Kâğıt ve karton üretiminde trend eskiye hakikat dönüyor

Son yıllarda global büyüme oranından daha düşük süratte büyüyen bölümde bu trendin 2024 prestijiyle üst tarafta olağanlaşması öngörülüyor.

Küresel kâğıt üretimi, 2022 yılında toparlanmayı sürdürerek 416 milyon tona yükseldi. Yeniden de bu düzey, 2018 yılı doruğunun (4 milyon tondan fazla) altında kaldı. Global kâğıt dalı, e-ticaret kaynaklı artan talep sayesinde 2020 yılında global büyümedeki yavaşlamaya biraz daha uygun dayandı. Lakin o vakitten beri dalın toparlanma suratı, global büyüme suratının altında kaldı. Yeterli haber, bu trendin gelecek yıl üst tarafta olağanlaşacak olması. Bölge bazında bakıldığında 2022 yılında, 2020 yılının 7 milyon ton üzerinde kâğıt ve karton üreten Asya bölgesi, üretim kaybını ziyadesiyle telafi etti.

Pandemi sırasında yaşanan üretim kaybının sırf yaklaşık yüzde 40’ını telafi eden Avrupa ise gerilerde kalacağa benziyor. Global kâğıt ve karton kesimindeki gelişmeleri değerlendirirken elbette dalı pandemi öncesi ve sonrası diye ikiye ayırmakta fayda var. Münasebetiyle pandemi ile birlikte en fazla ilgi gören alt kategorinin karton olduğunu söyleyebiliriz. Atağa geçen e-ticaret satışlarının dayanağıyla, 2022 yılının sonunda karton, global kâğıt üretiminin üçte ikisini oluşturdu.

Bu bağlamda Çin, pazar hissesinde karton ihracatını Kanada yahut Finlandiyalı rakiplerine nazaran artırdı. Buna ek olarak, petrol fiyatlarındaki son artış, kartonun plastiklere tercih edilmesini destekledi. Birebir devirde plastiklerin global ambalaj satışları içindeki hissesi 5 puan artarak yüzde 37’ye çıkmış olsa da bu durum, 10 yıldır global ambalaj satışları içindeki hissesi yüzde 41’de sabit kalan kartona avantaj sağlayacak.

Öte yandan, karton satışları 2021 yılında 2020’ye kıyasla yüzde 5 arttı. Lakin dal sene başından beri 1.5 kat artan Avrupa kâğıt hamuru fiyatına 2021 yılı prestijiyle ayak uyduramadı. Bununla birlikte 2022 yılında kâğıt hamuru ve odun fiyatlarındaki artış yavaşladığı için güç fiyatlarındaki ivmelenmenin kâğıt kesimine tesirleri sonlu kaldı.

Asya’nın üretimi arttı

2020 yılına nazaran 2022 yılında üretimini 7 milyon ton artıracak olan Asya Bölgesi, üretim kaybını ziyadesiyle telafi ederek Kuzey Amerika’nın önüne geçecek. Pandemi sırasında yaşanan üretim kaybının sırf yaklaşık yüzde 40’ını telafi etmesi beklenen Avrupa bölgesi ise artta kalanlar ortasında yer alacak. Dünya genelinde kâğıt ve karton üretimi, 2015 yılından bu yana aşağı üst yıllık 415 milyon ton civarında seyrediyor.

2021 yılında yüzde 1.4 artış gerçekleşti

Küresel kâğıt üretiminde 2019 ve 2020 yıllarında yaşanan sırasıyla yüzde 1.8 ve yüzde 2.3’lük düşüşler, pandemiyle birlikte evvel Çin’de ve akabinde dünya çapında ortaya çıkan üretim kesintileri ve karantina kısıtlamalarından kaynaklandı. Global kâğıt ve karton üretimi 2020’ye nazaran 2021 yılında yüzde 1.4 artarak 408.6 milyon tona çıktı. Kelam konusu sayı 2022’de ise 416 milyon tonda kaldı. 2018 ve 2020 yılları ortasında üretim kaybının hacimsel olarak en berbat olduğu bölge -7 milyon ton ile Avrupa oldu.

Onu sırasıyla, -5 ve -3 milyon ton ile Asya ve Kuzey Amerika izledi. 2022 yılında ise Asya bölgesi üretim yarışını önde bitirdi. Pandemi alt bölümler ortasındaki farklılaşma eğilimini hızlandırdı ve karton yarışta, baskı ve yazı kâğıtlarının önüne geçti. 2022 yılı sonu prestijiyle karton global kâğıt üretiminin üçte ikisini oluşturdu. Bu oran pandemi öncesinde yüzde 50 düzeyindeydi.

Temizlik kâğıtları alt kategorisi (diğer kâğıtlar dahil) 2015 ve 2019 yılları ortasında üretim açısından yüzde 16’lık pazar hissesini istikrarlı bir formda korurken, çevrim içi siparişlere paralel olarak artan ambalaj talebiyle her türlü mukavva kategorisi (yani, oluklu mukavva ve karton) 2015 yılında yüzde 53 olan pazar hissesini 2019’da yüzde 57’ye yükseltti.

Öte yandan, her türlü matbaa ve yazı kâğıtları kategorisinde (gazeteler dahil) üretim bakımından 2015 yılında yüzde 31 olan global pazar hissesi 2019’da yüzde 26’ya geriledi. COVID-19 krizinin uzaktan çalışma ve çevrim içi derslere geçişi hızlandırması, baskı ve yazı kağıdı çıktılarındaki düşüş eğilimini artırdı. COVID-19 krizinden evvelki beş yılda (2015-2019) karton üretimi pazar hissesini 4 puan artırmıştı.

Aynı segment, salgının iki yılında (2020 ve 2021) pazar hissesini 5 puan daha artırmak üzere. Bu eğilim 2022 yılında da devam edip, karton kategorisinin pazar hissesini 1 puan daha artırmasını sağladı. Yani yüzde 63’lük bir orandan kelam ediyoruz. Karşılaştırma yapmak gerekirse birebir periyotta, paklık ve hijyen kâğıtları ile baskı ve yazı kâğıtları segmentlerinin pazar hissesi sırasıyla yüzde 17 ve yüzde 20 oldu.

Kaynak: Dunya.com