Amerikan iktisadını ‘ev kuşları’ ele geçirdi!

Emre ERGÜL

COVID-19 pandemisi… Ne periyottu ama… Kasım 2019’da başladı, Nisan 2020’de gezegen nüfusunun yarısı konutlarına kapandı… Resmi kayıtlara nazaran de Mayıs 2023’te sona erdi… Ülkelerin planlamalarına nazaran de dünya, 2022 sonu prestijiyle yine “eski normal”ine dönecekti.

Ancak beklenen olmadı. En azından dünyanın 1 numaralı iktisadı olan Amerika’da olmadı…Yapılan son araştırmalar gösterdi ki, Amerikalılar pandemi sonrası kendilerini sokağa falan atmadı, bilakis daha çok meskene kapandı. Memleketler arası haber ajansı Bloomberg, ABD’de bu yaşananları “Amerikan iktisadını konut kuşları ele geçirdi” başlıklı haberinde lisana getirdi.

Verileri yayınlayan ajansa nazaran ülke bir “İçe Dönük Ekonomi” yaşıyor: “Pandemide birçok Amerikalı konutlarında kalmak zorunda kaldı. Lakin sonra, birçoğu dışarı çıkmaktansa meskende kalmayı tercih etti.” Teknoloji sayesinde pandemiden evvel de birçok Amerikalının uzaktan çalıştığına dikkat çeken Bloomberg, “Pandemi de bu sistemi olağanlaştırdı. Artık Amerikalılar, COVID’den evvelki periyotlardan bile daha fazla online alışveriş yapıyor.”

Ajansın dikkat çektiği en değerli noktalardan biri de Amerikalıların dışarı çıkışlarını azaltmış olması: “Gençler daha az dışarı çıkıyor. Çıksa da erken buluşup dağılıyor. Örnek, New York’taki restoranlar… Evvelce akşam yemeği rezervasyonları 20.00 için yapılırdı. Artık ise buluşmak için beğenilen saat 17.30 oldu.” ABD İstihdam Dataları Ofisi da bunu doğruluyor: “ABD’liler akşam buluşmalarına daha erken katılıyor.

Dışarıdaki akşam yemeği saati 19.00’dan önceye çekildi.” Gençler ortasındaki alkol tüketimindeki azalma da ajansın altını çizdiği bir mevzu: “Gençler erken buluşup, daha az içiyor. Bugünkü Z Jenerasyonu, Amerikan tarihinin tahminen de en ayık nesli. Eski kuşaklar daha çok alkol tüketiyor. Lakin onlar da restoranlar ya da barlarda değil, konutta içiyor.” Değişen toplumsal alışkanlıklardan biri de meskende TV izleme yahut görüntü oyun oynama saatlerinin artması.

Bloomberg’e nazaran Amerikalılar, uzaktan çalışma nedeniyle tasarruf ettiği “işe gitme vakti”ni kendine ayırdı… İşte bu noktada Bloomberg, “Bütün bunlar ABD iktisadı için ne manaya geliyor?” sorusuna yanıt arıyor: “Her zamanki üzere kazananlar ve kaybedenler olacak.

Örneğin, gece hayatı yahut kazak piyasası çökebilir. Athleisure (Fitness biçimi kıyafetler ile şık kıyafetlerin birleştiği atletik bir giysi tarzı) piyasası uçabilir. Birçok bar ve restoranın konuta teslimata daha fazla yatırım yapmak için daha yaratıcı yollar bulması gerekebilir.

Sonuç, ölçek ekonomilerinden daha güzel yararlanabilecek daha fazla zincir restoran olabilir.” Pekala, bu “İçe Dönük Ekonomi”nin Amerika’nın toplumuna âlâ mi gelecek, berbat mü? Haber ajansı, artıları ve eksilerini sıralayıp bu sorunun karşılığını size bırakıyor: “Uzun vadede, şayet genç kuşak daha az içmeye devam ederse, fizikî olarak daha sağlıklı olacaklar.

Ancak daha az toplumsallaşmaya devam ederlerse, birbirleriyle daha az temas kurabilecekler. Sonuç, zihinsel sıhhatte ve toplumsal ahenkte bir düşüş olabilir. Günümüzün ‘İçe Dönük Ekonomi’sine karşı en yeterli argüman bu olabilir: Şayet artık eğlenmiyorsan, bunun bedelini daha sonra ödeyeceksin.”

Kaynak: Dunya.com