“Ruj endeksi” tüketiciyi lükse düşürdü

Sevilay ÇOBAN

Dünyada ve Türkiye’de tüketiciler, yüksek enflasyon, fiyat artışları ve döviz kurlarındaki yükseliş üzere problemlerle karşı karşıya gelmesine karşın bu tesirlerin en az hissedildiği tüketim alanı lüks… Yüksek enflasyon tüketicileri borçlanmaya iterken, bilhassa şahsî lüks tüketim harcamalarındaki artış öteki kalemlere nazaran daha yüksek seyrediyor.

Temmuz ayında Bain & Company ile Altagamma’nın gerçekleştirdiği “2023 İlkbahar Global Lüks Tüketim Araştırması”, 2022 yılında rekor kıran şahsî lüks tüketim pazarının iktisattaki belirsizliklere karşın 2023’te yüzde 5-12 büyüyeceğini ortaya koymuştu. 2022’de 345 milyar euroya ulaşan pazar büyüklüğünün 2030’a kadar 530-570 milyar euroyu bulacağı öngörülüyor.

Deloitte’un yayınladığı bir rapor da ekonomik kriz devirlerinde tüketicilerin sıkıntı periyotlarda bir kaçış yolu bulmak ve kendilerini uygun hissedebilmek için daha fazla harcama yaptığını ortaya koyuyor. Bilhassa kozmetik ve gastronomi kategorilerinde görülen harcama eğilimi sonucu tüketiciler, enflasyonla başa çıkmak için tasarruf yaparken bir yandan da kendilerini şımartmak istiyor.

“Ruj endeksi” olarak bilinen bu durumun sebebi, kozmetik kesiminin nispeten ulaşılabilir olması ve tüketicilerin bir kaçış yolu aramaları. Ortaya konan bilgiler ve araştırmalar da gerçek tabloyu doğrular nitelikte. TOBB E-ticaret Meclis Üyesi, Ticimax Kurucu CEO’su Cenk Çiğdemli de 15 binden fazla e-ticaret sitesinin datalarına dayanarak hazırladıkları raporun lüks tüketim özelindeki kırılımını ve ortaya çıkan sonuç hakkındaki görüşlerini DÜNYA gazetesi ile paylaştı.

1 yılda yaklaşık yüzde 15 büyüme bekliyoruz

E-ticaret üzerinden lüks tüketimde 2022-2022 ve 2023’ü kıyasladığımızda adetsel manada bir büyüme olduğunu söz eden Cenk Çiğdemli, “Veriler bize gösteriyor ki; lüks tüketimde enflasyon farkını çıkardığımızda, yıl sonunda adetsel manada büyüme, lüks tüketim alışkanlıklarında ise bir genişleme görmüş olacağız.

Fiyatlar, maliyetler ve enflasyon üst istikametli ilerlerken lüks tüketimin cirosu bir evvelki yılı yakalamış olsa da adetler şimdi yakalanmış değil. Lakin adetler şu anda birbirine çok yakın ve e-ticaretin en hareketli olduğu devirlere girmek üzereyiz. Adetlerin de yıl sonuna kadar (tüm kategorilerin ortalamasında) geçen yılın yüzde 15 oranında üstüne çıkmasını bekliyoruz” dedi.

Ciro geçen yılı ikiye katlayacak

Lüks dokumacılık giysi kategorisinde 2021 yılında 1 milyar 743 milyon 274 bin 549 TL olan cironun 2022’de 3 milyar 685 milyon 195 bin 334 TL’ye yükseldiğini söz eden Çiğdemli, şunları söyledi; “2023’ün birinci 8 ayında ise 4 milyar 835 milyon 219 bin 070 TL olarak gerçekleşmiş.

Yıl sonuna kadar bu sayının en az 7 milyar TL’ye ulaşarak geçen yılın iki katına yükselmesini bekliyoruz. Lüks tüketim yıllık ortalama sepet fiyatları kategorisinde örneğin saat-aksesuar segmentine baktığımızda, 2021 yılı sayısı 9 bin 983 TL, 2022 yılı sayısı 28 bin 318 TL olarak gerçekleşmiş. 2023 birinci 8 ayının ortalama sepet fiyatı ise 34 bin 334 TL. Bu sayının yıl sonuna kadar Black Friday, Cyber Monday ve yılbaşı alışverişleri üzere özel alışveriş şenliklerinin de olduğunu göz önünde bulundurursak, en az 60 bin TL’ye ulaşarak geçen yılı ikiye katlayacağını düşünüyoruz.

Mücevheratta 2021 yılı yıllık ortalama sepet meblağı 3 bin 549 TL, 2022 yılı yıllık ortalama sepet meblağı 7 bin 121 TL. 2023 birinci 8 ayında ise bu meblağ 16 bin 634 TL’ye ulaşmış. Yıl sonuna kadar geçtiğimiz yılın en az 3 katı kadar bir büyümeye ulaşacağını düşünüyorum. Lüks modada 2021 yıllık ortalama sepet fiyatı 616 TL, 2022’de bu sayı 1.221 TL’ye ulaşmış. 2023 birinci 8 ayında ise 2 bin 364 TL’ye yükselmiş. Yıl sonuna kadar bu kategorinin de geçtiğimiz yılı en az üçe katlayacağı görülüyor.”

Sipariş adedinde giysi, fiyatta saat birinci

Lüks kategoride en çok sipariş alan dallar sıralaması en yüksekten en düşüğe şöyle; dokumacılık giysi, kozmetik hoşluk, ikramlık ve aksesuar, iç giysi, takı ve mücevherat, motorlu taşıtlar ve otomotiv yedek modül, hobi, konut bahçe mobilyaları, oyun, beyaz eşya, bilgisayar. Lüks markalar özelinde yıllık ortalama sepet fiyatı en fazla olan kategoriler ise şu biçimde sıralanıyor; Saat ve aksesuar, bilgisayar, mücevherat, mobilya dekorasyon, lüks moda ve iç giysi.

“2023 İlkbahar Global Lüks Tüketim Araştırması da 2022 yılı büyümesi açısından Türkiye’nin önder pazarlar İtalya ve Fransa’nın çabucak gerisinde geldiğini gösterirken, “Türkiye’nin lüks perakende açısından yüksek potansiyelli bir coğrafya haline gelmesiyle birlikte, görece yüksek enflasyona karşın dinamikliği ile çeşitli optimist gelecek senaryoları barındıran çok umut verici bir coğrafya” olarak tanımlıyor.

Dört tüketiciden üçü gereksinimi olmayan eserler alıyor

Deloitte’un 6 ay süren 23 ülkede yapılan araştırmasında tüketicilere kendilerini şımartmak için alışveriş yapıp yapmadıkları soruldu. Sonuç, tüketicilerin beklenenden daha fazla kendini şımartmak istediğini ve lükse giren satın alımlar yaptığını gösterdi. Birebir vakitte insanların “savurganlık” yapıyor olmasının, dünya çapında görülen bir eğilim olduğu öğrenildi. Global olarak yapılan anketlere nazaran, dört tüketiciden üçü kendini şımartacak bir şey satın aldıklarını söylüyor.

Erkekler %60 fazla harcıyor

İstatistiksel olarak erkekler de bayanlar kadar kendilerine ödül veriyor. Dünya çapında ve Amerika Birleşik Devletleri’nde çeşitli öğelere neredeyse yüzde 40 daha fazla para harcıyorlar. Bilhassa milenyum neslindeki erkekler, kendi yaşlarındaki bayanlara nazaran yaklaşık 20 dolar daha fazla harcama yapıyor. Milenyum erkekleri günlük ömrün geriliminden arınmak için hoş bir akşam yemeği yiyor yahut erişilebilir bir lüks satın almak için birinci sınıf alkollü içkiler satın alıyor. Ödül niteliğinde yapılan harcamaların en tanınan kategorisi kozmetik değil, yiyecek ve içecek. Dünya genelinde, tüketiciler ferdî bakım eserlerine kıyasla neredeyse üç kat fazla yiyecek ve içeceğe para harcadığını söylüyor. Bilhassa erkekler, bu alanda bayanlardan yüzde 60 daha fazla harcama yapıyor.

Kaynak: Dunya.com