Yüzde 25’e uyan çok olmadı davalar patladı

Hamide HANGÜL

Türkiye’de fahiş kira artışları karşısında son iki yıldır uygulanan konut kirasına yüzde 25 artırım tavanında sona yaklaşıldığı sinyali gelirken gayrimenkul dal temsilcileri, kiralık piyasasında yüzde 25 artırımın sembolik kaldığını vurguladı. Uzmanlar, enflasyonist ortamda yüzde 25’in üzerinde kira artışlarının görüldüğünü, mülk sahibi ile kiracı ortasında bazen uzlaşmayla sonuçlandığını bazen de davaların mahkemeye taşındığını söyledi.

“Düzenleme uzamaz fakat davalar azalmaz”

Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Mehmet Aslan, konut kiralarına yüzde 25 tavanının, Temmuz 2024’ten itibaren uzamaması durumunda bile, konut sahipleri ve kiracılar ortasındaki azalmayacağını söyledi. Aslan, “Azalmaz zira konut üretimi az, talebi karşılamıyor. Bu da kira fiyatlarını enflasyondan daha fazla artırıyor” diye konuştu. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 54. Hukuk Dairesi’nin kararına da dikkati çeken Aslan, enflasyon ile kira artış suratının tıpkı gitmediği bilindiği için Türk Borçlar Kanunu’nun 344. Hususu ile kiraya verenlere beş yılda bir defa kiranın yeni duruma getirilmesine dair bir hak tanındığını belirtti.

“Uzamayacağını gösteriyor”

Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Ahmet Büyükduman, “Yüzde 25 hududu piyasada karşılığı olmayan bir düzenleme” diye konuştu. Kiralarla ilgili kısıtlamanın, kiralık konut piyasasına yeni girişleri de engellediğini söyleyen Büyükduman, “Kira artışları üzerinde baskı var. Kira sonundan ötürü gelecek yıl artışları dikkate alarak rayiç belirleniyor. 10 bin lira olan bir yere 15 bin lira kira belirleniyor.Şimdi temmuzdan itibaren bir rahatlama sağlanır diye umuyoruz. Tekrar eski uygulamaya dönüş olur, son 12 aylık ortalama TÜFE datalarıyla uyumlu hale getirilir” dedi.

Kira kaybına önden önlem

İTO Gayrimenkul Komite Lideri Hakan Akdoğan ise, “Sabit artışlardan ötürü bir çok insan konutunu yüksek fiyattan kiraya vermek istiyor. Ortadaki kaybı önlemeye çalışıyor” dedi.

“Piyasa şartlarına dönüşü gösteriyor”

TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya da, yüzde 25 sınırlamasının son iki yıldır uygulandığını ve hür piyasa iktisadında kira pahalarını frenleyen bir öge olduğunu söyledi. Uygulamanın her yıl tekrarlanmasınının beklenemeyeceğini kaydeden Maya, “Bir gün bitecekti. Olağan şartta kira artış oranı son 12 aylık TÜFE ortalamasıyla belirlenir.

Enflasyonun düşeceği beklentisi ile kira artış oranlarının da daha makul olacağı düşünülebilir’ dedi. Kira tavanının uygulandığı iki yılda, bütün piyasada yüzde 25 konut kira artırımı oluşmadığını, kimi örneklerde piyasa şartlarını yansıtan artışların olduğuna dikkat çeken Maya, “Bu süreçte, konut kira artışının tamamı o oranda artmamıştı, çok üzerinde artışlar da yaşanmıştı. Temmuz 2024 prestijiyle şart koşulu da kalkıyor demek olacak” diye konuştu.

“Sembolik kalmıştı”

İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizamettin Aşa, yüzde 25 sonunun piyasa şartlarında çok fazla uygulanmadığını gördüklerini, kimi ihtilafların da uzlaşmayla çözüldüğünü söyledi. Aşa, “Bizim tavsiyemizi daima uzlaşma tarafındaydı. Fakat bunu kabul eden, etmeyen oldu. Bu işin artık ismi sembolik kaldı. Lakin tabi uygulayanlar, ‘yüzde 25’den fazla artırım yapmam’ diyenler oldu. Mahkemeye intikal edenler oldu. En yeterlisi özgür piyasaya bırakılmalı. TÜFE oranında tekrar devam etmeli” dedi.

Kaynak: Dunya.com