Pazarı Uzakdoğu’ya kaptıran hazır giyimciler çıkış arıyor

Özlem SARSIN

Ege Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Lideri Burak Sertbaş, bölümün 2022 yılının ikinci yarısından beri düşüşte olduğunu söyleyerek, 2023 yılında da düşüş trendinin devam ettiğini söz etti. Sertbaş, 2022 yılında 21- 22 milyar dolar olan ihracatın 2023 yılını yaklaşık 20 milyar dolar ile kapatacağını söyledi.

Türkiye’de hazır giysi ihracatının yüzde 65’inin, Ege’de ise yüzde 80’nin Avrupa’ya gerçekleştiğini, bu nedenle resesyonun ihracat sayılarını olumsuz etkilediğini belirten Sertbaş, “Avrupa’daki tüketicilerin alışkanlıklarının değişmesi ve kısıtlanması bizleri etkiledi. Bugün mağazalarda gözlemliyoruz ki tüketicilerde iştah yok. Öte yandan güneyimizde başlayan İsrail-Filistin savaşının da Avrupalı tüketiciyi ruhsal olarak etkileyeceğini düşünüyorum.

Bekleyip göreceğiz. Ne yazık ki seçim iktisadı ve döviz üzerindeki baskının sürüyor olması da bölümümüzü olumsuz etkiliyor. Maliyet artışlarımız çok fazla oldu. Bunu euro ve dolar artışları ile karşılayamadığımız için son eserin fiyatına koymak durumunda kaldık. Bu da tabi ki zati iştahsız olan piyasadaki alıcının işine gelmedi ve ufak ufak Uzak Doğu’ya gidiyorlar. Bizdeki durum bu türlü devam ederse alıcılarımız daha da gidecekler” değerlendirmesinde bulundu.

2023 Eylül ayı sonu prestijiyle Türkiye’de kilogram bazında ihracatta yüzde 15, Ege’de yüzde 22 gerileme yaşandığını, dolar bazında ise yüzde 8, Ege’de ise yüzde 9 geride kalındığını söyleyen Sertbaş, “Dramatik eksilmeler yok, bu durum bir müddet yönetim edilebilir, şayet olumsuz kurallar devam etmezse.

Hepimiz süreksiz müddet yüzde 10-15 düşüşleri kaldırabiliriz fakat toparlanmamız lazım. 2023’ü ciroda ben kendi firmamda düşüşle kapatacağım ancak huzursuz değilim. Fakat 2024’te de bu türlü devam ederse tüm bölümün önemli önlemler alması gerekecek. Dalda kimi bölgelerde istihdam azalmaya başladı. Maliyetlere bir biçimde hakim olmaya çalışmak ve kemer sıkmak durumunda kalacağız” dedi.

“Avrupa’ya iş yapmak bizi tembelleştirdi”

Türkiye’de artan maliyetler ve dövizdeki baskının eser fiyatlarında artışa neden olduğunu belirten Sertbaş, bu durumun Uzakdoğulu üreticilerin işine yaradığını söz etti. Sertbaş kelamlarını şöyle sürdürdü: “Zaten az olan pastayı Uzakdoğu ile paylaşmak durumunda kalmaya başladık. Ortamızda rekabet var. Çok fiyat düşürüyorlar.

Daha büyük tesisler ve sistemleri boş kalmaya gelmiyor tahminen devlet dayanağı de var bilemiyorum. Dolayısı ile Uzakdoğulu üreticiler daha evvel verdiği fiyatın da altına inmeye başladı. Yüzde 10- 20 olan aramızdaki fiyat farkı yüzde 50-60’lara çıktı. Az olan müşteriyi de fiyatla kendilerine çekmeye çalışıyorlar. Personellik maliyetleri açısından farklılığımız var, Türkiye’de personellik 300-350 dolardan 500 dolar düzeyine çıktı. Fakat onlarda personellik maliyetleri tıpkı kaldı.

Az olan pastayı paylaşmak açısında Uzakdoğulular bizden bir adım önde. Birebir şey yurtdışında kendi markasını satan üreticilerimiz için de geçerli. Öte yandan Avrupalı alıcılar yeşil dönüşüm konusunda nasıl bir yol izleyecek onu da görmek istiyoruz.”

Yaşanan aksiliklerden en az etkilenmek için yeni pazar arayışına girdiklerini, öncelikle rotayı Amerika’ya çevirdiklerini söz eden Sertbaş, “Şu da bir gerçek ki Avrupa’ya iş yapmanın bizi tembelleştirdiğini düşünüyorum. Oturduğumuz yerden sipariş beklememeliyiz.

Yeni pazarlar için emek vermek gerekiyor. Bu bakımdan rotamızı öncelikle Amerika’ya çevirdik. 1990’lı yıllardan itibaren Ameri Hazır giysi alanında kısıtlı bir pazar var. Bunun farkında olarak çalışmalarımıza sürat veriyoruz” halinde konuştu.

“Belimizi büyümeyin”

Hazır giysi kesiminin yüksek pamuk ve iplik fiyatları ile de karşı karşıya kaldığını kaydeden Sertbaş, “Türkiye’de pamuk ve iplik değerli. Tekstilcilerimizin evvelce yüksek fiyatlarla yaptığı kontratlarla alınmış eserleri var ellerinde.

Ancak dünyada daha ucuza pamuk bulunabiliyor. Bu nedenle büyük hazır giysi firmalarımız ithalata yönelmiş durumda, bu bölümde yapabilecek bir şey yok. Esasen fiyat tutturamazken bir de kıymetli hammadde ile bu işi yapıyor olmak sıkıntı. Bu ortada pamukta rekolte ve daha da düşer mi korkusu var.

Burada ithalata vergi koyarak hazır giyimcinin belini bükmek yerine pamuk üreticisine farklı takviyeler vermek gerekiyor. İthalata vergi koymak tahlil değil. Biz de pamuk ve iplik üreticilerine elimizden gelen dayanağı vermeye hazırız” tabirlerini kullandı.

“Asgari fiyat artışı tedirginlik yaratıyor”

Burak Sertbaş, kesimin seçimler bitsin, zelzele yaraları sarılsın, ithalat özgür bırakılsın, döviz fiyatları özgür bırakılsın beklentileri içinde faaliyetlerine devam ederken, yeni yılda minimum fiyata yapılacak olan artırımın beklentisine girdiğini söyledi.

Sektörde 2 milyonu aşkın insanın istihdam edildiğini belirten Sertbaş, “ Artık önümüzde bir de minimum fiyat artışı bekliyor bizi. Tedirginlikler var. Beklentimiz popülist bir artış yapılmaması tarafında. Kimseye de yararı olmuyor. Zira açıklandığı gün her şeyin fiyatı artıyor. Artış çöp oluyor. Bu bahiste popülizm yapılmamalı.

İşverenin de kollanması gerek. Benim başımda yüzde 20’leri geçmeyecek bir sayı vardı lakin artık bakıyoruz yüzde 40-50’ler konuşulmaya başlandı. Bir yerde artık dur demek lazım. Ülkemizde kesimimiz gelişmiş bir alt yapıya sahip, bu nedenle düzelmemiz lazım. Bu yatırımların yaşaması lazım. Önümüzde bir de seçim var. Seçim sonrası yaşanacak gelişmeleri de merakla bekliyoruz” dedi.

Kaynak: Dunya.com