“Dış pazarı dövize iç pazarı Çin’e kaptırdık, fakat cepheyi tekrar de bırakmıyoruz”

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

İkinci 100 yılına girerken ihracatta da çıta yükseltmek isteyen Türkiye, bir yandan da enflasyon, kur ve faiz baskısından kurtulmak için sıkılaşma siyaseti izliyor. Geçen yıl 254 milyar doların üzerinde ihracat gerçekleştiren Türkiye’nin 2028 amacı 400 milyar doları yakalamak.

Ne var ki ortaya çıkan tablo ve sayılar, ihracatçıyı bu gayeden biraz uzaklaştırıyor. Deri ve deri mamulleri dalının ihracatı geçen ay yüzde 23 düşüşle 209,7 milyon dolardan 159,5 milyon dolara geriledi. Dal, birinci 9 ayda ihracat bedelinde yüzde 0.6’lık artış yaşarken adette yüzde 25’leri aşan düşüş yaşadı.

Deri giysi ve deriden kürk bölümünün ihracatı ise hem adette hem de kıymette eylül ayında yüzde 30’lara varan kayıplar yaşandı. Bugün yalnızca deri ve deri mamulleri kesimi değil çabucak tüm kesimlerin pazar, sipariş bulmakta zorlandığını lisana getiren İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) İdare Heyeti Lideri İnanç Karaca, “Bunun nedeni TL maliyetlerimizin çok yüksek olması ve rekabet gücümüzü kaybetmiş olmamız” dedi.

Bunların hepsinin iş dünyasının denetimi dışında olduğunu söyleyen Karaca, “Dış pazarımızı dövize, TL maliyetlerine, iç piyasayı Çin’e kaptırdık. Bugünkü iktisat atakları iki yıl evvel yapılsaydı kayıplarımız bu kadar büyük olmazdı” yorumunu yaptı.

“Kârlılık, enflasyonla fiyat ortasına sıkıştı”

Bugün ihracatçının ana sorununu TL maliyetlerinin çok yüksek olması ve dövizin gereğince enflasyon oranında yükselmemesi formunda anlatan Karaca, “İlk hedef enflasyonla çaba. Dövizin artması da enflasyonu oluşturuyor. Hasebiyle bunu baskılamak zorunda oldukları da kesin. Bunu baskılayalım lakin hem TL maliyetlerimizde hem de öteki bütün maliyetlerimizde düşüş olsun. Gerçek durum gösterge enflasyon üzere değil. Bir yıl içerisinde yüzde 120 oranlarında artışlar var. Hangi bölüm, hangi kar, satış fiyatı değişmeden yüzde 120 artışı karşılar. Bu türlü bir dal ya da bu türlü bir ticaret yok” dedi.

“Yeni bir seçim iktisadını kaldıramayız”

Yeni iktisat idaresinin enflasyonla uğraşta kararlı olduğunu söyleyen Karaca, lakin önümüzdeki mahallî seçimlere dikkat çekerek, “İhracatçının bu noktadan sonra kaldıramayacağı tek şey yeni bir seçim iktisadının içine girmek olacaktır” vurgusu yaptı. Bundan uzak durulması gerektiğini söyleyen Karaca, “Çünkü gereğince bu seçimlerden, dış etkenlerden nemalandık!

Bugünkü sayılar net bir biçimde bunu söylüyor. Bu türlü giderse ihracatın düşeceğini her fırsatta söyledik. Müşteri kaybederiz ve geri alamayız dedik. O denli de oldu” diye konuştu. Finansman noktasında mevcut iktisat idaresinin TİM ve 11 banka ile muahede sağlanması, Eximbank limitlerinin artırılması üzere ataklarla ihracatçının yanında olduğunu hissettirdiğini lisana getiren Karaca, “Ama bugün para değerli.

Finansman ulaşımı daha kolay lakin 6 ay öncesine kadar faiz 2 katında şu an. Münasebetiyle 6 ay içinde finansal maliyetlerim de yükseldi. Atılım hoş fakat maliyet ulaşılabilir değil. Hemen farklı tahliller üretmemiz gerekiyor” diye konuştu. İhracatçıların da çıkarması gereken ders olduğunu söyleyen İtimat Karaca, “Döviz 30-35 lira olacak diye ticaret yapmayın.

Artık fiyat bazlı ihracat yapamayacağız. Katma paha bazlı ihracat yaparsak kurtuluruz. İki tane yolu var; müşterini değiştir, çeşitlendir. Eseri değiştir, çeşitlendir. Bunu yapmadan mevcut müşteriye birebir fiyata satmaya çalıştığımızda ziyan edeceğiz.

Çünkü maksat enflasyon bile yüzde 65. Biz bu farkı yiyeceğiz” dedi. Karaca’ya nazaran, bu dönüşümü sağlamak kolay değil fakat ihracatçının “koşullar mı beni yönetecek, ben mi şartları yöneteceğim?” kararını vermesi gerekiyor. İhracatçının dezavantajların farkında olduğunu lakin cepheyi bırakmadığını vurgulayan Cem Karaca, “Ama ihracatçımız çok dirençli, cepheyi bırakmıyoruz. Kapı kapı dolaşıp müşterilerimizi daha fazla kaybetmeme savaşı veriyoruz.

Müşteri küçük ölçekli de olabilir, siparişi kaçırmak istemiyoruz. Zira sipariş seçecek durumda değiliz” vurgusunu yaptı. Başta deri kesimi olmak üzere ihracatta 2022 üzere bir yıl yaşanmadığını ile getiren Karaca, “Bugün artık biz müşterinin ayağına gitmek zorundayız. Yapmamız gereken eser çeşitlendirmek, müşteri çeşitlendirmek” dedi.

“Agresif pazarlama yapmak zorundayız”

Müşteriye ulaşmak için fuarlara ve B2B’lere gitmenin yetmediğini tabir eden Karaca, “Agresif pazarlama yapmak lazım. Ürettiğim bir mal var ve bunu satmak zorundayım. Malı o ülkede alacak esasen 15 tane müşteri var. Birinci gün fiyat tutmayacak, ikinci gün de lojistik tutmayacak.

Üçüncü gün koleksiyon tutmayacak lakin dördüncü gün sen o kapıdan içeri gireceksin ve malı satacaksın. Agresif pazarlamayı da kurgulamak zorundayız” dedi. Temmuz ayından itibaren gelen hiçbir artırımı fiyatlara yansıtamadıklarını söyleyen Karaca, “Çünkü satış korkusu başladı. O fiyatı isteyeceğim müşteri yok. Satış telaşı var. Şu anda ihracat yapacağım ve ben biliyorum ki bugün bile fiyatı tutturamıyorum zira önümü göremiyorum” diye konuştu.

“Sanayinin taşınması için dayanak gerekiyor”

Deri ve deri mamulleri geçen yılın birebir periyodunda 4.34 azalışla birinci kere eylül ayında düşüşe geçtiğini kaydeden Karaca, şöyle devam etti: “Eylülden itibaren eksi yazmaya başladık. Bunun sebebi de şu; piyasa kan ağlıyor. Güngören’de, İkitelli’de iş yok. Bugüne kadar eksiye düşmeme nedenimiz Ukrayna, Rusya ordularının ayakkabı ihalelerini almamız. Aslında adette düştük lakin malın kıymeti arttığı için bedel bizi kurtardı.”

Yatırımla ilgili olarak bütün bölümlerde olduğu üzere deri ve deri mamulleri bölümüne de kredi musluklarının kapandığını söyleyen Karaca, şunları söyledi: “En büyük dertlerden bir tanesi İstanbul’un sarsıntı bölgesi olması. Birçok işletmemiz taşınmak istiyor. Devletten takviyeyle değil, kendi imkânlarıyla taşınmak istiyorlar. Burada da taşınma kredisi gerekiyor. Maalesef yatırım kredileri kilitlenmiş durumda.”

“Deri için iki OSB planımız var”

Deri ve deri mamulleri dalının tabakhaneler hariç dağınık bir yapısı bulunduğunu hatırlatan İnanç Karaca, hem sürdürülebilirlik ismine hem de kesimin birlikte hareket etmesi için iki tane OSB planları olduğunu açıkladı. Karaca, mevzuyla ilgili şu bilgileri verdi: “Tabakhaneler artık endüstrileşmesini tamamlanmış, OSB’ye muhtaçlık yok. Lakin başkalarından şu ana kadar bir tane bile OSB yapılmadı. Teşebbüslerimize başladık. Pazarlama için İstanbul’da üretim için 6’ncı bölgede iki tane OSB planlıyoruz.”

“Mayıs 2024’e kadar faiz de enflasyon da yüksek kalacak”

Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik darboğaz sürecini atlatması için 2024 sonunu öngören İtimat Karaca, “İş dünyası olarak bilhassa 2024’ün Mayıs ayını görmemiz lazım. Birinci amaç o. O vakte kadar hem ihracat tarafında hem enflasyon tarafında çok önemli olumlu gelişmeler olacağını düşünmüyoruz. Önümüzdeki devir de faiz ve enflasyon yüksek bir devir olacak. Bilhassa son çeyrek ile birinci çeyrek. Burada şirketlerimizin konumlanması çok değerli. Müşteri çeşitlendirmek, eser çeşitlendirmek, farklı müşteriye farklı eser satmak zorundayız. Şirketler olarak bize düşen misyon bu. Öbür çıkış yolumuz yok. Zira maliyetlerimizin artacağı belirli. Türkiye’deki ekonomik siyasetler belli” dedi.

“Son 3 ay kritik gaye 2022 yılı ihracat sayısını yakalamak”

Güven Karaca, yılsonu ihracat amaçları ile ilgili açıklamalarda da bulundu. Karaca, geçen yıl deri ve deri mamulleri ihracatının yüzde 19’luk artışla 2 milyar 57 milyon dolar olarak gerçekleştiğini belirterek, “Eylül ayında ihracatımız neredeyse 4’te bir oranında yani yüzde 23,9 gerilemeyle 209,7 milyon dolardan 159,5 milyon dolara indi. Birinci 9 aylık kaybımız ise yalnızca yüzde 2,9 yani ihracatımız 1 milyar 487 milyon dolar geriledi. Bunun da nedeni siparişleri evvelden almış olmamız. Önümüzdeki 3 ay bizim için çok kritik. Maksadımız geçen yılki ihracat sayısını yakalamak” diye konuştu.

“Deride kümelenme modeline geçiyoruz”

Deri dalı olarak müşterinin ayağına gitme ismine lojistik atağını başlattıklarını aktaran İtimat Karaca, “Artık deri ve deri mamulleri kesiminde kim ne göndermek isterse, bir koli de olsa bin koli de olsa bizim anlaştığımız şirketlerle gönderecek. Bizim yaptığımız tertiplerle dağıtım olacak. Ölçek iktisadına geçiyoruz. Anlaştığımız şirket konteyner bazında göndereceği için, malın tamamını bölümden toplayacak, oraya tek bir beyannameyle sokacak. Böylelikle hem lojistik maliyetlerini geriye çekiyoruz hem suratı yakalıyoruz. Hem de Avrupalı küçük ve orta ölçekli müşterilerimizin gümrük süreçleriyle uğraşmasını azaltmış oluyoruz” diye konuştu. Karaca, böylelikle kümelenme ve birlikte hareket etme atağını başlattıklarını belirtti.

Kaynak: Dunya.com