Kırmızı ette meseleye İtalyan ırk tahlili

Ziya İPEK

Türkiye’deki büyükbaş hayvan sayısı 2022 yılı datalarına nazaran 17 milyona ulaştı. Son 20 yılda, hayvan sayısında yüzde 70’ler seviyesine varan artış yaşanırken, 2011’den 2022’ye kadar geçen 11 yılda ortalama sığır karkas yükü 250 kg’dan 290 kg düzeyine çıktı.

Tarım ve hayvancılık ülkesi olan Türkiye, tüm bu artışlara karşın 2018’den 2022 yılına kadar geçen 5 yılda toplam 75 bin 339 ton kırmızı et ithal etti. Kırmızı ete olan talebin her yıl arttığını, geçen yıl bu sayının 2 milyon tona yükseldiğini anımsatan Torunoğlu Tohumculuk İdare Konseyi Lideri, Vet. Hek. Cengiz Torun, Türkiye’deki kırmızı et açığının kapatılması için dünyanın en fazla et veren sığır ırkından faydalanılması gerektiği söyledi.

2000 yılında Ağrı Eleşkirt’te 50 bin dolarlık bir projeyle İtalyan Anaborapi Piemontese etçi ırk yapay tohumlama projesini hayata geçirerek, o günün şartlarında büyük muvaffakiyet sağladıklarını anımsatan Torun, “Bugün her 5 büyükbaş hayvandan birine bu ırkla tohumlama yapılması halinde Türkiye’nin kırmızı et muhtaçlığını 3 yılda çözebiliriz. Bu sayede daha kaliteli ve daha ucuz et tüketebiliriz. Ayrıyeten çiftçimiz daha az emekle daha fazla kar elde edebilir” dedi.

“14-16 ayda 450-460 kilogram karkas et elde edilebiliyor”

Cengiz Torun, en etçi sığır ırkı Anaborapi Piemontese’nin karkas et ortalamasının 14-16 aylık bakım müddetinde 450-460 kg. tartısına eriştiğini, et randımanının yüzde 69-73 olduğunu, Türkiye’de ise bu sayıya lakin diğer kültür ırklarının 8 ay fazla beslenerek bile ulaşamadığını bildirdi. Torun, Piomentese’nin mera ve kapalı ahır hayvancılığına uygun, buzağı kayıplarının yok denecek kadar az ve etçi ırklar içinde 2.500 litre ile en fazla süt randımanı bulunan bir ırk olduğunu anlattı.

“Çiftçi, daha fazla randıman alarak yararlı çıkacak”

Veteriner Doktor olarak 32 yıldan bu yana “Anaborapi Piemontese” ırkı ile binlerce yavru ürettiğini anımsatan Torun, etinin dünyanın en kaliteli kırmızı eti ortasında yer aldığını, kolesterol bulunmayışından ötürü da en sağlıklı etler sınıfında olduğunu kaydetti.

Mevcut sığır varlığının yüzde 20’sinin bu ırka ilişkin sperma ile yapay olarak tohumlanması durumunda Türkiye’de et açığı oluşmayacağına dikkat çeken Cengiz Torun, “Piemontese sığırı çift kaslıdır, myostatin geni nedeniyle çift kas şekillenmiştir ve myostatin geni doğal bir gendir. Bundan ötürü 3 yıl içinde kırmızı et üretiminde fazlalık yaşanacak, kırmızı et fiyatları ucuzlayacak, vatandaş da kaliteli et yiyecektir. Çiftçi, birebir orandaki yemle beslediği sığırdan daha fazla et randımanı sağlayacak ve çıkarlı çıkacaktır” diye konuştu.

“Adana’da saf ırka ulaştık”

Firmalarının, Piemontese ırkına ilişkin spermaları anavatanı İtalya’dan tedarik ettirdiğini, Anaborapi Kooperatifi’nin Piemontese ırkı spermalarını yavru testinden (progeni) geçiren, 350 bin kayıtlı sığıra sahip en yetkili kuruluş olduğunu söz eden Cengiz Torun, bu ırkın boğa spermalarının azot tankları içinde -196 santigrat derecede dondurulmuş olarak Türkiye’ye getirildiğini ve yapay tohumlamanın bu kaideler koruma edilerek gerçekleştirildiğini, Adana’da kimi çiftliklerde yapılan yapay tohumlamanın akabinde saf ırka ulaştıklarını bildirdi. Torun, boğa sperması fiyatlarının, başka kültür sığır ırklarının spermalarından kıymetli olmadığını da anlattı.

Kaynak: Dunya.com