“Kredi faizi yüzde 80’i görmüşken Merkez’in faizinin manası yok”

Ferit Barış Parlak

Ancak siz bankalardan kredi istediğinizde yıllık faiz oranı yüzde 70-80’i buluyor. Kredi faizleri yüzde 80’i görmüşken, Merkez’in faizinin bir manası kalmıyor” dedi.

Genç Teşebbüs ve Yönetişim Derneği (GGYD) Lideri M. Nezih Allıoğlu, kredi faizlerinin yüksekliğinden şikayet etti. Allıoğlu, “Kredi faizleri yüzde 80’i görmüşken, Merkez Bankası (MB) faizinin manası yok” dedi.

Yüzde 17.5’lik Merkez Bankası faiz oranını vatandaşın hissetmediğini, gerçeğin farklı işlediğini lisana getiren Allıoğlu, “Bugün, mevduatınızı bankaya götürdüğünüzde, bankanın o günkü siyasetine nazaran yüzde 25 ile 30 oranında faiz alabiliyorsunuz.

Bankalar yüzde 17,5 düzeyinden MB’den para alıyor, lakin siz bankalardan kredi istediğinizde yıllık faiz oranı yüzde 70-80’i buluyor. MB’nin birinci faiz artırımında yüzde 20’ye çıkmasını, daha sonra ise yüzde 4-5 puan daha artırarak, piyasa gerçeklerine paralel hareket etmesini beklerdim” dedi.

“İhracatçı yüzde 40 kâr mı ediyor?”

2003’de kurulan ve yılda ortalama 7 milyar TL katma bedel yaratıp, toplam 30 bin bireye istihdam sağlayan 1000 girişimcinin üyesi olduğu GGYD’nin Lideri Nezih Allıoğlu, “İhracat ve ithalat yapan üyelerimiz var. İhracat ve ithalatla uğraşan dalların dövize gereksinimi var. İhracatçıların yurt dışından getirdiği dövizin yüzde 40’ını bozdurmak zorunda olması sakıncalı.

Hiçbir üretici, bilhassa sarfiyatlar çıktıktan sonra yüzde 40 kâr etmiyor. İhracatçı, yaptığı 100 ünitelik satışın 40’ını bozduruyor, kalan 60 ünite tekrar mal alıp üretmesine yetmiyor. Dövizini mecburen Türk lirasına çevirip bankaya yatıran ihracatçı, daha sonra o parasıyla yüzde 20 daha fazla bedelle döviz almak zorunda kalıyor” diye konuştu.

“Güven olmazsa yabancı sermaye de olmaz”

Alııoğlu Türk iktisadının yabancı sermaye çekmesi için yabancı sermayeye belirli imkânlar ve garantiler vermek gerektiğini, bu garantilerin başında da inanç ortamı yaratmanın geldiğini söyledi.

Küresel iktisatların tamamında inançlı bir ortam yaratmanın, yabancı sermaye yatırımlarını çekmede değerli bir rol oynadığını ve yabancı sermayenin önünü açtığını vurgulayan Allıoğlu, “Yatırımcıya inanç vermek, ortaya çıkması beklenen sıkıntılarda tahlil yollarını şimdiden sunmak, yabancı sermaye yatırımın gelmesini teşvik edecektir. İnanç oluştuğunda, Türkiye’ye yabancı sermaye yatırımı artacak, istihdam ve üretim büyüyecektir. Toplumun her bölümü bundan faydalanacaktır”dedi.

Allıoğlu, “Bütün global ekonomilerde olduğu üzere Türk iktisadında de inanç konusu değerli bir parametredir. Yabancı sermayeyi çekmenin yollarından biri inanç ortamını oluşturmaktan geçmektedir. Avrupa ülkelerine, ABD’ye yatırım yaparız, lakin Çin, Rusya ya da Somali’ye yatırım yapar mıyız? İşte burada inanç sorunu ortaya çıkıyor. Yatırımcının kendini inançta hissetmesi gerekiyor, yoksa öbür ülkeleri tercih etmeye başlar” diye konuştu.

“Malın fiyatı 1 hafta sonra ne olur bilmiyoruz”

Türkiye’de iktisadın içinde bulunduğu durumdan çıkmasının “güvenin sağlanmasından” geçtiğine dikkati çeken Allıoğlu, “Güven sağlayacaksınız ki bir malın bedeli önümüzdeki hafta şimdikinden fazla olmayacak ya da olacaksa ne kadar olacağını bileceksiniz. Üniversite mezunlarının ‘ben artık burada durmam, yurt dışına gideceğim’ dememesi için de inanç ortamını sağlamak gerekiyor.

Bunu yapabilirsek iktisattaki kısır döngüyü aşma talihimiz olur ki bunlar güç adımlar değil. Sihirli bir değneğe muhtaçlığımız yok, hangisi öncelik gerektiriyorsa ondan başlayabiliriz. Örneğin, evvelki yıl orman yangınlarında yeteri kadar havadan müdahale aracımız yoktu, lakin günümüzde bu durum düzeldi. Demek ki yapabiliyoruz.” Allıoğlu, “İş dünyası belirsizliğin karar sürdüğü bir ortamdan hoşlanmıyor. Bu türlü bir durumda program yapamıyorsun, hammaddeni alamıyorsun ve yatırımını yapamıyorsun. Yapmıyorsun ya da erken yapıyorsun yahut gereksiz yere çok alıyorsun” dedi.

Yedek kesim ihracatı nedeniyle kendi kesimi de olan otomotiv dalı ile ilgili değerlendirmelerde de bulunan Allıoğlu, akaryakıt fiyatlarındaki artışın, KDV oranının yükselmesinin ve ek MTV alınması kararının kesime olumsuz yansıdığını vurgulayan Allıoğlu, “İnsanlar arabalarını akaryakıt fiyatlarının artması yüzünden kullanmamaya başladılar. Daha evvel akaryakıt fiyatlarındaki artış trafiği birinci 2-3 gün olumlu manada etkilerdi, fakat bu sefer artışlar yalnızca yakıtta değil, her kalemde olduğundan beşerler arabalarını daha az kullanıyorlar” tabirlerini kullandı.

“AB elektrikli araca döndü bize akaryakıtlı satıyor”

AB ülkelerinin birçoğunda 2025-2026 yıllarında fosil yakıtlı araçların yeni tesciline müsaade verilmemesinin amaçlandığını lisana getiren Allıoğlu, bu yolla otomotiv şirketlerinin elektrikli araç teknolojisini geliştirmeye yönlendirildiğini kaydetti.

Şu anda Türkiye’de çok fazla elektrikli araç satılmamasının nedeninin bu araçların Avrupa’da çok âlâ satılması olduğunun altını çizen Allıoğlu, “Elektrikli araçların birçok Avrupa’dan geliyor. Avrupa’da çok sattığı için Türkiye’ye daha çok akaryakıtlı araçlar geliyor. Bizde de talep yüksek olduğu içi Avrupalı, ‘elektrikli aracı ben daha çok satıyorum, sana da dizel ve akaryakıtlı araç vereyim’ diyor.

Ancak gelecek yıllarda, elektrikli araç satışları da artacaktır. Türkiye’de, 2021 yılında yüzde 0,5 olan elektrikli araç satışları, bugün yüzde 4’e kadar ulaşmış durumda, yani katlanarak büyüyor. 2026 yılında, o yıl satılan araçlarda elektrikli araçların hissesinin yüzde 10-15 düzeyine ulaşacağını düşünüyorum” formunda konuştu.

‘’Stok mecburiyeti de enflasyonu körüklüyor”

GGYD Lideri M. Nezih Allıoğlu, Yatırımcıların şu anda parasını bankaya yatırmak yerine, gereksinim duyacağı malzemeyi alarak stoklamayı tercih ettiğini belirtti. Allıoğlu, “Baktığınızda kar ediyorsunuz, lakin bu sistem bir mühlet sonra sizi gereksiniminiz olmayan malları almanıza yönlendiriyor. ‘Nasılsa fiyatı artacak’, ‘malım çok eskimedi, lakin bir daha bulamam, bu fiyata bulamam’ ya da ‘iyi ki almışım’ diyerek, bugünden mal alıyoruz. Bu cümleyi kurdurttuğunuz anda bu alımlar sürecektir. Bu bakış tüketimi artıyor ve kısır döngü formunda devam ederek, enflasyonu yükseltiyor” dedi.

“Türkiye bilişim bölümüne odaklanmalı”

Nezih Allıoğlu, gelişmiş ülkelerin bilişim dalına önemli yatırımlar yaptığını, kaynaklarının değerli kısmını bu dala ayırdığına işaret etti. Allıoğlu şunları söyledi: “Türkiye üretime odaklanmalı, lakin bu üretimi büyük fabrikalar yerine bilişim bölümüne odaklanarak yapmalı. Yazılıma odaklanmalı. Bunları yapmak için gerekli donanıma sahibiz. Yetişmiş beyinlerin yurt dışı arayışlarının önüne geçmeliyiz.

O insanlara teminat verebilirsek, yurt dışı yerine ülkemizde çalışma şartları yaratabilirsek ve gerekli takviyesi verebilirsek bilişim kesiminde değerli başarılara imza atabiliriz. Bunu yapabilecek gerekli insan gücüne sahibiz. Değerli olan, bu insan kaynağına âlâ eğitim vermek, gerçek eğitim vermek ve gerçek yönlendirmek.”

Kaynak: Dunya.com