Kızıldeniz krizi nedeniyle navlun 5 bin doları zorluyor

Necmi Çelik

Uluslararası Nakliyecilik ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) İdare Şurası Lideri Bilgehan Engin, Kızıldeniz’deki kriz nedeniyle Süveyş Kanalı’ndan geçişlerin azaldığını ve bin doların altına gerçek seyretme eğiliminde olan navlunların artık beş bin dolar düzeylerini test ettiğini belirterek “Kısa bir müddette süratli bir navlun artışı gözlemlemiş olduk” dedi.

Dünya Gazetesi’ne son gelişmeleri pahalandıran UTİKAD Lideri Bilgehan Engin, “UTİKAD olarak marketteki bu süratli değişim süreçlerini takip ederken, keskin maliyet artışlarının, ülkemizin döviz girdisinden, boş ekipman stok sorunlarına kadar birçok noktada dış ticaretimizdeki aktüel istikrarları sarsabileceğini düşünüyoruz ve bu çerçevede, beklenmedik maliyetlerle karşılaşılması riskine karşı tüm dış ticaret paydaşlarının dikkatli ve ihtiyatlı olmasını salık veriyoruz” açıklamasını yaptı.

“8 bin dolarlar konuşuluyor”

Bilgehan Engin navlun fiyatlarındaki gelişmeleri yorumlarken de şunları söyledi; “Deniz nakliyatı çizgileri kendi konşimentolarındaki klozlara atfen savaş riski ya da acil durum riskine ulaşıldığı anda ekstra navlun farkları alabileceklerini duyurdular, hatta booking alınmış, yüklemesi planlanan yükler için de bunları uygulayabilecekleri konusunda bu türlü bir hakları olduğunu hatırlattılar. Bu da navlunların artış trendini daha da güçlü hale getirdi ve sekiz bin dolarlık navlunların mümkün olabileceği konuşulmaya başlandı. Bu çok maliyet artışları dış ticaretimizi kısa ve orta vadede etkileyecektir. Hem ihracatçımız hem de ithalatçımız nezdinde hazırlık yapılması gereken bir durumla karşı karşıya olduğumuzu vurgulamak istiyorum.”

Bilgehan Engin açıklamasında son bir gelişmeye de değinerek şu bilgileri verdi: “Son bir şimdiki gelişme olarak dün prestijiyle Maersk tarafından yapılan açıklamada çok uluslu güvenlik şirketi Operation Prosperity Guardian’ın (OPG) Süveyş Kanalı’nı ve Kızıldeniz’i güvenliğe almak için bir müdahalede bulunup ticaret yolunu açık tutacağı, böylelikle Maersk’ün de bu inisiyatife güvenerek Süveyş Geçişini tekrar değerlendirebileceği bildirildi. Bu açıklama da navlunları belirli bir çizgiye çekebilir bunu da bekleyip göreceğiz. Lakin, Maersk çizgisinin bu açıklamasına, öteki çok uluslu çizgilerden her hangi bir dayanak açıklaması gelmiş değil. Bu kritik süreçte öbür şirketlerin alacağı aksiyon da marketin yakın geleceğinin şekillenmesinde faal bir kaldıraç görevi görecektir.”

“Kriz uzarsa tedarik zincirine yansıması olur”

Akdeniz’de kıymetli bir tecrübeye sahip olan Arkas Line’ın CEO’su Can Atalay Kızıldeniz ve Süveyş’teki son gelişmeleri kıymetlendirdi.

Arkas Line CEO’su Can Atalay deniz yolu nakliyatını etkileyen Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı’ndaki meseleye kısa vakitte tahlil bulunacağına inandığını belirterek “Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı’nın stratejik değeri nedeniyle yaşanan probleme tahlil bulmakta fazla gecikilmeyeceğini düşünüyorum. ABD geçen hafta bölgede bir vazife kuvveti oluşturulması için süreci başlattı. Sorunun uzaması halinde, tedarik zincirinde pandemi devrine benzeri meselelerin yaşanması kaçınılmaz” dedi.

Yemen açıklarında ticari gemilere yapılan ataklar sonrası küresel konteyner sınırlarının bir kısmının Süveyş Kanalı’nı kullanmayıp Afrika’nın güney ucu olan Ümit Burnu’na yöneldiğine dikkat çeken Arkas Line CEO’su Atalay şu değerlendirmelerde bulundu:

“Uzak Doğu’dan Akdeniz ve Avrupa’ya yapılan seferlerin Ümit Burnu’nu dolaşarak varış limanlarına ulaşmaları, özgün rotaları olan Süveyş geçişine nazaran seyir müddetlerini önemli manada uzattı. Türk limanlarının nasıl etkileneceğine dair bir örnek vermek isterim. Uzak Doğu’dan Mersin’e 16 knot sabit hızla gelen bir geminin Süveyş kanalını kullanmasıyla Ümit Burnu’nu dolaşması ortasında 19 gün fark olmaktadır. Uzayan sefer müddeti nedeniyle daha fazla yakıt harcanacak, haftalık servise devam edebilmek için daha fazla gemi kullanılacak. Bu rota değişikliğinin ekipman planlaması üzerinde de maliyetleri arttıran tesirleri olacak. Sonuç olarak, ortaya çıkan ek masraflar navlunlara yansıtılacaktır.”

Kaynak: Dunya.com