Konut sahiplerinin fahiş kira artırımı enflasyonu aştı

Hamide HANGÜL

Enflasyonla gayret için faiz silahını çeken Merkez Bankası, yıl sonu enflasyon amacını yüzde 58 olarak belirlerken ve eylülde yıllık yüzde 61,5’e ulaşırken, mesken sahiplerinin kiraya yaptığı fahiş artırımlar enflasyonu da aştı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarından yapılan belirlemelere nazaran, gerçek kira endeksi, bu yıl eylül ayında, geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 95,03 artış gösterdi. Aylıkta yüzde 9,5, yıl başından bu yana da yüzde 59 arttı. TÜİK datalarına nazaran, enflasyon, 2023 yılı Eylül ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 4,75, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 61,53 oldu. Böylece gerçek kira artış oranı, yıllık ve aylık enflasyonun da üzerinde gerçekleşti.

Bu durum, mesken sahiplerinin kiralara enflasyon maksadının 37 puan, yıllık enflasyonun 33,5 puan üzerinde artırım yaptığını ortaya koyarken, konut kümesi, aylık yüzde 5,76’lik artışla, eğitim ve alkollü içecekler tütünden sonra en çok artış gösteren üçüncü küme oldu. Merkez Bankası eylül ayı enflasyon raporunda ise kira alt kümesinin, son dört aydır gözlenen artış eğiliminin güçlendiğine vurgu yapıldı.

Kiralar hizmet enflasyonunu katılaştırıyor

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Hafize Gaye Erkan da TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde yaptığı sunumda, kiraların hizmet enflasyonunu etkilediğine dikkat çekmişti. Erkan, şu değerlendirmelerde bulunmuştu: “Kiralardaki yükseliş eğilimi hizmet enflasyonundaki katılığı en çok etkileyen ögelerden biri durumuna gelmiştir. Hizmet bölümünün geneline yayılan enflasyondaki ataletin kırılması, beklentilerin düzelerek yine çıpalanmasına bağlıdır.”

Bazı bölgelerde 200 bin TL

Emlak platformlarından yapılan belirlemelere nazaran, İstanbul’da semtine nazaran değişmekle birlikte en düşük kiralar 12-14 bin TL’den başlıyor, 200 bin TL’ye kadar çıkıyor. İstanbul Levent de 25 bin TL’den başlayan kiralar, lüks bölge ve dairelerde 150-200 bin TL’ye kadar yükseliyor. Bakırköy’de fiyatlar 27 bin TL ile 120 bin TL ortasında seyrediyor. Ataköy’de 23 bin TL ile 80 bin TL, Şişli’de 20 bin ile 90 bin TL, Mecidiyeköy’de 18 bin TL ile 75 bin TL, Florya’da 30 bin TL ile 120 bin TL ortasında değişiyor.

Zeytinburnu’nda ortalama 12 bin TL’den başlıyor 69 bin TL’ye kadar yükseliyor. Lüks, deniz görünümlü dairelerde bu sayı 200 buluyor. Bahçelievler’de ortalama 14 bin TL ile 55 bin TL, Başakşehir’de 15 bin ile 67 bin TL, Beylikdüzü’nde 10-12 bin TL ile 55 bin TL, Yakuplu’daki lüks villalarda ise 75 bin TL’ye kadar çıkıyor.

Spekülatif kira artışına 54,5 milyon TL ceza yağdı

Ticaret Bakanlığı, spekülatif fiiler ile fahiş fiyata sebebiyet veren ilanlar ve aldatıcı reklamların titizlikle incelendiğini belirterek, emlak dalında kayıt dışı, manipülatif emelli ilan paylaşan 545 şahsa 54 milyon 500 bin lira ceza kesildiğini duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, şöyle denildi: “İlan platformlarında verilen satılık emlak ilanları inceleme altına alınmıştır.

1 Eylül’den bu yana verilen satılık emlak ilanlarında, ilanın yayımda olduğu periyotta fiyatında yüzde 100 ve üzeri artış yaparak piyasayı ve özgür rekabeti bozan ve tüketicileri mağdur eden 545 şahsa Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’in 14’üncü hususundaki ‘Taşınmaz ticaretiyle iştigal edenler haksız ve hukuka ters davranış ve ticari faaliyetlerde bulunamaz’ kararına muhalif faaliyetleri nedeniyle kişi başına 100 bin lira olmak üzere toplam 54 milyon 500 bin lira para cezası verilmesine karar verilmiştir.” Vatandaşları mağdur edebilecek her türlü ihtimalin Bakanlıkça değerlendirildiği vurgulanan açıklamada, gerekli incelemelerin de acilen başlatıldığı kaydedildi.

Arabulucuda ‘TÜFE oranında artışta’ uzlaşma

İzmir’de kira bedeli konusunda uyuşmazlık yaşayan mesken sahibi ile kiracı, arabuluculuk masasında kademeli kira artışı kaidesiyle el sıkıştı. Çiğli’deki konutun sahibi M.D, apartmanın bulunduğu bölgedeki ortalama kira bedelinin 8-9 bin lira ortasında değiştiğini belirterek, kiracısı Atilla Figen’den 1750 lira olan aylık ödemesini yükseltmesini talep etti.

Tarafların sonuca ulaşamaması üzerine mevzu yargıya taşınınca mecburî arabuluculuk kaidesi devreye girdi. Görüşmelerin akabinde arabuluculuk masasında konut sahibi ile kiracı kademeli artırım koşuluyla mutabakata vardı. İmzalanan mutabakata nazaran, kiracı konut sahibine 2024 yılının haziran ayına kadar aylık 3 bin lira, haziran ve ağustos ayları ortasında 5 bin lira ödeyecek.

2024 yılının ağustos ayından itibaren kiraya Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranında artırım yapılacak. Kiracı Atilla Figen, “İki taraf da elinden gelen uğraşı gösteriyor” derken, konut sahibinin avukatı Haydar Tekinay, “Taraflar birbirlerinin ekonomik durumlarını biliyordu ve uygun bir artış yapıldı” dedi.

Kaynak: Dunya.com