Hayvancılıkta 4 yıllık yol haritası açıklanacak

Nagihan KALSIN

Antalya’da düzenlenen Ulusal Süt ve Seracılık Çalıştayı sonrası gazetecilerle bir ortaya gelerek soruları yanıtlayan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, tarım ve hayvancılıkta mevcut durum ve planlanan çalışmalarla ilgili kapsamlı değerlendirmelerde bulundu.

Bakan Yumaklı, hayvancılıkta 2028’e kadar olan yol haritasını 6 başlıkta topladıklarını belirterek, “Bu başlıkta hayvan hastalıklarını engellemek var. Üreticiyi güçlendirmek var. Bu işi yapacak aile işletmelerini yapısal olarak güçlendirilmek var. Yani yalnızca 5-10 tane hayvanla bu iş olmaz.

Biz onlara dayanak olalım. Belirli bir sayıya ulaşsınlar. Ve en kıymetlisi de Türkiye’deki hayvan verimliliğini üst çıkartalım. Bunu da nasıl yapacaksınız? Verimsiz hayvanları elemine edeceksiniz. Yerine verimli hayvanları hem et veren hem süt veren hayvanları getireceksiniz. Bunun birebirini, aslında bir büyük fotoğrafta; üretim planlamasında konuşuyoruz. Birebirini bitkisel üretimde de yapıyoruz. Şu anda çalışmaları devam ediyor. Onları da ayrıyeten açıklayacağız” halinde konuştu.

“ESK üreticinin yanında olacak”

Yumaklı, “Et ve Süt Kurumu, ‘Benden canlı hayvan almak isteyenlere ben şu kurallarda hayvan vereceğim. Bu hayvanlar kaliteli hayvanlar olacak. Ben sana şu kurallarda bu hayvanı getireceğim. Hatta ben bunların hepsini kendim seçeceğim’ diyecek.

Et ve Süt Kurumu, ‘Ben bu hayvanları orada seçerek alacağım bir. Gerekli hayvan hastalıklarıyla ilgili gerekli aşılarını yapmış olacağım, iki. Türkiye’ye getirdiğim vakit bunları size verdiğimde bu hastalıklarla ilgili bir şey çıkarsa sorumlusu benim. 21 gün sonra da al kardeşim bu hayvan senin. Yalnız 4 ay boyunca bunu satamazsın’ diyecek” dedi. Yumaklı, “Şunu söylüyoruz yani. Siz besici misiniz? Evet. O vakit içeriden o besi malzemesini üretenlerden gidin alın.

‘Ben istediğim üzere bulamıyorum’ diyorsa, ‘Tamam, kaç tane istiyorsun’ diyeceğiz. Diyelim ki 10 tane, ‘Tamam ben sana 10 tane getireyim. Lakin bu içeride 100 lirayken ben sana 80 liraya verip içerideki üreticimi ezdirmem. İçeride ne kadarsa ben sana o kadardan vereceğim’ diyeceğiz. Yerli üreticiden almalarını istiyoruz. Yoksa öteki türlü içeride bu işi yapan kalmaz, biz daha büyük ölçülerde yurt dışından ithalat yapmaya devam ederiz” formunda konuştu.

“Süt üreticisi ziyan etmemeli”

Süt üretimi ve fiyatları konusunda dalın tüm taraflarının uzlaşması gerektiğine dikkat çeken Bakan Yumaklı , “Biz ombudsman üzere duracağız. Bizim temel olarak ortaya koyduğumuz şey şu: Üretici hiçbir biçimde ziyan etmeyecek.

Üreticinin ziyan etmeyeceği bir sistematik olmalı. Zira sütü yalnızca süt olarak görmüyoruz. Birebir vakitte et üretimiyle alakalı da çok büyük bir tesiri var. Sütten şad kalınmadığında bölümden çıkılıyor. Bölümden çıkıldığında kısa bir mühlet sonra katlamalı olarak sorun geri dönmüş oluyor. Burada herkesin uzlaşması gerekiyor. Biz istiyoruz ki herkes konuşsun” dedi.

Türkiye’den çok ağır bir halde dökme zeytinyağı çıkışı tespit ettiklerine dikkat çeken Yumaklı “Dünyaya da baktığımızda İspanya ve İtalya’da çok önemli rekolte düşüşleri var.

Bizim üretimimiz de bu dönem kendimize kâfi durumda. Gördük ki İtalyanlar ve İspanyollar ya da zeytin üreticisi olup da hastalıktan ve kuraklıktan ötürü yeteri kadar eser hasat edememiş olan ülkeler bizden dökme olarak ithalat yapıyor.

Türk markasıyla bir zeytinyağını göndermiyorsunuz. Dökme olarak gönderiyorsunuz. Onlar kendi markalarına şişeliyorlar. Buraya diyorlar ki ‘İspanya’da şişelenmiştir’. Senden 3 dolara alıyor, 8,5 euroya satıyor. Burada bizim 2 kaybımız var. Bir tanesi, kazanman gerekenden daha az para kazanıyorsun. İkincisi de onların pazarını kaybetmesini engelliyorsun, yardımcı oluyorsun” tabirlerini kullandı.

Tarım ihracatı maksadı bu yıl 31 milyar dolar

Yumaklı, “Bizim bu yılki ziraî eser ihracatımız muhtemelen 31 milyar dolar olacak. Geçen sene 30 milyar dolardı. Hem kendi muhtaçlığımızı gideriyoruz hem ülkedeki konukların gereksinimini gideriyoruz. Bir de üzerine 31 milyar dolar para kazanıyoruz.

Bunu niçin 60 milyar yapmayalım? 80 milyar yapmayalım? Kırsaldaki hayat standardını yükseltmek için başka bakanlıklarla görüşüyoruz. Daha evvelden başlatmış olduğumuz bir projemiz vardı. Zelzele nedeniyle orta verdik. Her şey yoluna girince bunu kesinlikle yapacağız” diye konuştu.

“23 yıl sonra sayım yapıyoruz”

Tarım sayımını en geç 2026’da bitirmeyi hedeflediklerini söyleyen Yumaklı ,“Niye bu kadar uzun sürüyor diye sorulabilir. Türkiye küçük bir ülke değil. Tarım da küçük bir bölüm değil. En son 2001’de sayım yapılmıştı. Ortadan 23 sene geçtikten sonra yapılacak olan tarım sayımının da yapmış olmak için olmaması gerekir. Oradan gelecek bilgiler bizim siyasetlerimize istikamet de verecek. Onların büyük birçoğunu doğrulama olacak” dedi.

“ÇKS’ye 2.3 milyon başvuru”

Çiftçi Kayıt Sistemi ile ilgili de bilgi veren Yumaklı, “Çiftçi Kayıt Sistemi‘ne 6 Ocak prestijiyle toplam müracaat sayısı, 2 milyon 288 bin 862. Geçen yıla nazaran yaklaşık 40 bin kişi daha fazla fakat evraklar girilmeye devam ediyor. Hem belge girişi hem de birebir vakitte denetimler yapılıyor. Bu sayı daha da artacaktır. Tamamı bitince de açıklayacağız” formunda konuştu.

“Makul kâra kelam yok”

Tüketiciye yansıyan fahiş fiyatlar ile ilgili olarak Ticaret Bakanlığı ile ortaklaşa çalıştıklarını belirten Yumaklı “Maliyetin üzerine makul kâra hiç kimse bir şey söylemiyor.

Önemli olan maliyeti yanlışsız hesapla, üzerine makul kar koymak. Bu daldan kesimden değişir. Fakat şunu kabul etmemiz lazım. Gelecekte olacağını varsaydığın ya da sen paşa gönlün o denli istediği için ‘yüzde yirmi de ben şu hissesi koyuyorum’ deyip o fiyattan insanlara sattığın andan itibaren, diğer bir sorun oluşuyor.

Ya da işte üretici üretti, tüccar aldı, tüccar da malın fiyatı fiyatlansın diye piyasaya azar azar veriyor. Bu da bir sorun. Bunları yakaladığımız anda gerekeni yapıyoruz. İster bizim tarafımızda olsun, ister Ticaret Bakanlığı tarafında olsun. Bu mevzuda kontrollerimizi sıklaştırdık” sözlerini kullandı. Yumaklı, “Patates, soğan, şeker, yağ üzere eserlerde ‘stokumuz yeterli’ diyoruz ancak adamın bir tanesi bir laf ediyor herkes o eserin talebini artırıyor.

Bizim ihracatı engellemek üzere bir kaygımız yok. İçeriye dönüp şunu söylüyoruz; ‘Lütfen olması gerekenin üzerinde bir fiyatlama davranışı göstermeyin.” Ticaret Bakanımız Sayın Ömer Bolat daima söylüyor. Gerekli olduğunda tüketiciyi de muhafaza maksatlı olarak siyasetler uygulamamız gerekiyor” dedi.

Yusufeli 2.5 milyon kişinin elektriğini karşılayacak

Bakan Yumaklı, “Yusufeli Barajı’nda artık son testler de yapılıyor. Elektrik üretim kısmını Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığına tam manasıyla devretmek üzereyiz. Yusufeli Barajı’nın şurası gücü 558 megavat, yıllık toplam üretimi 1,9 milyar kilowatt saat. Ürettiği elektrik gücü ise 2.5 milyon kişilik bir kentin gereksinimini karşılayacak kadar.

5 Ocak 2024 tarihi itibariyle doluluk oranı yüzde 73’e ulaştı. 191 metre ve 1,5 milyar metreküplük su depolandı. İnanılmaz bir sayı. Bugün itibariyle güç üretimi için 3 adet türbinden ikisini aktif hale getirdik. Son ünitenin, yani 3 üniteden son ünitenin de ocak ayı içinde aktif hale getirmeyi hedefliyoruz. Güç üretimine tam kapasite geçmiş olacak” dedi.

Kaynak: Dunya.com