“Yeşil dönüşüm finansmanında devletin ve bankaların takviyesine gereksinim var”

Türkiye’nin AB pazarındaki hissesini artırmak ve dönüşümü fırsata çevirmek için Yeşil Mutabakata ahenk sürecini süratle tamamlanması gerektiğini lisana getiren Gültepe, yeşil dönüşümün finansmanı için devletin ve bankaların takviyesine muhtaçlık olduğuna dikkat çekti. Gültepe, dalla ilgili sorularımızı şu halde yanıtladı:

Hazır giysi ve konfeksiyon kesiminin Türkiye ekonomisindeki yeri ve değeri ile başlamak isterim. Bölüm, ülke iktisadı ve ihracatı için ne mana tabir ediyor?

Hazır giysi ve dokumacılık Türkiye’nin DNA’sında var. Ülkemizin endüstrileşmesinde, kalkınmasında ve ihracatında öncü rol üstlendik. Türkiye iktisadı 80’li yıllarda hazır giysiyle dünyaya açıldı. Kesim yıllarca ülke iktisadının ve ihracatımızın yıldızı oldu.

Bugün de katma bedelli üretimiyle, istihdamıyla ve ihracatıyla kritik değerini koruyor. 81 vilayetimizin tamamında üretimi olan bir bölümden kelam ediyoruz. İrili ufaklı 35 bin işletmede üretim yapıyoruz. Mayıs 2023 bilgilerine nazaran yarıdan fazlası bayan 675 bin istihdamımız var. 220’ye yakın ülke ve bölgeye ihracat gerçekleştiriyoruz. Dünyanın altıncı, Avrupa Birliği’nin üçüncü büyük tedarikçisiyiz. 2022’yi 21,2 milyar dolar üzere rekor bir ihracatla kapattık.

Küresel hazır giysi ihracatının yaklaşık yüzde 3,5’ini gerçekleştiriyoruz. En çok ihracat yapan bölümler ortasında hazır giysi birinci üçte yer alıyor. Bölüm, katma kıymetli ihracatta da mücevher ve savunma endüstrinin akabinde üçüncü sırada bulunuyor. Hazır giysi ve konfeksiyonun net ihracatçı kesimler ortasında da birinci sırada olduğunun altını çizmem gerekiyor. Her yıl ülkemize 18-19 milyar dolar net döviz kazandırıyoruz.

Cumhuriyetimizin 100’üncü kuruluş yıldönümünü kutladığımız 2023 dal için nasıl geçiyor, yıl sonu ihracat öngörünüz nedir?

Biz her yeni yıla tüm kesimlerde olduğu üzere hazır giysi ve konfeksiyon ihracatımızı da yüzde 10 artırma gayesi ile başlıyoruz. Lakin AB başta olmak üzere global pazarlarda talebin yavaşlaması ve ülkemizde maliyetlerdeki yüksek artışa karşın haziran ayına kadar kurun yatay seyretmesi rekabetçiliğimize ziyan verdi. Fiyat tutturmakta zorlandığımız için pandemi periyodunda gelen müşterilerimizin bir kısmı tekrar Asya ülkelerine döndü. Münasebetiyle ihracatta geçen yıla nazaran daha güçlü bir periyottan geçiyoruz. OcakAğustos devrini 13,2 milyar dolarlık ihracatla tamamladık. Geçen yıla nazaran yüzde 7,1 eksideyiz. Her şeye karşın yılı 20 milyar doların üzerinde tamamlayacağımızı öngörüyoruz.

“Enflasyon ve dövizdeki hareket paralel olmalı” Son cümlenizden bu yıl ihracatın 2022 seviyesine ulaşamayacağı anlaşılıyor. Kesimin şimdiki sorunları ortasında neleri sayabiliriz?

Biraz evvel de bahsettiğim üzere moda sanayimiz bilhassa son bir yıldır fiyat tutturmakta zorlanıyor. Bilhassa fiyat odaklı çalışan müşterilerimiz daha ucuz olduğu için Vietnam, Bangladeş ve Hindistan üzere Asya ülkelerini tercih ediyorlar. Bu bahiste yapılması gereken belirli.

Biz daima tıpkı şeyi söylüyoruz: Ülkemizde enflasyon ve dövizdeki hareket paralel olmalı. Yani enflasyon ne kadar artıyorsa kurlar da en az o oranda artmalı. Aksi takdirde bugün olduğu üzere fiyat tutturmakta zorlanıyoruz ve müşteri kaybediyoruz. Uygun şartlarda finansmana erişim de firmalarımız için bir başka kıymetli başlığı oluşturuyor. Son devirde bu mevzuda olumlu gelişmeler olmakla birlikte finansmana erişim imkânlarının daha da artırılması gerekiyor.

Öte yandan, Ar-Ge, tasarım, inovasyon ve markalaşmanın imkânlarını kullanarak katma bedelli üretim ve ihracatımızın hissesini artırmalıyız. Elbette içinde bulunduğumuz değişim ve dönüşüm sürecinde dijitalleşme ve yeşil üretim de büyük ehemmiyet arz ediyor. Biz hazır giysi ve konfeksiyon ihracatımızın yüzde 60’ını AB ülkelerine yapıyoruz.

İngiltere’yi de kattığımızda oran yüzde 70’e çıkıyor. Bilindiği üzere AB Yeşil Mutabakat ile 2050’de karbon sıfır amacını belirledi. AB pazarındaki hissemizi artırmak ve dönüşümü fırsata çevirmek için Yeşil Mutabakata ahenk sürecini süratle tamamlamalıyız. Bölümde faaliyet gösteren firmaların yüklü kısmı KOBİ ölçeğinde. Bu firmaların dönüşümü kendi kaynakları ile tamamlamaları mümkün görünmüyor. Hasebiyle yeşil dönüşümün finansmanı için devletimizin ve bankaların takviyesi gerekiyor.

Hazır giysinin Türkiye iktisadı için kritik değerde olduğunu söylediniz. Gelecek öngörünüz nedir, dal orta ve uzun vadede de tıpkı ehemmiyetini koruyabilecek mi?

Ben katiyen koruyacağına inanıyorum. Bu kesim son 50 yılda büyük muvaffakiyet kıssalarına imza attı. Bugün üretimde marka ülkeyiz. Çok güçlü bir üretim alt yapımız ve bilgi birikimimiz var. Tasarım ve markalaşma konusunda her geçen yıl çok daha ileriye gidiyoruz.

Hazır giysi markalarımız 100’ü aşkın ülkede 2 binden fazla mağazayla moda sanayimizi temsil ediyor. 20’ye yakın ülkede pazar başkanı pozisyonunda bulunan markamız var. Moda sanayimiz açısından gurur verici bir tablo. Biz bu tablonun da verdiği özgüvenle içinde bulunduğumuz değişim ve dönüşüm periyodunu fırsata çevirmek için stratejimizi yeniledik. Hazır giysi ve konfeksiyonda hala 17 dolar civarında olan ortalama ihracat kilogram ünite fiyatını 40 dolara, yıllık ihracatımızı da 40 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz.

Bu amaç doğrultusunda yenilikçi, yaratıcı, global rekabet gücü çok daha yüksek bir moda sanayisi inşa etmek için çalışıyoruz. Sürdürülebilir üretim, dijital tedarik ve kıymet zinciri temelinde kesimi global pazarlarda tekrar konumlandırıyoruz. İnanıyoruz ki tüm birliklerimizle ve firmalarımızla el ele vererek yeni muvaffakiyet kıssaları yazarak gayeye adım adım ilerleyeceğiz.

“İstanbul global moda merkezi olmayı hak ediyor” Her fırsatta İstanbul’u moda merkezi, Anadolu’yu üretim üssü yapma maksadından bahsediyorsunuz. Sizce İstanbul nitekim bir gün Paris, Milano, New York üzere bir moda merkezi olabilecek mi?

İstanbul tarihi, coğrafik pozisyonu ve kültürüyle bir dünya kenti. Ülkemizin moda sanayisindeki gücünü, genç, yaratıcı tasarımcılarımızı göz önünde bulundurduğumuzda bu kent global moda merkezlerinden biri olmayı ziyadesiyle hak ediyor. Biz de İstanbul’u hak ettiği yere taşıma konusunda ne gerekirse yapmaya çalışıyoruz.

Örneğin moda sanayisinde bu kadar güçlü olmamıza karşın ülkemizde tüm kategorileri birebir çatı altında toplayan bir fuar yoktu. Birliklerimizle, bölüm derneklerimizle istişare ederek, ortak akılda buluşarak İstanbul’a memleketler arası ölçekte bir hazır giysi ve moda fuarı yani IFCO’yu kazandırdık. Avrupa’nın en büyük hazır giysi fuarı IFCO ile İstanbul’u global moda sanayisinin buluşma noktası haline getirdik. Geçen ay dördüncüsünü düzenlediğimiz IFCO, İstanbul’u moda merkezi yapma gayesine giden yolda en değerli adımlardan birini oluşturuyor.

Kaynak: Dunya.com