vedat Sok. No.18’de kendi binamızda faaliyetine devam etmiştir.

Yeni binamıza taşınmamızla babam Ömer Fatih Aydın ve 1991 yılında annem Melahat Aydın aile firmasında çalışmaya başladılar. Şahıs firmamız 2003 yılında Tevfik Aydın Saat San. ve Tic. A.Ş. aile şirketine dönüştü ve 2012 yılında dördüncü jenerasyon olarak benim katılmam ile bugüne kadar değerli saatler ve kalemler ithalat, toptan ve perakende satışı ile faaliyetini kesintisiz sürdürmektedir.

Markada şu anda kaçıncı nesil yöneticiler var?

Şu anda üçüncü ve dördüncü kuşak bir ortada çalışıyor, ben dördüncü nesilim.

Sizin dala girişiniz nasıl oldu?

Koç Üniversitesi Memleketler arası Bağlar mezunuyum. Kısmımı çok severek okudum ve sonrasında da Boğaziçi Üniversitesi Avrupa Çalışmaları Tezsiz Yüksek Lisans (MAPES) eğitimimi tamamladım ve 2007’de mezun oldum. Mezun olduktan sonra; kısa bir mühlet için İstanbul’da düzenlenen 5. Dünya Su Forumu tertip grubunda yer aldım.

Aile işine geçmeden çabucak evvel de İktisat Bakanlığı’na bağlı bir iş dünyası kuruluşu olan Dış Ekonomik Bağlar Kurulu’nda (DEİK) çalıştım. 2012 yılında ise büsbütün kendi isteğimle, firma dışında bilhassa bağlantı ve tanıtım alanlarında edindiğim değerli deneyimle asırlık aile işimize katkı sağlamak için babam ve annemle bir arada çalışmaya başladım.

DEİK’te çalışırken Türk ve milletlerarası iş dünyasına ve iş dünyasının tüm dünyada siyasetle olan yakın ve ayrılmaz ilgisine kuşbakışı bakabilmem mümkün oldu. Bu sayede de işin içine büsbütün girip detaylarda boğulmadan evvel kendi aile şirketimizin gelişmeye gereksinim duyduğu alanları en başından daha net görebildim.

“Mekanik saatler bir makine sanatıdır”

Uzun soluklu marka olmanın altında yatan sır nedir?

Sattığımız eserler; mekanik saat ve kalemin artık çağdaş eser kabul edilmemesine karşın süreksiz trendlere heves etmemek, aile içi münasebetleri iş ortamına taşımamak, hep ulaşılabilir olmak, müşteriyi dinlemek sanırım markamızın sürekliliğini sağladı.

Ürün yelpazeniz hakkında da bilgi verir misiniz?

Hizmet kesiminde iş yapıyoruz. Çağdaş eser kabul edilmeyen lakin “Yadigarın” tam tanımı diyeceğimiz dünyanın hala iş gören en ufak sistemi olarak kabul edilen mekanik saatler ve yazmayı unutmayanlara ve gelecek kuşaklara el yazısı ile iz bırakmak isteyenlere kıymetli kalemler satıyoruz. Sattığımız mekanik saatler adeta bir makine sanatıdır yani manufacture’dur (el işi üretimi). İmalatın her kesiminde olmasa bile en az bir evresinde insanın müdahalesi kelam mevzusudur, yani el işidir, emek, ustalık işidir. Gerçek, kalıcı ve vakitsiz eserlerdir.

Saatlerde şu an trend nedir?

Saat piyasası quartz (pilli) saatlerin otomasyona dayanan ve insan eli değmeden yapılması sürecinde güç vakitler yaşadı. Modacı saati diyeceğimiz büsbütün dizayna yönelik kullan at saatler; akıllı saatlerin gündeme gelmesi ile eski albenisini kaybettiler. Beşerler artık tercihlerini ya çok maksatlı akıllı saatler istikametinde kullanmaya ya da kalıcı, adeta bir makine sanatı olarak kabul edilen yadigâr olabilecek mekanik saatlere çevirdiler.

Mikromekanik ve Saatçilik Okulu alan olarak kabul edildi

Mikromekanik ve Saatçilik Okulu Projeniz vardı. Biraz bu mevzudan da bahseder misiniz?

Saatçilerin altmış küsur yıllık Saatçilik Okulu projesi; 2013 yılında babam Ömer Fatih Aydın’ında YK üyesi olduğu TÜSAD (Tüm Saatçiler Derneği)’in bir toplantısında, ‘bu işi MEB Meslek Okullarının bünyesinde yapalım’ fikrinden doğdu. Dernek üyeleri bu emelle Mikromekanik ve Saat Teknolojileri ve Eğitim Vakfı’nı Bursa’da kurdular.

Bursalı iş insanı Sn. Hayrettin Akpınar’ın tanışıklığı vasıtası ile MEB’nın o vakit bakan yardımcısı olan Mahmut Özer Bey’e ulaşıldı ve 155 yıllık bir teknik meslek lisesi olan Bursa Tophane Mesleksel ve Teknik Lisesi bünyesinde bu yıl alan olarak da kabul edilen Mikromekanik ve Saatçilik Okulumuz açıldı. İmece yolu ile esnaf ve bu okuldan yetişmiş endüstriciler tarafından binamız yenilendi.

İçinde olması gereken hassas makine ve araç gereç de büsbütün bir tesadüf yapıtı babam Ömer Aydın’ın yıllardır yazdığı ustasaati isimli blogunda bu okuldan bahsetmesiyle oldu. Bu yazıyı okuyan Bülent Uçar Bey’in daha evvel Ankara Balgat’taki bir meslek okulunda açılan ancak devam etmeyen Mikromekanik kısmından bahsetmesi üzerine; bu meslek okulunda atıl vaziyette duran İsviçre malı birden fazla el değmemiş tezgah ve aletlerin okulumuza tahsis edilmesi sağlandı.

Bu durum bütün meslek okullarının makine parklarının dijital ortamda birbirine açılmasına dolayısı ile karşılıklı gereksinimlerin okullar ortasında giderilmesine sebep olduğu için de çok değerlidir. Şu anda okulumuz LGS ile girilen 4 yıllık bir meslek lisesidir. Araç, gereç ve tezgâhları eksiksizdir. Müfredatı da ülkemiz koşullarına nazaran her geçen gün uyarlanmaktadır.

Bu yıl ajandanızda öncelikle üç unsur ne oldu?

Kültürel mirasa sahip çıkmak, şirket muhasebemizden, pazarlamamıza, şirket içi irtibattan, şirket ortakları (aile bireyleri) ile olan alakalara şeffaflık kazandırmak, ortak karar almamız gereken yerde mevzuyu birlikte irdelemek, gerektiğinde inisiyatif kullanabilmek.

Kısa ve orta vadeli planlarınız neler?

Sektörümüzde müşterilerin aklına birinci gelen firma olmak istiyoruz. Bunun için olabildiğince çok müşteri elçimize muhtaçlık var biliyorum ki en düzgün reklam tavsiyedir. Bir müddettir toplumsal medyada yer alan “influencer”lık kavramının temeli aslında budur. Tabi bugün gelinen noktada artık beşerler bunları da tıpkı televizyon yahut gazete reklamı olarak görmeye ve eskisi kadar samimi bulmamaya başladı.

Biz her vakit bu işin daha organik olarak ilerlemesini hedefledik. Yani gerçek müşterimiz olan şahısların firmanın bu şahsa sağladığı bütçeyle değil büsbütün kendi isteğiyle bizi karşı tarafa anlatması üzere. Buna da yıllar içerisinde çok rastladık. İşini dürüst yapmak ve inanç oluşturmak her vakit uzun vadeli bir yatırımdır.

“Geçmişe bugünkü kurallarda bakıp değerlendirmiyorum”

Canan Başkan, “İş hayatınızda keşkeleriniz oldu mu?” sorumuzu şöyle yanıtladı: “Aslında ben hem iş hem de toplumsal ömrümde ‘keşke’ demekten fazla geçmişe bakarak bugüne nasıl ilerlediğime bakıyorum. Yani beni bugüne, bugünkü uğraşıma getiren adımların ne olduğunu düşünüyorum tek tek.

Eğer bugün yaşadığım şeylerden geldiğim yerden memnunsam; şöyle düşünürüm içimden: “Demek ki o gün o yoldan gitmemek ya da gitmek beni buna hazırlamak için gerekliydi. O gün bilmiyordum tabi ve ne kadar üzülmüştüm yahut korkmuştum yahut kızmıştım. Bu farkındalığımı kendime not etmeliyim ki; seçimlerim hakkındaki hislerimde peşin hükümlü olmayayım” Şayet şu anda yaşadığım şeylerden hoşnut değilsem de şunu düşünürüm: “Tamam varsın o gün aldığım karar yanlış oldu lakin ben birebir ben değildim ki…

Acaba farklı seçim yapsam ne olurdu?” Vakit geriye gelmez tabi ve bu sorunun yanıtı da gelmez ancak bir dahaki sefere karar almadan evvel daha ayrıntılı düşüneyim diye kendime not ederim. Kısaca söylemem gerekirse; çağ değişiyor, imkanlar değişiyor, zihniyet değişiyor, müşteriniz değişiyor ve siz değişiyorsunuz bu durumda geçmişe bugünkü kurallarda bakıp değerlendirmiyorum.”

“Direnç ve kardiyo antrenmanları yapmak en büyük hobim”

Hobilerine de değinen Canan Lider, “11 yıldır sabah erkenden kalkıp direnç ve kardiyo idmanları yapmak benim en büyük hobim. Son 2 yıldır de aldığım eğitimlerle, Ferdî Eğitmen oldum ve bunu da ikinci bir işim üzere görüyorum artık. Hareketin giderek azaldığı hayat şeklimizin artık bize kolaylıktan fazla, sıhhat istikametinden büyük bir tehdit oluşturduğu bir gerçek. Bu bahiste benim üzere düşünen sıhhat için antrenman yapmak isteyen danışanlarıma yardımcı olduğum vakit kendimi çok güzel hissediyorum” dedi.

“Gün olur ayı besler, ay olur yılı besler”

Canan Lider, “Büyüklerinizden öğrendiğiniz ve kulağınıza küpe olan, iş ve özel ömrünüze taraf veren bir kelam öğüt var mı?” sorumuzu şöyle yanıtladı: “Mağazada çalışmaya birinci başladığım yıllarda; içeriye az müşteri girdiği vakitlerde gözüm daima kapıda olurdu içimi bir huzursuzluk kaplardı. O denli vakitlerde babam, “Gün olur, ayı besler, ay olur yılı besler” lafını söylerdi. İçini ferah tut, birtakım gün hiç satış olmaz birtakım gün, kimi ay hiç oturamazsın yerine, perakende işi böyledir demişti devamında. Haklı olduğunu yıllar içerisinde daima gördüm.”

Kaynak: Dunya.com